Kotórz Wielki
 |
Ten artykuł należy dopracować |
Kotórz Wielki (dodatkowa nazwa w j. niem. Groß Kottorz) – wieś położona w województwie opolskim, w powiecie opolskim, w gminie Turawa.
| wieś | |
 Kościół pw. św. Michała | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
382 |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
46-045[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OPO |
| SIMC |
0504172 |
Położenie na mapie gminy Turawa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
 50°43′33″N 18°04′19″E/50,725833 18,071944[1]
| |
Nazwa edytuj
W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanych formach Chors oraz Chotors we fragmencie Chotors Domanonis Staniconis et Jacobi coci solvitur decima more polonico[3][4].
W 1936 roku zmieniono nazwę na Groß Kochen.
Historia edytuj
Kotórz Wielki położony jest nad Jeziorem Turawskim. Zaporę wodną zaczęto budować w 1933 roku i zakończono w 1938. Przy budowie przeniesiono 3 mln metrów sześciennych ziemi, zużyto 225 tys. ton kamienia, 10 tys. ton cementu i tyle samo stali zbrojeniowej. Wzniesiono wały ochronne długości 6 km, które sięgają wysokości 13 m. W związku z zalaniem zbiornika wodnego nastąpiła migracja ludności - mieszkańcy Kryśliny, Zamościa i Kuchar przenieśli się do m.in. Kotorza Wielkiego by dalej prowadzić gospodarstwa.
W czasie plebiscytu górnośląskiego w 1921 roku w miejscowości padł remis - za Niemcami i Polską oddano po 164 głosy. W plebiscycie wzięło udział 44 emigrantów z których większość oddało głos na Niemcy[5].
Do dziś istnieje Ochotnicza Straż Pożarna wybudowana i założona w 1934 roku. Pierwsze zapisy w kronice pochodzą z 1936 roku. OSP organizowała i organizuje wiele zabaw tanecznych dla mieszkańców w "Klubie Strażaka". Strażacy podtrzymują tradycję wodzenia niedźwiedzia od 1978 roku: chodzą z "misiem" po całej wsi wraz z orkiestrą, składają życzenia. W zamian dostają datki, które przeznaczają na remont remizy. Wieczorem odbywa się "zabawa niedźwiedziowa". Budynek, w którym mieściło się przedszkole i mieszkanie byłego nauczyciela zostało wyremontowane. Dzisiaj mieści się tam świetlica środowiskowa i sala Mniejszości Niemieckiej "Pod Lipą", gdzie organizowane są imprezy okolicznościowe.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[6]:
- kościół par. pw. św. Michała Archanioła, z 1782 r., XIX w.; pierwszy drewniany kościół istniał przed 1292 rokiem. Drugi, również drewniany, stał w miejscu dzisiejszej kaplicy pogrzebowej, która jest pozostałością dawnego prezbiterium. W 1982 roku przystąpiono do restauracji obecnego kościoła. Wyciągnięto z ozdobnej kuli wieńczącej wieżę pozostawiony tam przed 200 laty dokument, zaświadczający, że: Franciszek hr. von Gaschin, wysoce urodzony, żonaty z Anną Barbarą von Garnier, zdecydował ku większej czci Boga, za swoje pieniądze wybudować nowy kościół. 31 stycznia 1782 roku otrzymał zgodę biskupa wrocławskiego. W lutym tego roku rozpoczęto budowę, a w październiku budynek pokryto dachem. Ostatnie zdanie dokumentu brzmi: Do kuli został włożony przeze mnie proboszcza Karola Padiery ten oto dokument dla Ciebie człowieku i przyszłych pokoleń. W 1882 roku obchodzono 100-lecie budowy kościoła. Ówczesny proboszcz, ksiądz C. Kahl był badaczem dziejów parafii, gromadził dokumenty. Do parafii należą: Kotórz Wielki, Kotórz Mały, Turawa i Marszałki.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59802
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 531 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
- ↑ Encyklopedia Powstań Śląskich, Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu, Opole 1982, s. 691
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 100. [dostęp 2013-01-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)].