Rondo Mogilskie
Rondo Mogilskie – jedno z ważniejszych skrzyżowań głównych ulic w Krakowie, zlokalizowane na północny wschód od Starego Miasta u zbiegu ulic Lubicz, Aleksandra Lubomirskiego, al. płk. Władysława Beliny-Prażmowskiego, Mogilskiej i al. Powstania Warszawskiego. Przez skrzyżowanie przebiega II obwodnica Krakowa w ciągu ulicy Lubomirskiego i alei Powstania Warszawskiego. Jest to skrzyżowanie dwupoziomowe – część nocnej komunikacji autobusowej, komunikacja tramwajowa, piesza i rowerowa odbywa się na obniżonym placu znajdującym się pośrodku otaczających wiaduktów, po których przeprowadzona jest komunikacja drogowa.
Grzegórzki | |
![]() Ogólny widok na północ dolnego poziomu ronda – ciągi piesze, rowerowe i przystanki tramwajowe, w tle Unity Centre („Szkieletor”) | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Położenie na mapie Krakowa ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego ![]() | |
![]() |
InfrastrukturaEdytuj
Pomimo wielopoziomowego rozwiązania, Rondo Mogilskie jest przyjazne dla osób niepełnosprawnych, rowerzystów i osób z wózkami dziecięcymi dzięki licznym pochylniom, windom i schodom ruchomym (z których większość nie działała od 2008 do 2014 roku[1]). Na dolnym placu znajdują się przystanki tramwajowe oraz autobusowe komunikacji nocnej (autobusy dzienne nie kursują po trasach umożliwiających zjazd na dolny poziom).
Organizacja ruchu w obrębie Ronda Mogilskiego ma charakter samooczyszczający się; oznacza to, że wszystkie pasy ruchu wyprowadzają kierujących poza skrzyżowanie i aby na nim pozostać należy zmieniać pasy ruchu[2].
Na środku Ronda Mogilskiego i na jego południowo-wschodnim obrzeżu wyeksponowane zostały ruiny bastionu Lubicz wchodzącego w skład Twierdzy Kraków.
OtoczenieEdytuj
W północnej części Ronda Mogilskiego swój początek ma tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju prowadzący pod ul. A. Lubomirskiego i dalej pod Krakowskim Centrum Komunikacyjnym do ul. Pawiej.
Przed 2005 w zachodniej części ówczesnego ronda znajdowały się 2 pomniki przyrody – ponad stuletnie topole czarne. Wyższa miała 26 metrów, niższa – 24. Zostały one ścięte pomimo sprzeciwu Polskiego Klubu Ekologicznego. Powodem była modernizacja skrzyżowania i zły stan drzew stanowiących zagrożenie dla przechodniów. W lutym 2008 topole upamiętniono marmurową płytą z napisem „W tym miejscu rosły wiekowe Topole Szafera”.
W pobliżu Ronda Mogilskiego znajdują się:
- Opera Krakowska
- Ogród Botaniczny w Krakowie
- hotel Chopin
- wieżowiec Unity Center (zwany niegdyś przez wiele lat „Szkieletorem”)
- Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
HistoriaEdytuj
Ta sekcja od 2016-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Historia Ronda Mogilskiego zaczęła się w 1951 roku, kiedy to wytyczono rondo i rozpoczęto rozbiórkę fortu Lubicz. Pozyskany budulec wywieziono do Warszawy celem odbudowy zniszczonego podczas II wojny światowej miasta. Nieprzeszkadzające resztki fortu przysypano kilkunastocentymetrową warstwą ziemi. Do nowo wybudowanego ronda przyłączono 4 arterie: Mogilską, Lubicz, Powstańców Warszawy (obecnie Powstania Warszawskiego) oraz Marchlewskiego (obecnie płk. Beliny-Prażmowskiego). Wzdłuż trzech z nich (z wyjątkiem alei Marchlewskiego) przeprowadzono torowiska tramwajowe. Linia przez ul. Mogilską pod bramę Kombinatu im. Lenina (obecnie im. T. Sendzimira) została otwarta 7 listopada 1952. W 1957 r. do ronda podłączono piątą ulicę – Modrzewskiego (obecnie Lubomirskiego). W latach 60. XX wieku nastąpiła budowa linii tramwajowej od Ronda Mogilskiego do Dworca Wschodniego. Została ona następnie zlikwidowana w 1985 roku, z myślą przeniesienia jej pod ziemię. Budowa tunelu pod Dworcem Głównym rozpoczęła się w drugiej połowie lat 90. XX wieku, aczkolwiek front prac dotarł do Ronda Mogilskiego dopiero w 2006 roku. Wówczas również rozpoczęto gruntowną przebudowę ronda, która została ukończona dwa lata później – w 2008 roku. W grudniu tego samego roku również oddano do użytku tunel tramwajowy i wyeksponowano ruiny fortu Lubicz. Koszt tej inwestycji wyniósł ok. 140 mln PLN[3]. W 2013 roku na murkach w okolicach przystanków tramwajowych w kierunku al. Powstania Warszawskiego na dolnym poziomie ronda została wykonana mozaika przedstawiająca rysunki Stanisława Wyspiańskiego (głównie kwiaty), oraz jego ostatni autoportret. Nosi ona nazwę „Wyspiański na Rondzie Mogilskim”. W ślad za mozaiką powstało też kilka murali.
