Rezerwat przyrody Bukowe Zdroje im. Profesora Tadeusza Dominika
Rezerwat przyrody Bukowe Zdroje im. Profesora Tadeusza Dominika – rezerwat leśny o powierzchni 221,28 ha[1], utworzony 30 maja 1956[2] (początkowo na powierzchni 216,28 ha pod nazwą "Rezerwat przyrody Bukowe Zdroje", w 1964 zmniejszony do 207,9 ha, powiększony w 2005 r.), w województwie zachodniopomorskim, w północno-zachodniej części Szczecińskiego Parku Krajobrazowego „Puszcza Bukowa”, graniczącego poprzez autostradę A6 od zachodu z Podjuchami i od północy z osiedlem Bukowym. W większości znajduje się na gruntach gminy Stare Czarnowo, jedynie 2,63 ha powierzchni objęte jest granicami miasta Szczecin[3]. W 1982 r. zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 23 sierpnia (Monitor Polski nr 20, poz. 179) rezerwat otrzymał aktualną nazwę[4] na cześć szczecińskiego mykologa – Tadeusza Dominika[5].
 rezerwat widoczny z Drogi Chojnowskiej | |
| rezerwat leśny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
30 maja 1956 |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia |
221,28 ha |
| Ochrona | |
Położenie na mapie gminy Stare Czarnowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego  | |
 53°21′15″N 14°38′00″E/53,354167 14,633333
| |
Cel ochrony edytuj
Celem ochrony jest zachowanie ze względów przyrodniczych, naukowych i dydaktycznych cech i procesów naturalnych dla wyróżniającego się dużymi walorami biocenotycznymi oraz estetycznymi kompleksu buczyn, łęgów i olsów, kształtującego się w warunkach dużego urozmaicenia rzeźby terenu i warunków siedliskowych[3]. Na terenie rezerwatu 31 pomników przyrody: 27 dębów o obwodach 170-390 cm, 3 buki (170-230 cm obw.) oraz głaz narzutowy Szwedzki Kamień[6].
Charakterystyka edytuj
Największy rezerwat w Puszczy Bukowej chroniący dobrze wykształcone żyzne buczyny niżowe (Galio odorati-Fagetum) z kostrzewą leśną (Festuca altissima) w runie, łęgi (w tym subatlantyckie łęgi jesionowe i jesionowo-olszowe) oraz kwaśne dąbrowy i buczyny (Luzulo pilosae-Fagetum). Obejmuje tereny silnie zróżnicowane pod względem siedliskowym o bardzo zróżnicowanej rzeźbie terenu. Z północy na południe przecina ten obszar głęboka dolina Chojnówki z typowo wykształconym łęgiem jesionowym ze stanowiskami turzycy zgrzebłowatej (Carex strigosa), gatunku znanego w kraju tylko z kilku stanowisk poza Puszczą Bukową. Przy wyciekach u stóp stoków występuje buczyna źródliskowa (zbiorowisko Fagus sylvatica-Mercurialis perennis) z kilkoma gatunkami storczykowatych i rzadką stokłosą gałęzistą (Bromus ramosus). Stoki wzniesień pokrywa buczyna żyzna, kwaśna i dąbrowy[7].
Występują tu następujące rośliny chronione: jarząb brekinia (Sorbus torminalis), buławnik wielkokwiatowy (Cephalanthera damasonium), buławnik czerwony (Cephalanthera rubra), kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine), gnieźnik leśny (Neottia nidus-avis), przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis). Natomiast spośród roślin zagrożonych i rzadkich rozpoznano takie jak: czartawa pośrednia (Circaea intermedia), żywiec cebulkowy (Dentaria bulbifera), turzyca zgrzebłowata (Carex strigosa), przytulia leśna (Galium sylvaticum), przetacznik górski (Veronica montana), skrzyp zimowy (Equisetum hyemale), zachyłka oszczepowata (Phegopteris connectilis), kokorycz wątła (Corydalis intermedia).
Znakowane szlaki turystyczne edytuj
Warto zobaczyć edytuj
- grodzisko Chojna, (grodzisko Klęskowo, Grodzisko Śmiłowskie, Zedelin), wczesnośredniowieczne, z IX-XII w.
- Dolina Chojnówki od Oczka Marzanny (źródło)
- uroczysko Szwedzki Młyn, ruiny młyna drzewnego, z XIII w., w XIX i na początku XX w. leśna restauracja. Nieco na wschód, na niewielkim wzniesieniu cmentarzyk ewangelicki
- Szwedzki Kamień, głaz narzutowy, pomnik przyrody, obw. 9,7 m, wys. 1,8 m
Przypisy edytuj
- ↑ Rezerwat przyrody Bukowe Zdroje im. Profesora Tadeusza Dominika. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-01-05].
- ↑ Zarządzenie Ministra Leśnictwa Nr 219 z 30 maja 1956. „Monitor Polski”. 54, poz. 592, 28 czerwca 1956. (pol.).
- ↑ a b Rozporządzenie Nr 29/2005 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 24 października 2005. „Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego”. 87, poz. 1779, 10 listopada 2005. Urząd Wojewódzki w Szczecinie. (pol.).
- ↑ Włodzimierz Pilipowicz: Zmiany powierzchni i nazw rezerwatów przyrody w okresie od 1 lipca 1977 do 1 stycznia 1986 [w:] "Chrońmy przyrodę ojczystą" R. XLII (1986), nr 3 (maj-czerwiec), s. 56-57
- ↑ Janusz Blaszkowski: Professor Tadeusz Dominik. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. [dostęp 2012-10-06]. (pol.).
- ↑ Antoni Adamczak, Bogdan Kucharski: Okolice Szczecina. Przewodnik turystyczny. Warszawa: Wydawnictwo PTTK "Kraj", 2000, s. 110, seria: Na szlaku. ISBN 83-7005-424-2.
- ↑ Leksykon Puszczy Bukowej W. Lipniackiego → Bukowe Zdroje. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-16)].
Bibliografia edytuj
- Leksykon Puszczy Bukowej W. Lipniackiego → Bukowe Zdroje. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-16)].
- Jerzy M. Kosacki, Ziemia Szczecińska. Przewodnik turystyczny. Część II. Szczecin i okolice, Szczecińska Agencja Turystyczna SAT, Szczecin 1994, ISBN 83-86507-00-4
- Nadleśnictwo Gryfino → Ochrona przyrody. [dostęp 2009-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-19)].
- Przyroda Pomorza Zachodniego, praca zbiorowa, Oficyna IN PLUS, Szczecin 2002, ISBN 83-910827-8-4
- Szczecin-Police, plany miast w skali 1:25 000, wyd. 5, PPWK, Warszawa 2007, ISBN 83-7329-890-8