Wikipedia

Koncern Kałasznikow

Koncern Kałasznikow (ros. Концерн «Калашников»; dawniej Iżmasz) – rosyjski koncern zbrojeniowy i przemysłu maszynowego, z siedzibą w Iżewsku, skupiający przedsiębiorstwa produkujące broń strzelecką, amunicję, narzędzia, obrabiarki, mikrosamochody elektryczne, a wcześniej także samochody i motocykle.

Koncern Kałasznikow
Концерн «Калашников»
Ilustracja
Państwo

 Rosja

Republika

 Udmurcja

Siedziba

Iżewsk

Adres

projezd im. Andrieja Fiodorowicza Dieriabina 3, 426006 Iżewsk

Data założenia

1807

Forma prawna

spółka giełdowa

Dyrektor

Dmitrij Tarasow

Udziałowcy

Rostec (51%)
prywatni inwestorzy (49%)

Giełda

MOEX

ISIN

RU000A0JXPU3

Symbol akcji

IGMA

Dane finansowe (2018)
Wynik operacyjny

6,1 mld RUB

Wynik netto

174,9 mln RUB

Kapitał własny

4,22 mld RUB

Położenie na mapie Iżewska
Mapa konturowa Iżewska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Koncern Kałasznikow”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Koncern Kałasznikow”
Położenie na mapie Udmurcji
Mapa konturowa Udmurcji, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Koncern Kałasznikow”
Ziemia56°50′33,8453″N 53°11′27,3091″E/56,842735 53,190919
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Nazwa koncernu była skrótem od Iżewskij Maszynostroitielnyj Zawod (Iżewski Zakład Budowy Maszyn), będącego także nazwą głównego z przedsiębiorstw. Pełna nazwa brzmiała: OAO Koncern Iżmasz (ros. ОАО Концерн "Ижмаш"), w sierpniu 2013 roku zmienił nazwę na OAO Koncern Kałasznikow[1]. Działa obecnie w formie otwartej spółki akcyjnej (ros. OAO). Zakłady mieszczą się w Iżewsku, nad Zalewem Iżewskim na rzece Iż. W toku historii, z zakładów wydzieliły się osobne przedsiębiorstwa, jak IżAwto. Odrębnym przedsiębiorstwem był natomiast Iżewskij Miechaniczeskij Zawod.

Główny historyczny budynek zakładów, z wieżą będącą symbolem zakładów i Iżewska.
Zdjęcie zakładów z 1916

Znak producenta to strzała w trójkącie (tzw. Iżewsk, nieoficjalnie od miasta i pełnej nazwy)[2].

Powstanie zakładów i produkcja zbrojeniowa edytuj

Państwowe zakłady produkujące uzbrojenie i broń strzelecką zostały założone w Iżewsku w 1807 roku przez cara Aleksandra I, początkowo pod nazwą Iżewskij Orużejnyj Zawod (Iżewskie Zakłady Uzbrojenia)[3]. Zakłady były jednym z głównych producentów broni strzeleckiej dla armii Cesarstwa Rosyjskiego, a później Armii Czerwonej. Produkowano w nich m.in. karabiny Berdan, później Mosin, rewolwery Nagant i karabiny maszynowe Maxim. Podczas I wojny światowej zakłady wyprodukowały 1,5 mln karabinów, a podczas II wojny światowej – 11 milionów[3]. W 1942 utworzono z pomocą Iżmaszu odrębne przedsiębiorstwo zbrojeniowe w Iżewsku, w innym miejscu, Iżewskij Miechaniczeskij Zawod.

Po II wojnie światowej zakłady Iżmasz stały się producentem karabinka Kałasznikowa, a także innych modeli broni na rynek wojskowy i cywilny, w tym sportowej i myśliwskiej[3].

Produkty m.in.:

Produkcja cywilna edytuj

Od końca XIX wieku zakłady zajmowały się też metalurgią. W 1939 roku wydzielono z nich Iżewskij Mietałłurgiczeskij Zawod (Iżewskie Zakłady Metalurgiczne)[4].

Od 1930 Iżmasz rozpoczął produkcję obrabiarek[5]. Produkcja ta kontynuowana jest do chwili obecnej, przez spółkę-córkę OAO Iżmaszstanko (skrót: Iżstanko).

Osobny artykuł: IŻ (marka motocykli).

