Język pahlawi

𐭯𐭠𐭫𐭮𐭩𐭪 Pārsīk, Pārsīg
Obszar	Starożytny Iran
Liczba mówiących	0 (język wymarły)
Pismo/alfabet	pahlawi, manichejskie, awestyjskie
Klasyfikacja genetyczna
	Języki indoeuropejskie; Języki indoirańskie; Języki irańskie; Języki zachodnioirańskie; Języki południowo-zachodnioirańskie; Język średnioperski;
Kody języka
ISO 639-2	pal
ISO 639-3	pal
IETF	pal
Glottolog	pahl1241
GOST 7.75–97	пех 537
	Dialekty
	ISO 639-3: xmn – średnioperski manichejski
W Wikipedii
	Zobacz też: język, języki świata
	Zobacz też: język, języki świata
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język pahlawi (język średnioperski)^[1]^[2]^[3] – język z podrodziny irańskiej języków indoeuropejskich, używany w okresie dynastii sasanidzkiej. W IX w. był już w marginalnym użyciu^[4]. Następca języka staroperskiego, poprzednik języka nowoperskiego.

Nazwa wywodzi się od słowa „Pahlaw”, które oznacza Partię i pierwotnie określała jeden z alfabetów, używanych na terenie Persji. Język ten był używany od III w. p.n.e. do IX w. n.e. Ogólnie przyjmuje się, że w jego historii można wyróżnić dwa okresy: arsacydzki i sasanidzki. Do zapisu wykorzystywano alfabet aramejski. Trzon przetrwałych zabytków tego języka stanowią sasanidzkie traktaty religijne, a także napisy naskalne (np. arcykapłana Kardera, licznych królów), napisy na monetach, nieliczne przetrwałe fragmenty literatury pięknej, a nawet słowniki. Wiele z tych dzieł nosi charakter kompilacyjny, napisane zostały przez przetrwałych zaratusztrian po podboju arabskim, choć znane są psałterze chrześcijańskie i pisma manichejskie.

Przypisy edytuj

↑ TadeuszT. Kowalski TadeuszT., Arabica et islamica: studia z dziejów islamu i kultury arabskiej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 96, ISBN 83-01-12212-9 (pol.).
↑ TeresaT. Michałowska TeresaT., BarbaraB. Otwinowska BarbaraB., ElżbietaE. Sarnowska-Temeriusz ElżbietaE., Słownik literatury staropolskiej: średniowiecze, renesans, barok, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1990, s. 526, ISBN 83-04-02219-2 (pol.).
↑ JózefJ. Bielawski JózefJ., Mały słownik kultury świata arabskiego, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1971, s. 565 (pol.).
↑ Antoni RomualdA.R. Chodyński Antoni RomualdA.R., Oręż perski i indoperski XVI-XIX wieku ze zbiorów polskich, Malbork: Muzeum Zamkowe w Malborku, 2000, s. 11, ISBN 83-86206-31-4 (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj

Gramatyka pahlawi (1908) (ang.)
Literatura pahlawi w przekładzie (ang.)
Teksty zoroastryjskie (w tym średnioperskie) ze zbioru Sacred Books of the East w przekładzie angielskim E.W. Westa i J. Darmestetera (1880)

[1] TadeuszT. Kowalski TadeuszT., Arabica et islamica: studia z dziejów islamu i kultury arabskiej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 96, ISBN 83-01-12212-9 (pol.).

[2] TeresaT. Michałowska TeresaT., BarbaraB. Otwinowska BarbaraB., ElżbietaE. Sarnowska-Temeriusz ElżbietaE., Słownik literatury staropolskiej: średniowiecze, renesans, barok, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1990, s. 526, ISBN 83-04-02219-2 (pol.).

[3] JózefJ. Bielawski JózefJ., Mały słownik kultury świata arabskiego, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1971, s. 565 (pol.).

[4] Antoni RomualdA.R. Chodyński Antoni RomualdA.R., Oręż perski i indoperski XVI-XIX wieku ze zbiorów polskich, Malbork: Muzeum Zamkowe w Malborku, 2000, s. 11, ISBN 83-86206-31-4 (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]