Romano Carapecchia
Romano Fortunato Carapecchia (1666–1738) – włoski architekt epoki baroku, który był aktywny w Rzymie, na Malcie i Sycylii. Jego projekty pomogły w pierwszej dekadzie XVIII wieku przemienić maltańską stolicę Vallettę w barokowe miasto.
| Data i miejsce urodzenia |
1666 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka |
Życiorys
edytuj
Carapecchia urodził się w 1666 w parafii św. Eustachego w Rzymie. Jego rodzicami byli Giovanni Antonio Carapecchia i Francesca Roveti[1]. Studiował w Akademii Świętego Łukasza (wł. Accademia di San Luca), gdzie w 1681, w seconda classe zdobył pierwszą nagrodę za projekt pałacu. W latach około 1681–1691 pracował również w pracowni Carlo Fontany. W 1689 napisał traktat o projektach teatralnych zatytułowany Pratica delle Machine de' Teatri[2]. Zapisał również swoją edukację w dokumencie zatytułowanym Compendio Architettonico inventato da Romano Carapecchia. Jego kariera jako architekta rozpoczęła się w Rzymie, gdzie przypisuje mu się zaprojektowanie kilku budynków. Zaprojektował plany miejskie i fontanny, a także we współpracy z Mattia de Rossim wykonał katafalk dla papieża Aleksandra VIII[1][2].
27 listopada 1706 papież Klemens XI wysłał do wielkiego mistrza Ramona Perellosa breve pontificio, w którym zachwala prace Carapecchii[2]. W 1707 ten ostatni opuścił Rzym i osiedlił się w Valletcie, stolicy Malty zakonu św. Jana rządzonej przez Perellosa[1]. Zdobył przychylność wielkiego mistrza i resztę swojej kariery spędził na Malcie, gdzie odegrał rolę w przekształceniu Valletty w barokowe miasto[2], projektując liczne kościoły, pałace i inne budynki[1]. W 1708 oraz 1723 Carapecchia przeprowadził badania dotyczące zaopatrzenia w wodę miast wokół maltańskiego Grand Harbour[2]. Pracował również pod rządami następców Perellosa, przede wszystkim Antonio Manoela de Vilheny[3], dla którego w 1726 zaprojektował katafalk[2]. Carapecchia również projektował meble do niektórych swoich budowli, jak np. szafki w zakrystii kolegiaty św. Pawła w Valletcie[4]. Mieszkając na Malcie Carapecchia był również zaangażowany w prace na pobliskiej Sycylii[1].
Carapecchia zmarł na Malcie 21 stycznia 1738[3].
Prace
edytujProjekty architektoniczne wykonane przez Romano Carapecchię lub jemu przypisywane obejmują:
- Rzym
- Kościół San Giovanni Calibita (ok. 1700)[2]
- Palazzina Vaini (ok. 1700)[2]
- Tor di Nona[1]
- Valletta
- Składy Barriera i fontanna Perellosa w marinie Valletty (1707/1713)[2][5] – składy częściowo zburzono, a fontannę przeniesiono do pałacu Wielkiego Mistrza w latach 50. XIX wieku[5]
- Kościół św. Jakuba (1710)[2]
- Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej (1713)[2]
- Kościół Prezentacji Najświętszej Maryi Panny (1714)[2]
- Kościół Matki Bożej z Pilar (1718)[2]
- Zakrystia kolegiaty św. Pawła Rozbitka (1718)[2]
- Banca Giuratale (1721)[2]
- Chapelle Ardente w konkatedrze św. Jana (1726)[2]
- Modyfikacje Del Monte Gate[6] – zburzona 1884[7]
- Kościół św. Barbary[1]
- Fasada Palazzo Spinola[1]
- Przybudówki konkatedry św. Jana[1]
- Drzwi zbrojowni w pałacu Wielkiego Mistrza[1]
- Teatr Manoel[1]
- Inne miejsca na Malcie
- Spinola Palace w St. Julian’s (1733)[8]
- Kościół św. Publiusza we Florianie (1730.)[3]
- Główna kaltka schodowa pałacu Inkwizytora w Birgu (1733–1734)[3]
- Przeprojektowanie i wykończenie bramy Notre Dame w ciągu Cottonera Lines[6]
- Brama główna fortu Manoel (we współpracy z Charles’em François de Mondionem)[6]
- Sycylia
- Praca konkursowa na rekonstrukcję katedry św. Agaty w Katanii (1709)[1]
- Odrestaurowanie kompleksu rycerzy Szpitalników w Marsali (1715)[1]
Dziedzictwo
edytujAlbum rysunków architektonicznych autorstwa Carapecchii znajduje się w Courtauld Institute of Art w Londynie. Maltański historyk Denis de Lucca wydał o nim książkę (zob. poniżej)[3].
Literatura
edytuj- Denis De Lucca. Carapecchia. Master of Baroque Architecture in Early Eighteenth Century Malta, Valletta: Midsea Books Ltd, 1999, ISBN 99909-93-00-9 (ang.)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m Denis De Lucca. The city-fortress of Valletta in the Baroque age. „Baroque Routes”. 9, s. 8–17, 12.2013. [zarchiwizowane z adresu 2020-10-02]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Denis De Lucca. Ephemeral Manifestations in Baroque Malta. „Baroque Routes”. 8, s. 8–16, 06.2011. [zarchiwizowane z adresu 2020-10-08]. (ang.).
- ↑ a b c d e Kenneth Gambin, Carapecchia's intervention at the Inquisitor's Palace, 1733–34, „Malta Archaeological Review”, 4, 2001, s. 34–39 [zarchiwizowane z adresu 2020-10-08] (ang.).
- ↑ Ray Bondin: Carapecchia's furniture. [w:] Times of Malta [on-line]. 2008-03-08. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-08)]. (ang.).
- ↑ a b Theresa Vella, A 'new' fountain for the Marina waterfront, [w:] Times of Malta [online], 16 czerwca 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-18] (ang.).
- ↑ a b c Stephen C. Spiteri, Fort Manoel, „ARX Occasional Papers”, 4, 2014, s. 130–131 [dostęp 2020-10-08] (ang.).
- ↑ Christian Mifsud, Decoding a modified space: the lost spaces of Del Monte Gate, „Melita Historica”, 2, XVII, 2017, s. 61–82 (ang.).
- ↑ Lino Bugeja, 17th-century bishop’s summer house in ruins, [w:] Times of Malta [online], 27 grudnia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2020-10-08] (ang.).