Kalendarium przebudowy z lat 2004-2008Edytuj
W latach 2004-2008 rondo przebudowano na skrzyżowanie dwupoziomowe i wyeksponowano pozostałości bastionu Lubicz:
- marzec 2004 – turecka firma Güriş uzyskała pozwolenie na przebudowę ronda
- przełom 2004/2005 – wycięto wszystkie drzewa z powierzchni ronda
- marzec 2005 – firma Güriş w atmosferze skandalu opuściła plac budowy
- lipiec 2006 – polska firma Budimex-Dromex rozpoczęła pracę przy rondzie
- październik 2006 – zamknięto ruch drogowy i tramwajowy na rondzie
- czerwiec 2007 – zakończono budowę północnej jezdni nowego skrzyżowania (ul. A. Lubomirskiego – ul. Mogilska)
- lipiec 2007 – zakończono budowę zachodniej jezdni Ronda Mogilskiego (ul. A. Lubomirskiego – al. Powstania Warszawskiego)
- wrzesień 2007 – pierwsze tramwaje przejechały dolnym poziomem (ul. Lubicz – ul. Mogilska)
- grudzień 2007 – zakończono budowę południowo-wschodniej jezdni Ronda Mogilskiego i otwarto ruch drogowy na całym skrzyżowaniu
- marzec 2008 – otwarto dolny poziom dla ruchu pieszych wraz z przystankami MPK
- grudzień 2008 – otwarto tunel Krakowskiego Szybkiego Tramwaju. Równocześnie zakończono prace konserwatorskie przy ruinach bastionu Lubicz i udostępniono je zwiedzającym.
GaleriaEdytuj
Widok Ronda Mogilskiego od strony południowej, w tle „Szkieletor” przed przebudową (2012)
KomunikacjaEdytuj
Rondo Mogilskie jest jednym z najważniejszych węzłów komunikacyjnych w Krakowie, dzięki czemu z niego można się dostać w prawie każdą część miasta. Z uwagi na stosunkowo częste zmiany w komunikacji publicznej w Krakowie warto sprawdzić obecnie obowiązujące na stronie z rozkładami jazdy miejskich autobusów i tramwajów[4]
TramwajeEdytuj
- 4 Bronowice Małe – Wzgórza Krzesławickie
- 5 Wzgórza Krzesławickie – Krowodrza Górka
- 9 Nowy Bieżanów – Mistrzejowice
- 10 Łagiewniki – Pleszów
- 14 Mistrzejowice – Bronowice
- 19 Dworzec Towarowy – Borek Fałęcki
- 20 Cichy Kącik – Mały Płaszów
- 44 Kopiec Wandy – Bronowice (kursuje tylko w dni powszednie w godzinach szczytu)
- 50 Krowodrza Górka – Kurdwanów – Borek Fałęcki
- 52 Czerwone Maki P+R – Osiedle Piastów
Tramwaje nocneEdytuj
AutobusyEdytuj
- 124 Osiedle Podwawelskie – Tauron Arena Kraków Wieczysta
- 152 Czyżyny Dworzec – Cichy Kącik
- 182 Os. Na Stoku – Dworzec Główny Wschód
- 184 Prądnik Czerwony – Starowiślna
- 189 Plac Centralny im. Ronalda Reagana - Nowy Kleparz
- 424 Ugorek – Osiedle Podwawelskie
- 482 Dworzec Główny Wschód – Mistrzejowice
Autobusy przyspieszoneEdytuj
- 501 Bulwarowa – Chełmońskiego Pętla
- 502 Cracovia Stadion – Aleja Przyjaźni
- 511 Przybyszewskiego – Os. Na Stoku (kursuje tylko w dni powszednie w godzinach szczytu)
Autobusy nocneEdytuj
- 601 Mydlniki – Aleja Przyjaźni
- 605 Zajezdnia Płaszów – Dworzec Główny / Bielany
- 611 Mistrzejowice – Chełmońskiego Pętla
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Karuzela wokół nieruchomych schodów na rondzie Mogilskim
- ↑ Program z cyklu „Jedź bezpiecznie” z dnia 20 stycznia 2008 r. na temat nowej organizacji ruchu w obrębie Ronda Mogilskiego.. [dostęp 2008-11-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (16 września 2008)].
- ↑ Przebudowa Ronda Mogilskiego - Magiczny Kraków, krakow.pl [dostęp 2020-03-11] (pol.).
- ↑ http://rozklady.mpk.krakow.pl/