Wikipedia

Strabla

wieś w województwie podlaskim

Strabla – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Wyszki[5][6].

Strabla
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

bielski

Gmina

Wyszki

Wysokość

124–132 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

570[2][3]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

17-132[4]

Tablice rejestracyjne

BBI

SIMC

0044240[5]

Położenie na mapie gminy Wyszki
Mapa konturowa gminy Wyszki, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Strabla”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Strabla”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Strabla”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, blisko górnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Strabla”
Ziemia52°53′58″N 23°06′47″E/52,899444 23,113056[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

W Strabli znajduje się stacja kolejowa na trasie Białystok–Czeremcha, niegdyś obsługiwała trasę Białystok–Lublin. W Strabli znajduje się nieczynna już fabryka kolejowa.

W osadzie zachował się dworek szlachecki z XVIII wieku i zabytkowy kościół katolicki – Sanktuarium Matki Bożej Strabelskiej z cudownym obrazem. Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Wniebowstąpienia Pańskiego.

Wedle legendy nazwa osady pochodzi od królowej Bony, która przejeżdżając przez wieś wykrzyczała słowa: „strada bella” (z wł. piękna droga), co po spolszczeniu dało nazwę Strabla. Inna wersja legendy podaje, że królowa podziwiając okolicę określiła ją jako „strabella”, co po włosku znaczy „przepiękna”.

Według Słownika Geograficznego, Zygmunt I nadał Strablę Maciejowi z Krajny[7], lekarzowi nadwornemu. Później była własnością rodziny Starzeńskich[8]. Urodził się tutaj Wiktor Wacław Starzeński.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś (ówcześnie folwark) zamieszkiwało 113 osób, wśród których 71 było wyznania rzymskokatolickiego, 41 prawosławnego a 1 mojżeszowego. Jednocześnie 87 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, a 26 białoruską. Było tu 15 budynków mieszkalnych[9].

17 marca 2013 r. miejscowa Szkoła Podstawowa otrzymała sztandar i przyjęła imię ostatniego Prezydenta RP na uchodźstwie, śp. Ryszarda Kaczorowskiego[10].

W czasach PRL Strabla była siedzibą gromady. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

W Strabli wychowała się Sylwia Oksiuta-Warmus – polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, lalkarz, scenarzysta, reżyser oraz pedagog i arteterapeuta, a także działaczka społeczna.

Zabytki Strabli
Kościół pw. Wniebowstąpienia Pańskiego
Dzwonnica z XVIII w.
Dwór Starzeńskich
Mogiła powstańców styczniowych położona przy drodze Strabla-Mulawicze.

Zabytki edytuj

  • kościół pw. Wniebowstąpienia Pańskiego z 1617 roku fundacji stolnika wiskiego Adama Turowskiego. Generał wojsk koronnych Maciej Maurycy hr Starzeński h. Lis (1717–1787), podstoli podlaski (1746–1752) i starosta brański (1752–1786)odbudował kościół po zniszczeniach z 19 marca 1766 roku, kiedy to odpadł fronton kościoła razem z chórem. Projektantem nowej fasady był przypuszczalnie Jan Henryk Klemm. Konsekracji obecnego kościoła dokonał przed 1777 roku bp. Ludwik Ignacy Riaucour (1700–1777), tytularny biskup Ptolomaidy. W 1915 spalony przez Rosjan. Uszkodzony w 1941 roku, nr rej.:233 z 25.10.1966
  • dzwonnica z 1779 roku, nr rej.:309 z 26.11.1966
  • kolumna z 1774 roku na placu przed kościołem (zwana słupem granicznym) ufundowana przez starostę brańskiego Macieja Maurycego hr. Starzeńskiego
  • drewniana plebania zbudowana ok. 1920 roku
  • dwór Starzeńskich z 1617 roku, przebudowywany w latach 1780-1785 w stylu późnobarokowym i w XIX wieku, nr rej.:162(168) z 20.04.1960
  • lamus drewniany z 1792 r., nr rej.:22(28) z 23.01.1953
  • park z kanałem, nr rej.: z 14.06.1975
  • kuźnia, nr rej.:308 z 26.11.1966[11].
  • cmentarz rzymskokatolicki z 1 poł. XIX (nieczynny), nr rej.:A-81 z 15.01.1991

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 131587
  2. ↑ Wieś Strabla w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-12-17], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1209 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Wiesław Wróbel, Maciej z Krajny i Buzun herbu Topór (ok. 1470 - ok. 1546, „Studia Podlaskie”, XVIII, Białystok 2009, s. 279-296.
  8. ↑ Strabla, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 379.
  9. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 30.
  10. ↑ Marek Nowicki: Prezydent Kaczorowski patronem szkoły. niezalezna.pl, 2013-03-17.
  11. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Strabla&oldid=72552764”