Watsonia

*Watsonia*
	; Watsonia borbonica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	kosaćcowate
Rodzaj	Watsonia
	Nazwa systematyczna
	Watsonia P. Miller; Fig. Pl. 184. t. 276. 22 Dec 1758
	Typ nomenklatoryczny
	W. meriana (Linnaeus) P. Miller
Synonimy
	Lomenia Pourr.; Meriana C. J. Trew; Warneria Mill.;
	Lomenia Pourr.; Meriana C. J. Trew; Warneria Mill.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Watsonia – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje 52^[5]–56^[6] gatunków. Rośliny te występują w naturze w Afryce Południowej, z centrum zróżnicowania w Prowincji Przylądkowej Zachodniej^[5]. Rosną w różnych siedliskach – od miejsc skalistych i suchych formacji trawiastych i zaroślowych po górskie mokradła^[5]. Nie są wymagające w uprawie i wiele gatunków uprawianych jest jako rośliny ozdobne, ale w obszarach pod wpływem klimatu ciepłego – tylko część gatunków znosi kilkustopniowe przymrozki^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Byliny z bulwocebulami, tworzące zwykle zbite kępy i darnie, osiągające do 2 m wysokości^[5].
Liście: U różnych gatunków zimotrwałe lub zamierające zimą, dwurzędowe, wąskie, zwykle krótsze od pędów kwiatostanowych^[5].
Kwiaty: Zwykle liczne, zebrane w kłosokształtne kwiatostany, często rozgałęzione u dołu. Kwiaty wsparte są dwoma przysadkami. Okwiat efektowny, barwny (czerwony, różowy, pomarańczowy, liliowy, jasnożółty lub biały). Sześć listków okwiatu podobnych jest wielkością, u dołu zrastają się w krótszą lub dłuższą rurkę. Pręciki są trzy. Zalążnia jest dolna, trójkomorowa, z nielicznymi zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza, ale rozgałęzia się na trzy cienkie i rozwidlające się ramiona^[5].
Owoce: Trójkomorowe, niewielkie torebki zawierające często oskrzydlone nasiona^[5].

Systematyka edytuj

Rodzaj z plemienia Watsonieae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)^[4].

Wykaz gatunków^[6]

Watsonia aletroides (Burm.f.) Ker Gawl.
Watsonia amabilis Goldblatt
Watsonia amatolae Goldblatt
Watsonia angusta Ker Gawl.
Watsonia bachmannii L.Bolus
Watsonia bella N.E.Br. ex Goldblatt
Watsonia borbonica (Pourr.) Goldblatt
Watsonia canaliculata Goldblatt
Watsonia coccinea (Herb. ex Baker) Baker
Watsonia confusa Goldblatt
Watsonia densiflora Baker
Watsonia distans L.Bolus
Watsonia dubia Eckl. ex Klatt
Watsonia elsiae Goldblatt
Watsonia emiliae L.Bolus
Watsonia fergusoniae L.Bolus
Watsonia fourcadei J.W.Mathews & L.Bolus
Watsonia fulgens Ker Gawl.
Watsonia galpinii L.Bolus
Watsonia gladioloides Schltr.
Watsonia humilis Mill.
Watsonia hysterantha J.W.Mathews & L.Bolus
Watsonia inclinata Goldblatt
Watsonia knysnana L.Bolus
Watsonia laccata (Jacq.) Ker Gawl.
Watsonia latifolia N.E.Br. ex Oberm.
Watsonia lepida N.E.Br.
Watsonia × longifolia J.W.Mathews & L.Bolus
Watsonia marginata (L.f.) Ker Gawl.
Watsonia marlothii L.Bolus
Watsonia meriana (L.) Mill.
Watsonia minima Goldblatt
Watsonia mtamvunae Goldblatt
Watsonia obrienii V. Tibergen
Watsonia occulta L.Bolus
Watsonia parvifolia G.J. Lewis
Watsonia pillansii L.Bolus
Watsonia pondoensis Goldblatt
Watsonia pulchra N.E.Br. ex Goldblatt
Watsonia rogersii L.Bolus
Watsonia rourkei Goldblatt
Watsonia schlechteri L.Bolus
Watsonia spectabilis Schinz
Watsonia stenosiphon L.Bolus
Watsonia stokoei L.Bolus
Watsonia strictiflora Ker Gawl.
Watsonia strubeniae L.Bolus
Watsonia tabularis J.W.Mathews & L.Bolus
Watsonia transvaalensis Baker
Watsonia vanderspuyae L.Bolus
Watsonia versfeldii J.W.Mathews & L.Bolus
Watsonia watsonioides (Baker) Oberm.
Watsonia wilmaniae J.W.Mathews & L.Bolus
Watsonia wilmsii L.Bolus
Watsonia zeyheri L.Bolus

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Watsonia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Genus: Watsonia Mill.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 448. ISBN 0-333-74890-5.
↑ ^a ^b Watsonia. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).

[ing-3] Watsonia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).

[grin-4] Genus: Watsonia Mill.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].

[philips-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 448. ISBN 0-333-74890-5.

[tpl-6] Watsonia. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[4]