Partie polityczne Liechtensteinu

Partie polityczne Liechtensteinu – ugrupowania polityczne funkcjonujące w liechtensteińskim^[1] systemie wielopartyjnym.

Od lat w system polityczny Liechtensteinu zdominowany był przez dwie, założone w okresie międzywojennym, partie: Postępową Partię Obywatelską i Unię Patriotyczną^[2], które przez lata jako jedyne dostawały się do Landtagu. Dopiero w połowie lat 80. XX wieku do pewnego znaczenia doszła tutejsza partia proekologiczna Wolna Lista^[3], która złamała ten duopol dostając się do parlamentu w 1986 roku^[4].

Landtag edytuj

W aktualnej kadencji Landtagu (2021-2025) wśród deputowanych, znaleźli się przedstawiciele czterech z pięciu partii, które startowały w wyborach w 2021 roku.

		Lider	Ideologia	Liczba deputowanych
Postępowa Partia Obywatelska Fortschrittliche Bürgerpartei	FBP	Marcus Vogt	narodowy konserwatyzm, chrześcijańska demokracja, liberalizm gospodarczy, monarchizm, eurosceptycyzm	10
Unia Patriotyczna Vaterländische Union	VU	Günther Fritz	liberalny konserwatyzm, chrześcijańska demokracja, liberalizm gospodarczy	10
Wolna Lista Freie Liste	FL	Pepo Frick	zielona polityka, socjaldemokracja	3
Demokraci Liechtenstein Demokraten pro Liechtenstein	DPL	Thomas Rehak	eurosceptycyzm, prawicowy populizm	2

Partie poza parlamentem edytuj

Partia polityczna				Lider	Ideologia
		Niezależni Die Unabhängigen	DU	Harry Quaderer	eurosceptycyzm, prawicowy populizm

Nieistniejące partie polityczne edytuj

Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa (niem. Christlich-Soziale Volkspartei, VP) – najstarsza partia polityczna w Liechtensteinie, powstała w roku 1918, sprawowała władzę w latach 1922-1928. Członkowie partii byli zamieszani w Sparkasseaffäre, która doprowadziła do zmniejszenia poparcia dla Partii Ludowej, wskutek czego partia w 1930 nie dostała się do Landtagu. W 1936 roku partia połączyła się z Liechtensteińską Służbą Ojczyźnie w 1936 roku, tworząc Unię Patriotyczną^[5].
Liechtensteińska Służba Ojczyźnie (niem. Liechtensteiner Hiematdienst, LHD) – trzecia powstała w Liechtensteinie partia polityczne, założona w 1933 roku. Nie wzięła udziału w żadnych wyborach, ponieważ mimo zupełnie różnych poglądów połączyła się z Partią Ludową w 1936r. Liechtensteińska Służba Ojczyźnie głosiła poglądy antysemickie i proniemieckie, przyjmując wzorce faszystowskie.
Ruch Narodowoniemiecki w Liechtensteinie (niem. Volksdeutsche Bewegung in Liechtenstein, VDBL) – partia nazistowska, która powstała na bazie dawnych struktur LHD. Powstała w 1938 roku i została zlikwidowana po zakończeniu II wojny światowej. Partia startowała w jednych wyborach, ale nie wprowadziła żadnego deputowanego do Landtagu^[6].
Partia Pracowników Najemnych i Drobnych Rolników (niem. Partei der Unselbständig Erwerbenden und Kleinbauern, UEK) – pierwsza powojenna partia Liechtensteinu, została założona w 1953 roku, z powodu braku reprezentacji klasy robotniczej w Landtagu. W wyborach w lutym w 1953 roku, UEK zdobyła 6,1% głosów i nie weszła do parlamentu. W ponownych wyborach w październiku 1953 roku partia nie wzięła już udziału i została rozwiązana^[7].
Ponadpartyjna Lista Liechtenstein (niem. Überparteiliche Liste Liechtenstein, ÜLL) – partia polityczna założona w 1987 roku. W wyborach w 1989 roku zdobyła zaledwie 3,1% głosów i rok po tych wyborach, w 1990 roku została zlikwidowana^[8].
Partia Chrześcijańsko-Społeczna (niem. Christlich-Soziale Partei, CSP) – partia została założona w 1962 roku. Miała być alternatywą dla dwóch dominujących od lat partii. W wyborach w 1962 roku zdobyła aż 10,1% głosów, ale nie znalazła się w parlamencie, bo wówczas próg wyborczy wynosił aż 18%. CSP startowała jeszcze w trzech kolejnych elekcjach, zdobywając zdecydowanie gorsze wyniki. To właśnie dzięki Partii Chrześcijańsko-Społecznej zmieniono próg wyborczy do 8%, co pozwoliło w latach 90. wejść Wolnej Liście do Landtagu^[9].

Przypisy edytuj

↑ Przymiotnik od Liechtenstein
↑ Tłumaczona czasem nieprawidłowo jako „Unia Ojczyźniana”
↑ Liechtenstein. Partie polityczne, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-03-03] .
↑ Wyniki wyborów do Landstagu w 1989 na stronie Unii Międzyparlamentarnej
↑ Christlich-soziale Volkspartei (VP)
↑ Volksdeutsche Bewegung in Liechtenstein (VDBL)
↑ Parteienlandschaft nach 1945
↑ Wyniki wyborów do Landstagu w 1989 na stronie Unii Międzyparlamentarnej
↑ Wyniki wyborów do Landstagu w 1974 na stronie Unii Międzyparlamentarnej

Bibliografia edytuj

Parties and Elections in Europe: Liechtenstein (ang.)
Historia partii politycznych Liechtensteinu do 1945 i po 1945 na Liechtensteinische Staatskunde (niem.).
Encyklopedia.com – Liechtenstein (ang.)
Strona landtagswahlen.li – wyniki wyborów parlamentarnych od 2001 roku (niem.).

Linki zewnętrzne edytuj

[1] Przymiotnik od Liechtenstein

[2] Tłumaczona czasem nieprawidłowo jako „Unia Ojczyźniana”

[3] Liechtenstein. Partie polityczne, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-03-03] .

[4] Wyniki wyborów do Landstagu w 1989 na stronie Unii Międzyparlamentarnej

[5] Christlich-soziale Volkspartei (VP)

[6] Volksdeutsche Bewegung in Liechtenstein (VDBL)

[7] Parteienlandschaft nach 1945

[8] Wyniki wyborów do Landstagu w 1989 na stronie Unii Międzyparlamentarnej

[9] Wyniki wyborów do Landstagu w 1974 na stronie Unii Międzyparlamentarnej

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]