Skalnica nakrapiana
Skalnica nakrapiana[4] (Saxifraga aizoides) – gatunek rośliny należący do rodziny skalnicowatych. Występuje w górach Europy. W Polsce niemal wyłącznie w Tatrach, gdzie jest rośliną pospolitą. Zdarza się ją spotkać poza Tatrami, wzdłuż potoków, gdzie jest czasami znoszona przez wodę[5].
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
skalnica nakrapiana |
| Nazwa systematyczna | |
| Saxifraga aizoides L. Sp. Pl. ed. 1 403. 1753[3] | |
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Roślina darniowa osiągająca wysokość 15–25 cm[5].
- Łodyga
- Pokładająca się, dołem gęsto, górą rzadko ulistniona, stosunkowo gruba, soczysta. Część łodyg to łodygi kwiatowe, część to łodygi płone[6].
- Liście
- Równowąskie, mięsiste i dość grube, wypukłe na górnej stronie, płaskie na spodniej. Mają długość do 3 cm, są krótko zaostrzone i zwykle mają orzęsione brzegi. Ulistnienie skrętoległe. Na łodyżkach płonych liście występują liczniej, niż na kwiatowych. Od dołu obsychają i brunatnieją. Listki na szczycie posiadają jeden wypotnik, ale nie wydzielający wapnia[6][5].
- Kwiaty
- Zebrane w 3–12 kwiatowe[7] grono na szczycie łodyg kwiatowych. Kwiat zbudowany jest z 5 podługowatoowalnych, żółtozielonych działek kielicha i 5 dłuższych od działek płatków korony. Płatki korony są ciemnożółte i przeważnie czerwono nakrapiane[7], co jest cechą charakterystyczną tego gatunku. Pojedynczy słupek o dwóch szyjkach zakończonych główkowatymi znamieniami i 10 żółtych pręcików. Roślina miododajna i owadopylna, pierścieniowate miodniki znajdują się dookoła słupków[5][6].
- Owoc
- Dwukomorowa torebka z bardzo drobnymi nasionami[5].
-
Morfologia
-
Kwiat
-
Owoce i nasiona
Biologia i ekologia edytuj
Bylina. Kwiaty wyraźnie przedprątne – słupki zaczynają się rozwijać, dopiero gdy pręciki już przekwitną i odpadną. Roślina kwitnie od lipca do sierpnia, zapylana jest głównie przez muchy. Kwiaty zakwitają przez cały okres kwitnienia, tak, że na roślinie można znaleźć zarówno dojrzałe już torebki wysypujące nasiona, jak i dopiero rozwijające się kwiaty. Siedlisko: roślina górska, o pionowym zasięgu od ok. 700–2100 m n.p.m. Rośnie w szczelinach skalnych, na półkach skalnych (jeśli jest na nich stale wilgoć), w niskiej murawie, nad potokami i źródliskami górskimi[5]. Jest rośliną umiarkowanie wapieniolubną, rośnie głównie na podłożu wapieni, ale czasami również na granicie[8]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Cratoneuro-Saxifragetum aizoidis[9].
Tworzy mieszańce z skalnicą seledynową[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-11].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c d e f Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
- ↑ a b c d Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ a b Teofil Gołębiowski: Rośliny gór i pogórzy. Warszawa: Wydawnictwo"Sport i Turystyka", 1990, s. 85. ISBN 83-217-2710-7.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.