Wikipedia

Jerzy Rubach

polski językoznawca

Jerzy Jan Rubach (ur. 16 lutego 1948 w Gdyni)[1] – polski językoznawca i fonolog, anglista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego i University of Iowa. Autor prac badawczych z zakresu fonologii generatywnej i leksykalnej języków germańskich i słowiańskich, a także systemu fonologicznego i innych aspektów dialektu kurpiowskiego.

Jerzy Rubach
Ilustracja
Jerzy Rubach (2008)
Data i miejsce urodzenia

16 lutego 1948
Gdynia

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: anglistyka, językoznawstwo angielskie
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski (1971)

Doktorat

1975
Uniwersytet Warszawski

Habilitacja

1981
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Profesura

29 czerwca 1988

Pracownik naukowy, nauczyciel akademicki
Uczelnia wyższa

Uniwersytet Warszawski

Uczelnia wyższa

University of Iowa

Dyrektor Instytutu Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego (1984–1990)
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zarys biografii i kariery naukowej edytuj

Absolwent Liceum im. Jana Zamoyskiego w Warszawie (1966) oraz Instytutu Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego (1971). W 1975 uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1981 stopień doktora habilitowanego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu[1] (na podstawie pracy Cyclic Phonology and Palatalization in Polish and English, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1981). Tytuł profesora otrzymał 29 czerwca 1988 roku[2]. Od roku 1984 jest kierownikiem Zakładu Języka Angielskiego w Instytucie Anglistyki UW, w latach 1984–1990 był dyrektorem Instytutu Anglistyki UW[3].

Był profesorem wizytującym w szeregu europejskich i amerykańskich uniwersytetów, m.in. na Wolnym Uniwersytecie w Amsterdamie (Holandia), w Uniwersytecie Poczdamskim w Niemczech, Uniwersytecie Illinois w Urbanie i Champaign, Uniwersytecie Waszyngtonu, Uniwersytecie Stanu Ohio, Uniwersytecie Kalifornijskim w San Diego. Od 1990 jest profesorem językoznawstwa w Department of Linguistics University of Iowa.

Autor ukazujących się w najważniejszych międzynarodowych czasopismach językoznawczych (m.in. „Language”, „Linguistic Inquiry(inne języki)”, „Phonology(inne języki)”, „Journal of Linguistics”) prac na temat fonologii języków angielskiego, polskiego, słowackiego, rosyjskiego, ukraińskiego, niderlandzkiego i innych[1]. Współtwórca teorii fonologii leksykalnej oraz derywacyjnej teorii optymalności (ang. derivational optimality theory) – wersji teorii optymalności(inne języki) dopuszczającej istnienie poziomów derywacyjnych. Opublikował w formie książkowej m.in. podręcznik klasycznej fonologii generatywnej Analysis of Phonological Structures (1982), monografię dotyczącą palatalizacji w języku polskim w ujęciu fonologii leksykalnej (Cyclic and Lexical Phonology: The Structure of Polish, 1984) oraz wydaną w serii Oxford University Press The Phonology of the World’s Languages monografię o fonologii języka słowackiego The Lexical Phonology of Slovak (1993, 2005).

Badając od 2003 system fonologiczny dialektu kurpiowskiego, opracował dla niego jednolite zasady pisowni, które przedstawił w opublikowanej w 2009 książce Zasady pisowni kurpiowskiego dialektu literackiego. Zostały one bardzo szybko przyjęte przez Związek Kurpiów i są rozpowszechniane i utrwalane w kolejnych publikacjach po kurpiowsku i na temat dialektu kurpiowskiego[a][b].

Wybrane prace edytuj

Książki edytuj

  • Kurpiowska ortografia, Związek Kurpiów, Ostrołęka 2019, ISBN 978-83-953060-1-3.
  • Kurpiowska deklinacja, Związek Kurpiów, Ostrołęka 2017, ISBN 978-83-946450-2-1.
  • Kurpiowska koniugacja, Związek Kurpiów, Ostrołęka 2016, ISBN 978-83-940655-6-0.
  • Zasady pisowni kurpiowskiego dialektu literackiego, Związek Kurpiów, Ostrołęka 2009, ISBN 978-83-923536-3-8.
  • The Lexical Phonology of Slovak, Oxford University Press, Oxford 1993, ISBN 978-0-19-824000-6.
  • Cyclic and Lexical Phonology. The Structure of Polish, Foris Publications, Dordrecht 1984, ISBN 3-11-139283-X.
  • Analysis of Phonological Structures, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982, ISBN 83-01-01038-X.
  • Cyclic Phonology and Palatalization in Polish and English, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1981, OCLC 830211409.
  • Changes of Consonants in English and Polish: A Generative Account, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1977, OCLC 3699865.

