Rezerwat przyrody Gęsi Bastion pod Starą Rudnicą
Rezerwat przyrody Gęsi Bastion pod Starą Rudnicą – faunistyczny rezerwat przyrody położony na terenie gminy Cedynia w powiecie gryfińskim (województwo zachodniopomorskie).
 Łęg wierzbowy i szuwary mozgowe w rezerwacie | |
| rezerwat faunistyczny | |
| Typ |
faunistyczny |
|---|---|
| Podtyp |
ptaków |
| Państwo | |
| Województwo | |
| Położenie |
gmina Cedynia |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
29 lipca 2023 |
| Akt prawny |
Dz. Urz. Woj. Zach. z 2023 r., poz. 4091 |
| Powierzchnia |
724,20 ha |
Położenie na mapie gminy Cedynia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego  | |
 52°49′31″N 14°11′16″E/52,825278 14,187778
| |
Powołanie edytuj
Obszar chroniony utworzono 29 lipca 2023 r. na podstawie Zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie z dnia 13 lipca 2023 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Gęsi Bastion pod Starą Rudnicą” (Dz. Urz. Woj. Zach. z 2023 r., poz. 4091)[1]. Powstał z inicjatywy przyrodnika i fotografa Piotra Chary, choć takie postulaty pojawiały się od lat 90. Do przeciwników jego powołania należeli natomiast m.in. myśliwi, burmistrz Cedyni i dyrektor Zespołu Parków Krajobrazowych Województwa Zachodniopomorskiego Ryszard Mićko, wskazujący na wykorzystywanie tego terenu do polowań i dostateczny stopień ochrony dotychczasowymi metodami[2][3].
W lutym 2024 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uchylił zarządzenie o powołaniu rezerwatu wskutek skargi gminy Cedynia i jednego z kół łowieckich[4].
Położenie edytuj
Rezerwat ma 724,20 ha powierzchni[1]. Obszar chroniony leży na terenie rozległego, okresowo zalewanego rozlewiska Odry wzdłuż drogi łączącej Stary Kostrzynek, Starą Rudnicę i Siekierki. Obejmuje kompleks starorzeczy, zalewowych lasów łęgowych i łąk oraz błotnistych płycizn[5]. Na jego terenie znajduje się wiele enklaw zawierających rozgałęzienia starorzecza, drogi dojazdowe do nieruchomości, tereny prywatne i linię kolejową. Tworzące go grunty należą do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Szczecinie, Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, starosty gryfińskiego oraz Wód Polskich[2].
Rezerwat znajduje się w całości w granicach Cedyńskiego Parku Krajobrazowego oraz obszarów Natura 2000: specjalnego obszaru ochrony siedlisk „Dolna Odra” PLH320037 i obszaru specjalnej ochrony ptaków „Dolina Dolnej Odry” PLB320003. Częściowo pokrywa się również z użytkiem ekologicznym Kostrzyneckie Rozlewisko[6].
Charakterystyka edytuj
Celem ochrony w rezerwacie przyrody jest „zachowanie szczególnych walorów przyrodniczych ekosystemu rozległego, okresowo zalewanego starorzecza, zlokalizowanego pomiędzy rzeką Odrą a drogą Stary Kostrzynek–Stara Rudnica–Siekierki, jako cennej mozaiki siedlisk stanowiących lęgowiska, żerowiska i noclegowiska ptaków, o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym”. Typ rezerwatu ze względu na dominujący przedmiot ochrony został określony jako faunistyczny, a podtyp – jako ptaków. Natomiast ze względu na główny typ ekosystemu typ określono jako różnych ekosystemów, a podtyp – jako mozaiki różnych ekosystemów[1].
Rezerwat chroni ostatni istniejący obszar szerokiej i utrzymującej się przynajmniej przez kwartał wielkopowierzchniowej płycizny w Dolinie Dolnej Odry (pozostałe cztery takie płycizny utraciły te cechy wskutek regulacji biegu rzeki i cieplejszych zim). Tworzy ona dobre warunki do rozrodu ryb i występowania fitoplanktonu, które stanowią pożywienie dla licznie przybywających tu ptaków. Te ostatnie oraz m.in. jelenie są jednak obiektem polowań myśliwych. Na obszarze chronionym połowy prowadzą także wędkarze. W ramach planu ochrony przewidziane jest umożliwienie wędkowania, a także ruchu pieszego i rowerowego po wyznaczonych trasach[2][3].
Obszar chroniony stanowi żerowisko trzynastu gatunków kaczek, chruścieli, czterech gatunków perkozów, bociana czarnego, rybołowa i bielika, a także matecznik m.in. puchacza, bąka, bączka, rybitwy czarnej, zielonki i wodnika. Służy także jako pierzowisko gęgaw oraz miejsce odpoczynku czajek, brodźców, biegusów[2].
Według stanu na sierpień 2023 rezerwat nie posiada obowiązującego planu ochrony ani zadań ochronnych[7].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie z dnia 13 lipca 2023 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Gęsi Bastion pod Starą Rudnicą”. 14 lipca 2023. [dostęp 2023-03-18].
- ↑ a b c d Ostatnie takie rozlewisko. Rezerwat Gęsi Bastion powstał pomimo sprzeciwu myśliwych. oko.press, 29 czerwca 2023. [dostęp 2023-07-18].
- ↑ a b Andrzej Kraśnicki jr: Będzie Gęsi Bastion nad Odrą. Sukces przyrodników i klęska myśliwych, którzy płoszyli ptaki i zabijali jelenie. wyborcza.pl, 9 czerwca 2023. [dostęp 2023-07-18].
- ↑ Myśliwi polowaniami płoszyli chronione gatunki ptaków. „Dawno nie spotkaliśmy takiej buty i arogancji”. tvn24.pl, 11 marca 2024. [dostęp 2024-03-13].
- ↑ Gęsi Bastion pod Starą Rudnicą nowym rezerwatem przyrody. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 21 lipca 2023. [dostęp 2023-07-25].
- ↑ Obwieszczenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie z dnia 2 czerwca 2023 r., znak: WOPN.6200.8.2022.MKP o możliwości zapoznania się z projektem zarządzenia w sprawie uznania za rezerwat przyrody „Gęsi Bastion pod Starą Rudnicą” [online], Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Szczecinie [dostęp 2023-07-20] (pol.).
- ↑ Rezerwat przyrody Gęsi Bastion pod Starą Rudnicą. Centralny rejestr form ochrony przyrody. [dostęp 2023-08-04].