Ryfampicyna

związek chemiczny

Ryfampicyna, rifampicyna (INN: rifampicin; skrót: RMP; ATC: J04 AB02) – półsyntetyczny antybiotyk ansamycynowy o działaniu bakteriobójczym, stosowany w leczeniu zakażeń wrażliwymi drobnoustrojami, w tym: prątkiem gruźlicy i prątkiem trądu.

Ryfampicyna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C43H58N4O12

Masa molowa

822,94 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

13292-46-1

DrugBank

DB01045

Klasyfikacja medyczna
ATC

J04AB02 D06AX15

Mechanizm działaniaEdytuj

Mechanizm działania rifampicyny polega na blokowaniu bakteryjnej polimerazy RNA poprzez trwałe wiązanie się z jej podjednostką β i uniemożliwianie wybiórczo utworzenie pierwszego wiązania fosfodiestrowego. Zablokowanie tego enzymu uniemożliwia syntetyzowanie bakteryjnego RNA i w konsekwencji wstrzymuje syntezę białek, replikację DNA i podział komórki.

WskazaniaEdytuj

Leczenie:

Lek może być podawany doustnie lub dożylnie. Cząsteczka jest silnie lipofilna dzięki czemu jest dobrze wchłaniana i wolno eliminowana z organizmu. Czas połowicznej eliminacji wynosi ok. 16 godzin. Dobrze przenika do tkanek: penetruje do wnętrza zastawek serca i leukocytów. W stanie zapalnym przekracza barierę krew-mózg. Wykazuje synergizm z aminoglikozydami.

Spektrum działaniaEdytuj

Rifampicyna wykazuje aktywność bakteriobójczą wobec:

PrzeciwwskazaniaEdytuj

  • ciężka niewydolność wątroby/żółtaczka
  • nadwrażliwość na lek i leki pokrewne
  • porfiria
  • ostrożnie: u alkoholików i w niewydolności nerek

Działania niepożądaneEdytuj

Często spotykane niepożądane efekty stosowania rifampicyny obejmują: gorączkę, zaburzenia żołądkowo-jelitowe i wysypkę.

Rifampicyna może upośledzić czynność wątroby, prowadząc do żółtaczki.

Płyny ustrojowe – łzy, mocz i nasienie – mogą zabarwić się na pomarańczowo.

Interakcje lekoweEdytuj

Rifampicyna zwiększa aktywność cytochromu P450, co prowadzi do szybszego metabolizmu niektórych leków i, co za tym idzie, skrócenia i osłabienia ich działania, np. zmniejsza skuteczność tabletek antykoncepcyjnych.

DawkowanieEdytuj

Ściśle według wskazań lekarza. Wymagane wykonywanie badań czynności wątroby i obrazu krwi.

Preparaty handloweEdytuj

Preparaty handlowe dostępne w Polsce:

  • Rifampicin
  • Rifamazid (preparat złożony z izoniazydem)

BibliografiaEdytuj

  • Ryfampicyna, [w:] Indeks Leków MP [online], opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2020-04-22].