SM U-41 (1914)
SM U-41 – ostatni niemiecki okręt podwodny typu U-31 zbudowany w Friedrich Krupp Germaniawerft w Kilonii w latach 1913-1915. Wodowany 10 października 1914 roku, wszedł do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej 1 lutego 1915 roku.
 Bliźniaczy SM U-38 | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Projekt |
Werk 201 |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Początek budowy |
22 kwietnia 1913 |
| Wodowanie |
10 października 1914 |
 Kaiserliche Marine
| |
| Wejście do służby |
1 lutego 1915 |
| Zatopiony |
24 września 1915 roku na Western Approaches |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
64,7 metry |
| Szerokość |
6,32 metra |
| Zanurzenie testowe |
50 metrów |
| Napęd | |
| 2 silniki Diesla (2x950 KM), 2 silniki elektryczne (2x600 KM), 2 wały | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 8790 Mm / 8 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 6 torped, działo 88 mm/105 mm | |
| Wyrzutnie torpedowe |
4 x 500 mm (dziób-rufa) |
| Wyposażenie | |
| działko 105 mm | |
| Załoga |
35 |
Służba
edytujSM[a] U-41 rozpoczął służbę w II Flotylli pod dowództwem Kapitänleutnanta Clausa Hansena[1]. W czasie 4 patroli zatopił 29 statków o łącznej pojemności 58 648 BRT.
2 maja 1915 roku U-41 zatopił pierwszy statek, był to norweski parowiec „America” o pojemności 3706 BRT[2]. Statek płynął z ładunkiem drobnicowym z Bostonu do Bergen z przeładunkiem w Sunderland. Gdy był na wysokości Aberdeen na Morzu Północnym został storpedowany, nikt z załogi nie poniósł śmierci. Tego samego dnia U-41 zatrzymał i zatopił jeszcze cztery brytyjskie trawlery „Cruiser” 146 BRT, „Martaban” 148 BRT, „Mercury” 222 BRT oraz „St. Gorge” 215 BRT[3]. Następnego dnia w czasie drogi powrotnej U-41 zatopił jeszcze żaglowiec norweski „Oscar” o pojemności 107 BRT, oraz zajął jako pryz szwedzki parowiec „Roxane”[4].
W czasie kolejnego patrolu, tym razem u zachodnich wybrzeży Irlandii około 40 mil od Fastnet Rock, 25 maja 1915 roku, U-41 zaatakował i uszkodził należący wówczas do neutralnych Stanów Zjednoczonych parowiec transportowy „Nebrascan” o pojemności 4409 BRT[5].
W czasie tego samego patrolu U-41 zatopił jeszcze osiem statków, po jednym 26 i 27 maja oraz po trzy 28 i 29 maja. Największym z nich i ostatnim zatopionym w czasie tego patrolu był brytyjski parowiec „Glenlee” o pojemności 4140 BRT[6]. Płynący z ładunkiem węgla z Barr w Walii do Aden zbudowany w 1904 roku statek, został zatopiony 67 mil na południowy zachód od Wolf Rock, archipelag Scilly.
W lipcu 1915 roku U-41 odbywał patrol na obszarze Szetlandów. 16 i 17 lipca, w czasie drogi na Szetlandy, u zachodnich wybrzeży Norwegii, zatopił dwa rosyjskie parowce transportowe „Balva” o pojemności 1165 BRT[7], płynący z ładunkiem węgla do Archangielska oraz „General Radetzky” o pojemności 2118 BRT[8], płynący z Archangielska do Londynu z ładunkiem drewna. 24 lipca kolejną ofiarą Clausa Hansena był brytyjski parowiec „Grangewood” o pojemności 3422 BRT płynący z Archangielska do Hawru z ładunkiem zboża[9] 25 lipca U-41 zatrzymał i zatopił 5 brytyjskich trawlerów oraz amerykański parowiec transportowy „Leelanaw” o pojemności 1923 BRT, płynący z Archangielska do Belfastu z ładunkiem lnu oraz konopi[10]. 28 lipca ofiarą U-41 stał się norweski parowiec „Trondhjemsfjord” o pojemności 4248 BRT, płynący z Nowego Jorku do Bergen.
W czasie czwartego i ostatniego patrolu U-41 po Morzu Celtyckim okręt zatopił cztery duże jednostki handlowe. 23 września 79 mil na południowy wschód od Fastnet Rock zatrzymał i zatopił ogniem z działa zbudowany w 1907 roku SS „Anglo-Colombian” o pojemności 4792 BRT. Statek płynął z końmi z Quebec do Avonmouth obecnie przedmieście Bristolu[11]. Następnym zatopionym tego dnia statkiem był brytyjski parowiec „Chancellor” o pojemności 4586 BRT[12], wkrótce potem łukem U-41 padł trzeci tego dnia statek. Był to zbudowany w 1889 roku parowiec „Hesione” o pojemności 3363 BRT, płynący z ładunkiem drobnicowym do Buenos Aires[13].
Zatopienie
edytuj24 września 1915 roku U-41 zatrzymał brytyjski parowiec SS „Urbino”. Należący do T. Wilson, Sons & Co., Ltd., z Hull statek płynął z ładunkiem drobnicowym z Nowego Jorku do macierzystego portu. 67 mil na południowy wschód od Bishop Rock SS „Urbion” został zatrzymany i przeszukany przez załogę U-41. W czasie zatapiania statku ogniem z działa, brytyjski statek pułapka HMS „Baralong”, płynący pod fałszywą banderą amerykańską, podpłynął w miejsce incydentu i otworzył ogień do wynurzonego U-41. W wyniku ataku śmierć poniosło 35 członków załogi wraz z kapitanem Clausem Hanse.
Uwagi
edytuj- ↑ SM - Seiner Majestät.
Przypisy
edytuj- ↑ Claus Hansen. [w:] WWI U-boat commanders [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2013-11-16]. (ang.). (5 stycznia 1883 – 24 września 1915) – wcześniej dowódca SM U-16.
- ↑ America. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2013-11-15]. (ang.).
- ↑ Ships hit by U 41. [w:] WWI U-boat Successes [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
- ↑ Roxanea. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
- ↑ Nebraskan. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
- ↑ SS Glenlee [+1915]. [w:] Wreck Site [on-line]. WreckSite.eu. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
- ↑ SS Balva (+1915). [w:] Wreck Site [on-line]. WreckSite.eu. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
- ↑ General Radetzky. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
- ↑ Grangewood. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2013-11-16]. (ang.). – zbudowany w 1902 roku w Sunderland został zatopiony 20 mil od małej skalistej wyspy Muckle Flugga.
- ↑ Leelanaw. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
- ↑ SS Anglo-Colombian (+1915). [w:] Wreck Site [on-line]. WreckSite.eu. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
- ↑ SS Chancellor (+1915). [w:] Wreck Site [on-line]. WreckSite.eu. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
- ↑ Hesione. [w:] Ships hit during WWI [on-line]. u-boat.net. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, marzec 2007, s. 97-98. ISBN 1-85367-623-3.
- Eberhard Moller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats From 1904 to the Present. Londyn: Greenhill Books Lionel Leventhal Ltd., 2004, s. 26. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner (red.): Conway's All the World Fighting Ships 1906-1921. Londyn: Conway Maritime Press Ltd., 1985, s. 176. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).