W latach 30 XX wieku w ramach kombinatu uruchomiono produkcję motocykli, przez co Iżmasz stał się jednym z głównych (i pierwszych) producentów motocykli w ZSRR, pod marką IŻ (ros. ИЖ). Specjalizował się przede wszystkim w średnich motocyklach klasy 350 cm³. Już w 1928 roku przystąpiono do prac projektowych i w 1929 roku skonstruowano pięć doświadczalnych modeli (IŻ-1 do IŻ-5), nie produkowanych seryjnie[6]. Przystąpiono następnie do budowy nowego zakładu i od 1933 roku rozpoczęto tam produkcję motocykli IŻ-7 (poj. 293 cm³), a następnie jego wersji rozwojowych IŻ-8 (293 cm³) i IŻ-9 (350 cm³, 1940-1941)[7]. Podczas II wojny światowej w listopadzie 1941 wstrzymano produkcję motocykli, a następnie ewakuowano ją do Irbitu[7]. Po II wojnie światowej w 1946 roku wznowiono produkcję motocykli w nowym zakładzie, zaczynając od IŻ-350 (poj. 346 cm³, kopia niemieckiego DKW NC-350, 1946-1951) i ulepszonego IŻ-49 (346 cm³, 1951-1958)[8]. Od 1956 roku produkowano nowy model IŻ-56 (346 cm³), zastąpiony następnie przez IŻ-Płanieta (Planeta)[9]. Od 1961 roku produkowano równolegle dwucylindrowy motocykl IŻ-Jupiter (347 cm³)[10]. Oba modele Planeta i Jupiter produkowane były w kolejnych wersjach rozwojowych przez kolejne cztery dekady. W 1996 roku zakłady motocyklowe wydzielono jako otwartą spółkę-córkę akcyjną (DOAO) Iżmasz-Moto, należącą do Iżmaszu[11].

Dawne przedwojenne zakłady motocyklowe zostały wydzielone jako osobne przedsiębiorstwo, obecnie OAO Iżewskij Motozawod "Aksion-Holding", zajmujący się techniką rakietową-wojskową[12].

Osobny artykuł: IżAwto.

W 1966 w ramach Iżmaszu uruchomiono zakład produkujący samochody, w innym miejscu miasta. Przez lata były to licencyjne konstrukcje zakładów MZMA: Moskwicz 408 i Moskwicz 412, a następnie także ich modyfikacje, wypuszczane pod marką IŻ. W 1977 fabryka wyprodukowała milionowy samochód, a cała produkcja później sięgnęła 3 milionów[13]. Iżewskie Zakłady Samochodowe zostały następnie wydzielone jako osobna spółka IżAwto, nie należąca do koncernu Iżmasz.

Koncern Iżmasz został utworzony 17 września 1998[14]

Struktura i dalsza historia edytuj

W 2010 w skład koncernu wchodziły spółki (główny profil działalności)[15]:

  • OAO Koncern Iżmasz
  • OAO Iżewskij Maszynostroitielnyj Zawod (broń)
  • OOO Legion (broń myśliwska)
  • OAO Iżstanko (obrabiarki)
  • OAO IIZ (Iżewskij Instrumientalnyj Zawod) (narzędzia)
  • ZAO Iżmasz-metallosnab (złom)
  • OOO Stroitielnaja Kompania
  • OAO Iżmaszenergo (energia)

6 kwietnia 2012 ogłoszono upadłość Iżmaszu (z wniosku spółki Iżstanko)[16].

Na 2022 rok Aleksander Nazarow stoi na czele rady dyrektorów firmy[17][18][19][20]

Motoryzacja edytuj

Pod koniec drugiej dekady XXI wieku Kałasznikow rozpoczął angażować się w branżę motoryzacyjną, wyrażając to zróżnicowanymi przedsięwzięciami. W sierpniu 2017 roku przedstawiony został projekt elektrycznego motocykla Kałasznikow Armia-2017, nad którym prace rosyjskie przedsiębiorstwo prowadziło od 2013 roku[21]. Rok później Kałasznikow zaprezentował pierwszy w swojej historii prototyp elektrycznego samochodu o nazwie Kałasznikow CV-1. Pojazd utrzymano w estetyce retro odtwarzającej kształty nadwozia dawnego samochodu IŻ 2125 Kombi, stanowiąc jednak tylko platforma testowa do rozwoju technologii elektrycznych układów napędowych[22].

