Wikipedia

Skały Rzędkowickie

Skały Rzędkowickie – grupa skał w miejscowości Rzędkowice w województwie śląskim, powiecie zawierciańskim, w gminie Włodowice. Znajdują się na terenie otwartym, wśród pól po wschodniej stronie zabudowanego obszaru wsi Rzędkowice. Jest to teren Wyżyny Częstochowskiej[1].

Skały Rzędkowickie
pomnik przyrody ustanowiony 2009
ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Lokalizacja

Rzędkowice, gmina Włodowice

Położenie na mapie gminy Włodowice
Mapa konturowa gminy Włodowice, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Skały Rzędkowickie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Skały Rzędkowickie”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Skały Rzędkowickie”
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego
Mapa konturowa powiatu zawierciańskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Skały Rzędkowickie”
Ziemia50°34′22″N 19°29′29″E/50,572778 19,491389
Multimedia w Wikimedia Commons
Skały Rzędkowickie od południa
Skały Rzędkowickie. Widok z Rzędkowic
Widok na Skały Rzędkowickie z Biblioteki

Od 2009 roku zespół Skał Rzędkowickich wraz ze zbiorowiskami muraw kserotermicznych oraz stanowiskami roślin rzadkich i chronionych podlega ochronie jako pomnik przyrody o powierzchni 44,5 hektara[2].

Forma i historia edytuj

Zbudowane z wapieni skały mają formę przebiegającego z północnego zachodu na południowy wschód wału o długości nieco ponad 1 km[3]. Najbardziej charakterystyczną skałą grupy jest „Okiennik Rzędkowicki” – skała ze skalnym „oknem”, rozgałęziającym się na kilka odnóg. Odnaleziono w niej datowane na ok. 600 r. p.n.e. grociki strzał scytyjskich. Natomiast w VI-VII w. n.e. istniała tu prymitywna obronna osada ludzka, zwana „Pasieką”[4]}.

Skały Rzędkowickie znane są przede wszystkim z licznych dróg wspinaczkowych. Wspinano się tutaj już w latach 50. XX wieku. Obecnie są jednym z najbardziej popularnych regionów wspinaczkowych. Znajdujące się tu drogi wspinaczkowe mają ok. 10–20 metrów, aczkolwiek niektóre z nich – np. na Okienniku – dochodzą do 35 metrów[3]. Niektóre nazwy skał są pochodzenia miejscowego, licznym skałom nazwy nadali wspinacze. Oni też podzielili je na sektory. W kierunku od zachodu na wschód są to:

W skałach tych wspinacze poprowadzili około 450 dróg wspinaczkowych o zróżnicowanym stopniu trudności[5]. Niektóre skały są obiektem zainteresowania wspinaczy uprawiających bouldering[6].

Galeria edytuj

  •  
    Skała Wysoka, pierwsza od strony Rzędkowic
  •  
    Studnisko
  •  
    Turnia Lechwora
  •  
    Okiennik Rzędkowicki i Słoneczna
  •  
    Zegarowa
  •  
    Turnia nad Garażem
  •  
    Wielka Baszta
  •  
    Turnia Szefa
  •  
    Narożna
  •  
    Baszta
  •  
    Mała Grań
  •  
    Flaszka
  •  
    Ostatnia

Przyroda edytuj

Stoki o ekspozycji północno-wschodniej porastają grądy i trochę buczyn. Te o ekspozycji południowej są obrośnięte przez murawy kserotermiczne i naskalne. U ich podnóża królują ciepłolubne zarośla zbudowane przez śliwę tarninę, trzmielinę brodawkowatą, derenia świdwę i szakłak. Miejscami spotykany jest także jałowiec. Na obszarze skał rośnie około 330 gatunków roślin naczyniowych, w tym umieszczonych na Czerwonej Liście Roślin Naczyniowych Górnego Śląska i takiej samej liście Polski (24 z nich objęte jest ochroną). Są to m.in.: goździcznik wycięty, dziewięćsił bezłodygowy, smagliczka kielichowata, centuria pospolita, buławnik czerwony, buławnik wielkokwiatowy, podejźrzon księżycowy i zaraza wielka. Teren ten zagrożony jest silną antropopresją[7].

Skały znajdują się na obszarze Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd i włączone zostały do specjalnego obszaru ochrony siedlisk Ostoja Kroczycka. Ponadto skały wraz z porastającą je roślinnością podlegają ochronie w formie pomnika przyrody o powierzchni 44,5 ha[8].

Piesze szlaki turystyczne:

  Szlak Rzędkowicki: Myszków Mrzygłód – Myszków – Góra Włodowska – Rzędkowickie Skały – Góra Zborów (parking u stóp góry)
  Rzędkowickie Skały (Rzędkowice) – Lgotka – Kroczyce[9].


Przypisy edytuj

  1. ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2022-09-13].
  2. ↑ Pomnik przyrody Skały Rzędkowickie, [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [online], Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska [dostęp 2018-09-23].
  3. ↑ a b c Grzegorz Rettinger, Jura Północna. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2017, ISBN 978-83-947825-0-4.
  4. ↑ Skały Rzędkowickie [online] [dostęp 2018-06-03].
  5. ↑ a b Topo wspinaczkowe portalu górskiego [online] [dostęp 2018-06-03].
  6. ↑ Kamień pod Wysoką [online] [dostęp 2018-06-04].
  7. ↑ Turystyka, a ochrona przyrody na wybranych przykładach okolic Częstochowy’, w: Turystyka zrównoważona i ekoturystyka, Warszawa: PTTK, 2008, ISBN 978-83-7005-497-7.
  8. ↑ Instytut na rzecz Ekorozwoju. Ostoja Kroczycka. [dostęp 2018-06-02].
  9. ↑ Jura Krakowsko-Częstochowska. Część północna. Mapa, skala 1:52 000, Warszawa: ExpressMap, 2015, ISBN 978-83-88112-71-3.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Skały_Rzędkowickie&oldid=71363675”