Faust (motyw w sztuce)

Faust – fikcyjna postać, bohater bardzo wielu utworów literackich, muzycznych i innych. Faust jest naukowcem, który przyzywa Diabła i podpisuje cyrograf – oferuje swą duszę, a w zamian oczekuje, że Diabeł będzie mu służył przez pewien czas.

Pierwsza strona „Fausta” Goethego

Inspiracją dla postaci Fausta był niemiecki alchemik Johann Georg Faust (ok. 1480–1540).

Literatura

• Historia doktora Jana Fausta, szeroko okrzyczanego czarnoksiężnika i maga (1587)

Dramat

• Christopher Marlowe – Tragiczna historia doktora Fausta (1588/1589)
• Mira de Amescua – Niewolnik demona (1612)
• Pedro Caldéron de la Barca – Czarnoksiężnik (1637)
• Johann Wolfgang von Goethe – Faust (1773-1832)
• Dorothy L. Sayers – The Devil to Pay
• Slobodan Šnajder – Hrvatski Faust
• Ivo Brešan – Szatan na wydziale filozoficznym, Diabelskie nasienie
• Paul Valéry – Mon Faust
• Michel de Ghelderode – La mort du Docteur Faustus
• Edgar Brau – Fausto

Proza

• Michaił Bułhakow – Mistrz i Małgorzata
• Tom Holt – Faust among Equals
• Alfred Jarry – Faustroll
• Stanisław Lem – Solaris i opowiadanie „Pan F”
• Thomas Mann – Doktor Faustus
• Terry Pratchett – Faust Eryk
• Michael Swanwick – Jack Faust
• Zoran Živković – Vremenski darovi
• Robert Nye – Faust

Poezja

• Heinrich Heine – „Der Doktor Faust”
• Adam Mickiewicz – „Pani Twardowska”
• Wisława Szymborska – „Prospekt”

Musical

• The Little Shop of Horrors

Opera

• Antoni Henryk Radziwiłł – Faust (1810)
• Charles Gounod – Faust (1859)
• Arrigo Boito – Mefistofeles (1868)
• Ferruccio Busoni – Doktor Faust (1916-1925)
• Hector Berlioz – Potępienie Fausta (1845-1946)

Sztuki plastyczne

• Salvador Dalí – „Faust” (cykl obrazów)
• Rembrandt van Rijn – „Faust” (1651; akwatinta, sucha igła)

Film

• Friedrich Wilhelm Murnau – Faust (1926)
• Vincente Minnelli – The Band Wagon (1953)
• Brian De Palma – Phantom of the Paradise (1974)
• István Szabó – Mephisto (1981)
• Jan Švankmajer – Faust (1994)
• Hiroyuki Takei – Król szamanów (anime, manga; jednym z bohaterów drugoplanowych jest Faust VIII, potomek Fausta)
• Yana Toboso – Kuroshitsuji (anime, manga; kilku bohaterów zawiera pakt z demonem)
• Jacek Bławut – Jeszcze nie wieczór (grupa aktorów z domu aktora-weterana w Skolimowie wystawia Fausta przed grupą więźniów)

Gry

• Faust: The Seven Games of The Soul (1999)
• Wiedźmin 3: Dziki Gon - Serca z kamienia (2015)

Zobacz też

• Faust – inne znaczenia

Bibliografia

• Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. 1. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2008. ISBN 978-83-224-0899-5.
• Stanisław Waltoś, Na tropach doktora Fausta, [w:] tenże, Na tropach doktora Fausta i inne szkice, Kraków 2004, ss. 87-128.