Sikora jasnoskrzydła

Sikora jasnoskrzydła[5] (Poecile atricapillus) – gatunek małego ptaka z rodziny sikor (Paridae), zamieszkujący Amerykę Północną (Kanada, USA). Przeważnie osiadły, choć przemieszcza się z wyższych wysokości na niższe[2]. Nie jest zagrożony.

Sikora jasnoskrzydła
Poecile atricapillus[1]
(Linnaeus, 1766)
Ilustracja
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

sikory

Rodzaj

Poecile

Gatunek

sikora jasnoskrzydła

Synonimy
  • Parus atricapillus Linnaeus, 1766[2]
  • Penthestes atricapillus (Linnaeus, 1766)[3]
Podgatunki
  • P. a. turneri (Ridgway, 1884)
  • P. a. occidentalis (S.F. Baird, 1858)
  • P. a. fortuitus (W.L. Dawson & J.H. Bowles, 1909)
  • P. a. septentrionalis (Harris, 1846)
  • P. a. bartletti (Aldrich & Nutt, 1939)
  • P. a. atricapillus (Linnaeus, 1766)
  • P. a. garrinus (Behle, 1951)
  • P. a. nevadensis (Linsdale, 1938)
  • P. a. practicus (Oberholser, 1937)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Podgatunki i zasięg występowania

edytuj

Wyróżnia się 9 podgatunków P. atricapillus[2][6]:

  • P. atricapillus turneri – środkowa i południowa Alaska i północno-zachodnia Kanada.
  • P. atricapillus occidentalis – wybrzeża południowo-zachodniej Kanady i północno-zachodnie USA.
  • P. atricapillus fortuitus – południowo-zachodnia Kanada i północno-zachodnie USA.
  • P. atricapillus septentrionalis – zachodnia i środkowa Kanada do środkowego USA.
  • P. atricapillus bartlettiNowa Fundlandia.
  • P. atricapillus atricapillus – wschodnia Kanada do środkowych i północno-wschodnich USA.
  • P. atricapillus garrinus – zachodnio-środkowe USA.
  • P. atricapillus nevadensis – zachodnie USA.
  • P. atricapillus practicusAppalachy.

Morfologia

edytuj

Długość ciała 12,7 cm, rozpiętość skrzydeł 18–20 cm, masa ciała 11 g. Charakterystyczna czarna czapka i śliniaczek o postrzępionym dolnym brzegu; policzki białe. Boki płowe. Biało obrzeżone pokrywy skrzydłowe.

Ekologia

edytuj
Środowisko
Liściaste oraz mieszane zadrzewienia, zarośla wierzbowe i żywopłoty.
Rozród
Gniazda zakłada w dziuplach (naturalnych, wykutych samodzielnie lub opuszczonych przez dzięcioły) i w skrzynkach lęgowych[7]. W zniesieniu 1–13 jaj, są one białe z drobnymi czerwonawobrązowymi kropkami lub plamkami; ich inkubacja trwa 12–13 dni[7]. Pisklęta przebywają w gnieździe przez 12–16 dni od wyklucia[7].
Pożywienie
Wiosną, latem i jesienią 80–90% jej diety stanowią owady, pająki i inny pokarm zwierzęcy[7]. Zimą około połowę diety stanowi pokarm roślinny (głównie nasiona i jagody), a drugą połowę pokarm zwierzęcy (owady, pająki, łój, a czasem tłuszcz i drobne kawałki mięsa z zamarzniętej padliny)[7]. Często żeruje w mieszanych stadkach jak większość sikor. Odwiedza karmniki.

Status

edytuj

IUCN uznaje sikorę jasnoskrzydłą za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern)[4]. W 2020 roku organizacja Partners in Flight szacowała liczebność populacji lęgowej na 43 miliony osobników[7]. Trend liczebności populacji oceniany jest jako wzrostowy[4][7].

Przypisy

edytuj
  1. Poecile atricapillus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Gosler, A. & Clement, P: Black-capped Chickadee (Poecile atricapillus). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-05-10)].
  3. D. Lepage: Black-capped Chickadee Poecile atricapillus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-26]. (ang.).
  4. a b c Poecile atricapillus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Paridae Vigors, 1825 – sikory – Tits, chickadees (wersja: 2017-12-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-04-24].
  6. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxwings and allies, tits, penduline tits. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-04-24]. (ang.).
  7. a b c d e f g Black-capped Chickadee Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2022-12-26]. (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
  • David Chandler, Dominic Couzens, Euan Dunn, Jonathan Elphic, Rob Hume i inni: Fakty o zwierzętach świata: Ptaki. Warszawa: MULTICO, 2008. ISBN 978-83-7073-583-8.

Linki zewnętrzne

edytuj