Schronisko Żarskie Małe
Schronisko Żarskie Małe, Jaskinia Żarska Mała[1] – schron jaskiniowy między południowymi krańcami wsi Żary i północnymi wsi Dubie w województwie małopolskim. Znajduje się w Wąwozie Żarskim w obrębie rezerwatu przyrody Dolina Racławki[2]. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Olkuskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. W lesie zwanym Lasem Pisarskim na lewych zboczach środkowej części tego wąwozu znajduje się grupa skał, a w niej kilka jaskiń i schronisk: Jaskinia Żarska, Jaskinia Żarska Górna, Schronisko Żarskie Pierwsze, Schronisko Żarskie Drugie, Schronisko Żarskie Trzecie, Schronisko Żarskie Czwarte i Schronisko Żarskie Małe. Nad dnem wąwozu znajduje się Jaskinia bez Nazwy[3]. Prowadzi do nich ścieżka edukacyjna[4].
Plan jaskini | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Położenie | |
Właściciel | |
Długość |
12,9 m |
Głębokość |
0 m |
Wysokość otworów |
387 m n.p.m. |
Ekspozycja otworów |
ku SW |
Kod |
J.Olk.I-09.06 |
Położenie na mapie gminy Krzeszowice | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego | |
50°09′52″N 19°42′11″E/50,164417 19,703056 | |
Strona internetowa |
Opis schroniska
edytujOtwór Schroniska Żarskiego Małego jest widoczny w skale na wysokości około 2,7 m nad ziemią, jako środkowy z trzech otworów (po lewej stronie jest otwór Schroniska I, po prawej Schroniska II). Za otworem ciągnie się nieco meandrujący korytarz w postać rury, o ciągle zwężającym się przekroju. Końcowa jego część jest już dla człowieka niedostępna[1].
Schronisko powstało w wyniku zjawisk krasowych w wapieniach skalistych pochodzących z późnej jury. W jego wygładzonych ścianach występują nacieki grzybkowe, polewy i jamki wirowe. Namulisko ubogie, piaszczysto-kamieniste. Końcową część schroniska przebijają korzenie drzew. Temperatura i wilgotność dość stałe. Światło dociera tylko do początkowej części korytarza. W schronisku obserwowano występowanie muchówek, brak roślin[1].
Historia odkrycia i eksploatacji
edytujPo raz pierwszy jako jaskinię wymienia go Z. Ciętak w 1935 r., w 1951 r. wymienia go Kazimierz Kowalski, w 2008 r. A. Górny i M. Szelerewicz. Zmierzył go i wykonał jego plan A. Polonius w 2017 r.[1]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Adam Polonius , Jaskinia Żarska, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-03-04] .
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 2019-03-06] .
- ↑ Jaskinie Jury [online] [dostęp 2019-03-21] .
- ↑ Jura Krakowsko-Częstochowska. Informator turystyczny, Ogrodzieniec, Związek Gmin Jurajskich, 2018, ISBN 978-83-947430-8-6