Publikacje w czasopismach i pracach zbiorowych edytuj

  • Chain Effects in Kurpian, „Journal of Linguistics” 56 (2020), ss. 663–690, ISSN 0022-2267.
  • Three Arguments for Underspecified Representations, „Studies in Polish Linguistics” 4 (2019), ss. 191–217, ISSN 1732-8160.
  • Surface Velar Palatalization in Polish, „Natural Language and Linguistic Theory” 37:4 (2019), ss. 1421–1462, ISSN 0167-806X.
  • Polish Yers: Representation and Analysis, „Journal of Linguistics” 52 (2016), ss. 421–466, ISSN 0022-2267.
  • Exceptional Segments in Polish, „Natural Language and Linguistic Theory” 31 (2013), ss. 1139–1162, ISSN 0167-806X.
  • Syllabic repairs in Macedonian, „Lingua” 121 (2011), ss. 237–268, ISSN 0024-3841.
  • The vocalic system of Kurpian, „Studies in Polish Linguistics” 6 (2011), ss. 81–98, ISSN 1732-8160.
  • Slavic palatalization, in M. van Oostendorp, C. Ewen, B. Hume, and K. Rice (eds.), Companion to Phonology (2011), Oxford/Boston: Blackwell-Wiley, ss. 2908–2935, ISBN 978-1-4051-8423-6.
  • Prevocalic Faithfulness, „Phonology” 25 (2008), ss. 433–468, ISSN 0952-6757.
  • Mid Vowel Fronting in Ukrainian, „Phonology” 22 (2005), ss. 1–36, ISSN 0952-6757.
  • Derivation in Optimality Theory: A Reply to Burzio, „Linguistic Inquiry” 35 (2004), ss. 656–670, ISSN 0024-3892.
  • Duke-of-York Derivations in Polish, „Linguistic Inquiry” 34 (2003), ss. 601–629, ISSN 0024-3892.
  • Polish Palatalization in Derivational Optimality Theory, „Lingua” 113 (2003), ss. 197–237, ISSN 0024-3841.
  • Against Subsegmental Glides, „Linguistic Inquiry” 33 (2002), ss. 672–687, ISSN 0024-3892.
  • Allomorphy in Optimality Theory: Polish Iotation, „Studies in Polish Linguistics” 77 (2001), ss. 26–60 (wspólnie z Geertem E. Booijem), ISSN 1732-8160.
  • Backness Switch in Russian, „Phonology” 17 (2000), ss. 39–64, ISSN 0952-6757.
  • Glide and Glottal Stop Insertion in Slavic Languages: A DOT Analysis, „Linguistic Inquiry” 31 (2000), ss. 271–317, ISSN 0024-3892.
  • A Slovak Argument for the Onset - Rhyme Distinction, „Linguistic Inquiry” 29 (1998), ss. 168–179, ISSN 0024-3892.
  • Shortening and Ambisyllabicity in English, „Phonology” 13 (1996), ss. 197–238, ISSN 0952-6757.
  • Nonsyllabic Analysis of Voice Assimilation in Polish, „Linguistic Inquiry” 27 (1996), ss. 69–110, ISSN 0024-3892.
  • Affricates as Strident Stops in Polish, „Linguistic Inquiry” 25 (1994), ss. 119–143, ISSN 0024-3892.
  • Skeletal versus Moraic Representations in Slovak, „Studies in Polish Linguistics” 11 (1993), ss. 625–653, ISSN 1732-8160.
  • Final Devoicing and Cyclic Syllabification in German, „Linguistic Inquiry” 21 (1990), ss. 79–94, ISSN 0024-3892.
  • Syllable Structure Assignment in Polish, „Phonology” 7 (1990), ss. 121–158 (wspólnie z Geertem E. Booijem), ISSN 0952-6757.
  • Postcyclic versus Postlexical Rules in Lexical Phonology, „Linguistic Inquiry” 18 (1987), ss. 1–44, ISSN 0024-3892.
  • A Grid Theory of Stress in Polish, „Lingua” 66 (1985), ss. 281–320 (wspólnie z Geertem E. Booijem), ISSN 0024-3841.
  • Lexical Phonology: Lexical and Postlexical Derivations, „Phonology Yearbook” 2 (1985), ss. 157–172, ISSN 0265-8062.
  • Segmental Rules of English and Cyclic Phonology, „Studies in Polish Linguistics” 60 (1984), ss. 21–54, ISSN 1732-8160.
  • Morphological and Prosodic Domains in Lexical Phonology, „Phonology Yearbook” 1 (1984), ss. 1–27 (wspólnie z Geertem E. Booijem), ISSN 0265-8062.

Uwagi edytuj

  1. ↑ Z nowej ortografii korzystają m.in. następujące prace wydane w latach 2010–2013 przez Związek Kurpiów:
    1. Henryk Gadomski (2010). Śpiewnik kurpiowski. Ostrołęka: Związek Kurpiów (229 s.).
    2. Wojciech Łukaszewski (2010). Elementarz kurpiowski. Jednorożec: Gminny Zespół Kultury (76 s.).
    3. Maria Samsel, Katarzyna Mróz, Mirosław Grzyb (2010). Gadki kurpiowskie. Ostrołęka: Muzeum Kultury Kurpiowskiej (102 s.).
    4. Krystyna Mroczkowska i Stefania Prusaczyk (2010). Kurpiowska nasza mała ojczyzna. Myszyniec: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kurpiowskiej im. bp. Edwarda Samsela (28 s.).
    5. Krystyna Mroczkowska i Stefania Prusaczyk (2011). Jesień na Kurpiach. Myszyniec. Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Kurpiowskiej im. bp. Edwarda Samsela (37 s.).
    6. Henryk Gadomski, Mirosław Grzyb, Tadeusz Grec (2013). Słownik wybranych nazw i wyrażeń kurpiowskich. Ostrołęka: Związek Kurpiów (265 s.).
  2. ↑ W latach 2011 i 2014 Związek Kurpiów zorganizował semestralne kursy nauki pisma kurpiowskiego według nowej ortografii, zob. Warsztaty dialektu kurpiowskiego. zwiazekkurpiow.pl. [dostęp 2014-02-19].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Ostrołęcka Telewizja Internetowa – konferencja z udziałem prof. Jerzego Jana Rubacha. tv-ostroleka.pl. [dostęp 2023-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  2. ↑ Prof. dr hab. Jerzy Jan Rubach, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-10-25].
  3. ↑ Anglistyka w Warszawie – rys historyczny. ia.uw.edu.pl. [dostęp 2014-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-31)].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Rubach&oldid=71904102”