Chełm (powiat bocheński)
Chełm – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Bochnia[5].
| wieś | |
 Kościół Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Chełmie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
159[2] |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
32-744[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KBC, KBA[4] |
| SIMC |
0812092 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Bochnia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego  | |
 49°58′19″N 20°19′11″E/49,971944 20,319722[1]
| |
_COA.svg)
Wieś położona w końcu XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego była własnością klasztoru bożogrobców w Miechowie[6]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.
Historia edytuj
Na wzgórzu Chełm, zwanym również Grodziskiem (ok. 270 m n.p.m.) stwierdzono ślady osady z okresu kultury ceramiki promienistej (ok. 2 tys. lat p.n.e.) oraz wczesnośredniowiecznego grodziska z X wieku[7]. Osadę wraz z kościołem podarował bożogrobcom Mikora Gryfita (zm. po 1175) – komes Bolesława Krzywoustego. Pierwsza pisana wzmianka o Chełmie pochodzi z 1198 roku. Do 1838 roku wieś należała do bożogrobców z Miechowa.
Zabytki edytuj
Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[8].
- Kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela z lat 1738–1749 oraz dzwonnica. Na sklepieniu w zakrystii późnobarokowa polichromia z XVIII w. przedstawiająca akt nadania klasztorowi bożogrobców przywilejów i pobliskiej osady Targowisko;
- grodzisko wczesnośredniowieczne na wzgórzu nad Rabą.
Inne zabytki edytuj
- cmentarz wojenny z I wojny światowej – nr 334;
- Muzeum Parafialne im. Stróżów Bożego Grobu w Chełmie.
Przez Chełm przechodzi Małopolski Szlak Bożogrobców, z którymi związana jest historia tej miejscowości.
Ludzie związani z Chełmem edytuj
- Antoni Tworek (1936–2020) – proboszcz miejscowej parafii w latach 1971–2006, twórca Muzeum Parafialne im. Stróżów Bożego Grobu w Chełmie[9].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 15211
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 143 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz.U. z 2015 r. poz. 669)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 104.
- ↑ Andrzej Żaki, Archeologia Małopolski Wczesnośredniowiecznej, Polska Akademia Nauk, 1974, s. 520.
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-17].
- ↑ Zmarł ks. Antoni Tworek – założyciel muzeum bożogrobców. niedziela.pl. [dostęp 2020-10-24]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Andrzej Matuszczyk, Norbert Orliński, Julian Zinkow, Małopolska południowo-zachodnia. Przewodnik, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1991, s. 152, ISBN 83-217-2507-4, OCLC 830074384.