Wikipedia

Skórzec (gmina w województwie białostockim)

Skórzec (ros. Шкурецкая волость, lit. Skužeco valsčius) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1861–1934 na Białostocczyźnie. Siedzibą gminy był Skórzec[2][3].

Skórzec
Шкурецкая волость
gmina wiejska
1861–1934[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

1861–1915: gub. grodzieńska
1919–1934: białostockie

Powiat

1861–1915: bielski
1919–1934: bielski

Data powstania

1 stycznia 1861

Data likwidacji

1 października 1934

Siedziba

Skórzec

Populacja (1921)
• liczba ludności


9669

Szczegółowy podział administracyjny (1954)
Liczba gromad

42

Liczba miejscowości

76

Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, w centrum znajduje się punkt z opisem „Skórzec''Шкурецкая волость''”
Ziemia52°37′N 22°35′E/52,612222 22,582778

Imperium Rosyjskie

edytuj

Gmina zbiorowa Skórzec powstała w wyniku reformy struktur administracyjnych państwa rosyjskiego w 1861 roku. Była częścią powiatu bielskiego należącego (od 1843) do guberni grodzieńskiej. W 1890 roku gmina Skórzec obejmowała 76 miejscowości i zamieszkiwało ją 5537 osób[2].

11 czerwca 1892 wszedł w życie nowy statut miejski, który ograniczył samorządność miejską, a na mocy którego wiele miast guberni grodzieńskiej zamieniono w miasteczka[4]. Zdegradowane miasto Ciechanowiec[5] podległo w następstwie statutu z czasem administracji gminy Skórzec[6].

I wojna światowa

edytuj

Podczas I wojny światowej gmina wraz z powiatem bielskim należała do okupowanego przez Niemcy Ober-Ostu (w okręgu Białystok)[7], gdzie znacznie zmieniono granice oraz podział administracyjny powiatu bielskiego. Spośród jego 15 gmin, zachowano 9 i zniesiono 6, ponadto utworzono 10 nowych; zmieniły się też granice gmin. W odniesieniu do gminy Skórzec[8][9][10]:

Podział ten w dużej mierze zachowano, kiedy powiat bielski przeszedł w sierpniu 1919 pod administrację polską[11].

II Rzeczpospolita

edytuj

W okresie międzywojennym gmina Skórzec należała do powiatu bielskiego w nowo utworzonym województwie białostockim[3].

22 października 1919 z północnej części gminy Skórzec wyodrębniono miasteczko Ciechanowiec, któremu przywrócono status miasta[12].

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku gminę Skórzec zamieszkiwało 9.669 osób, wśród których 9.420 było wyznania rzymskokatolickiego, 169 prawosławnego, 1 ewangelickiego a 79 mojżeszowego. Jednocześnie 9.611 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 44 białoruską, 1 żydowską, 12 rosyjską a 1 fińską. Było tu 1.572 budynków mieszkalnych[13].

16 października 1933 gminę Skórzec podzielono na 42 gromady: Antonin, Bogusze Stare, Borzymy, Bujenka, Czarkówka Duża, Głęboczek, Granne, Kobyla, Kosiorki, Koski-Wypychy, Krakówki-Włodki, Krynki-Miklasy, Kułaki, Leszczka Duża, Leszczka Mała, Leśniki, Malec, Miodusy-Dworaki, Miodusy-Inochy, Miodusy-Pokrzywne, Moczydły, Osnówka, Pełch, Perlejewo, Pobikry, Poniaty, Przybyszyn, Radziszewo-Króle, Radziszewo-Sobiechowo, Skórzec, Trzaski, Twarogi Lackie, Twarogi-Trąbnica, Twarogi-Wypychy, Tworkowice, Winna-Chroły, Winna-Poświętna, Winna-Wypychy, Wojtkowice Stare, Wojtkowice-Dady, Wojtkowice-Glinna, Zadobrze i Żale[14].

Gminę Skórzec zniesiono z dniem 1 października 1934, a jej obszar wszedł w skład[15]:

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. białostockiego; przed 1919 poza administracją polską.
  2. ↑ a b Volosts and communes of 1890. St. Petersburg: Central Statistical Committee of the Ministry of Internal Affairs, 1892. - (Statistics of the Russian Empire).
  3. ↑ a b Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  4. ↑ Dymitrow, M. (2015). Pojęcie miejskości w świetle reformy gminnej w Polsce międzywojennej.
  5. ↑ Najgrakowski, M. (2009). Miasta Polski do początku XXI wieku: podstawowe informacje o datach założenia i likwidacji. Dokumentacja geograficzna.
  6. ↑ Карта волостей Гродненской губернии
  7. ↑ Deutsche Arbeit in den Verwaltungsgebieten Kurland, Litauen und Bialystok-Grodno. Kowno (Verlag der Presseabteilung Ober Ost) 1917.
  8. ↑ Befehl- und Verordnungsblatt des Oberbefehlshabers Ost (Dziennik rozkazów i rozporządzeń Głównodowodzącego Wschodu) Nr 1-96
  9. ↑ Rocznik statystyki Rzeczypospolitej Polskiej. R. 1, 1920/21
  10. ↑ Jemielity W. (2002). Podziały administracyjne powiatów sokólskiego i dąbrowskiego w latach 1919-2000. "Studia Łomżyńskie", 13, 2002, s. 119-146.
  11. ↑ Dz.U. z 1919 r. nr 65, poz. 395
  12. ↑ M.P. z 1919 r. nr 234, poz. 0
  13. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 28.
  14. ↑ Białostocki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 11, poz. 49
  15. ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 70, poz. 675

Zobacz też

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Skórzec_(gmina_w_województwie_białostockim)&oldid=74376936”