W sierpniu 2019 roku Kałasznikow przedstawił kolejny prototyp elektrycznego pojazdu, tym razem w postaci mikrosamochodu z nadwoziem z tworzywa sztucznego utrzymanym w koncepcji podobnej do polskiego Meleksa czy amerykańskiego GEM. 68-konny pojazd może rozpędzić się do 80 km/h i przejechać na jednym ładowaniu do 150 kilometrów[23]. W listopadzie 2021 roku w internecie pojawiły się zdjęcia z urzędu patentowego obrazujące seryjnego Kałasznikowa UV-4 zarówno w wariancie czterokołowym, jak i krótszym, trójkołowym[24].

Planowane edytuj

  • Kałasznikow UV-4

Studyjne edytuj

  • Kałasznikow Armia-2017 (2017)
  • Kałasznikow CV-1 (2018)

Przypisy edytuj

  1. ↑ Powstał Koncern Kałasznikowa. Zakłady Iżmasz zmieniają nazwę w serwisie tvn24.pl, 13 sierpnia 2013
  2. ↑ Frontowiec.Com. www.frontowiec.com. [dostęp 2019-05-21].
  3. ↑ a b c Razwitie orużejnego proizwodstwa. izhmash.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-01)]. na oficjalnej stronie Iżmasz [dostęp 8-12-2010]
  4. ↑ Razwitie mietałłurgiczeskogo proizwodstwa. izhmash.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-12)]. na oficjalnej stronie Iżmasz [dostęp 8-12-2010]
  5. ↑ Razwitie stankostroitielnogo proizwodstwa. izhmash.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-13)]. na oficjalnej stronie Iżmasz [dostęp 8-12-2010]
  6. ↑ Oleg Kurichin, Wielikolepnaja piatiorka, "Tiechnika mołodioży" nr 3/1989
  7. ↑ a b Oleg Kurichin, S markoj IŻ, "Tiechnika mołodioży" nr 5/1989
  8. ↑ Oleg Kurichin, Wozrożdienije marki "IŻ", "Tiechnika mołodioży" nr 3/1999
  9. ↑ Oleg Kurichin, Motocikł nowogo pokolenija, "Tiechnika mołodioży" nr 5/1999
  10. ↑ Oleg Kurichin, Iżewskij "Jupiter", "Tiechnika mołodioży" nr 10/1999
  11. ↑ Oleg Kurichin, Iżewskij czopper, "Tiechnika mołodioży" nr 10/2001
  12. ↑ Strona OAO Iżewskij Motozawod "Aksion-Holding"
  13. ↑ ''Razwitie awtomobilnogo proizwodstwa'' [online], izhmash.ru [zarchiwizowane z adresu 2012-11-12]. na oficjalnej stronie Iżmasz [dostęp 8-12-2010]
  14. ↑ Strona oficjalna OAO Koncern Iżmasz [online] [dostęp 2010-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2010-11-29].
  15. ↑ Strona firmy OAO Iżmasz (ros.) [online], izhmash.ru [zarchiwizowane z adresu 2006-08-20]. [dostęp 8-12-2010]
  16. ↑ Bankructwo Iżmaszu [online], altair.com.pl, 6 kwietnia 2012 [dostęp 2016-02-07].
  17. ↑ Назаров Александр Юрьевич - Заместитель директора - Биография [online], rus.team [dostęp 2023-03-22] (ros.).
  18. ↑ Назаров Александр Юрьевич биография, Начало карьеры, Карьера в «Ростехе», Цифровые продукты «Ростеха» [online], www.people.su [dostęp 2023-03-22].
  19. ↑ Назаров Александр Юрьевич: биография замглавы «Ростех», 27 października 2020.
  20. ↑ Назаров Александр Юрьевич: карьерный путь замглавы Ростеха [online], 1istochnik.ru [dostęp 2023-03-22] (ros.).
  21. ↑ Elektryczny motocykl Kałasznikow – znamy cenę [online] [dostęp 2021-11-23] (pol.).
  22. ↑ Rosjanie mają narodowy samochód elektryczny. To Kałasznikow CV-1 [online] [dostęp 2021-11-23] (pol.).
  23. ↑ Kałasznikow UV-4 – samochód elektryczny od producenta broni [online] [dostęp 2021-11-23] (pol.).
  24. ↑ Nikt nie spodziewał się elektrycznego samochodu prosto od Kałasznikowa. Czy podbije Bliski Wschód? [online] [dostęp 2021-11-23] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Koncern_Kałasznikow&oldid=72794494”