Cykloalkany
Cykloalkany – grupa organicznych związków chemicznych zbudowanych z nasyconego łańcucha węglowodorowego tworzącego pierścień. Mogą zawierać łańcuchy boczne. Należą do grupy węglowodorów alicyklicznych[1].
Cykloalkany posiadają podobne własności chemiczne do alkanów niecyklicznych, z wyjątkiem cyklopropanu i cyklobutanu, które ze względu na silne naprężenia kątowe wiązań chemicznych węgiel-węgiel łatwo ulegają rozkładowi z wytworzeniem odpowiednich rodników. Cyklopropan i cyklobutan nie występują naturalnie. Pozostałe cykloalkany występują w produktach rafinacji ropy naftowej, zwłaszcza w benzynie ekstrakcyjnej i eterze naftowym. Czysty cykloheksan jest czasami stosowany jako rozpuszczalnik.
Ogólny wzór sumaryczny cykloalkanów niepodstawionych: CnH2n.
| Pierwsze 4 związki w szeregu homologicznym cykloalkanów | ||||
|---|---|---|---|---|
| C3 | Cyklopropan | 
|
Ttop. = −127 °C | Twrz. = −34,5 °C |
| C4 | Cyklobutan | 
|
Ttop. = −80 °C | Twrz. = 11 °C |
| C5 | Cyklopentan | 
|
Ttop. = −94 °C | Twrz. = 49 °C |
| C6 | Cykloheksan | 
|
Ttop. = 6 °C | Twrz. = 81 °C |
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Cycloalkanes, [w:] A.D. McNaught, A. Wilkinson, Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.C01497, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).