Wikipedia

Spiridion Wukadinovič

Spiridion (Spirydion) Wukadinovič (ur. 1870 w Wiedniu, zm. 1938 w Krakowie) – austriacki germanista, literaturoznawca, tłumacz, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1914–1932, opiekun Koła Naukowego Germanistów UJ.

Życiorys edytuj

Studia odbywał w Pradze, Berlinie i Grazu, doktorat uzyskał w Grazu w roku 1894, a jego promotorem był prof. Bernhard Seuffert. Habilitował się w Pradze w 1907 roku w dziedzinie nowszej literatury i języka niemieckiego. W 1895 roku został naukowym bibliotekarzem w Bibliotece Uniwersyteckiej w Grazu, a 4 lata później przeniesiony na własną prośbę do Biblioteki Uniwersyteckiej w Pradze, gdzie tam pracował na stanowisku sekretarza biblioteki do 1903, i w tym samym roku został kierownikiem w tejże Bibliotece Uniwersyteckiej w Pradze, częściowo równocześnie był bibliotekarzem na Politechnice Praskiej[1].

Od 1907 roku po habilitacji został prywatnym docentem Uniwersytetu Praskiego, a w 1914 – został profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kierownikiem Katedry Literatury i Języka Niemieckiego, jak również seminarium germanistycznego. Po wybuchu I wojny światowej (oficer na froncie 1914–1915 i 1916–1917) obowiązki profesora podjął z opóźnieniem. W 1916 roku został mianowany profesorem zwyczajnym, a w 1932 został zmuszony do przejścia w stan spoczynku. Zmarł w Krakowie 15 maja 1938 roku, a zgodnie z ostatnia wolą został pochowany w Opawie, w grobowcu rodzinnym[1].

Swoje rękopisy i bibliotekę zapisał Bibliotece Uniwersyteckiej w Bratysławie[1].

Dorobek naukowy i główne pola badawcze edytuj

Główne pola badawcze Wukadinovicia to: klasycyzm i romantyzm niemiecki, szczególnie Goethe, Kleist, Grabbe; literatura niemiecka XX wieku, recepcja niemiecka poety angielskiego przełomu XVIII i XIX w. Matthew Priora; twórczość pochodzącego z Pragi poety niemieckojęzycznego Józefa Emanuela Hilschera; twórczość niemieckiego poety katolickiego współczesnego romantyzmowi, ale stojącego w opozycji do tego prądu, Franza von Sonnenberga; poezja polska, szczególnie Jan Kochanowski; bibliotekoznawstwo. Jego klasyczne pozycje o Goethem, jak również edycje m.in. Kleista były wielokrotnie wznawiane. Jego prace tłumaczono m.in. na język angielski. Wypromował ok. 30 doktorów[1][2].

Nagrody i wyróżnienia edytuj

Medal im. Goethego (Weimar 1932)

Ważniejsze publikacje edytuj

Monografie, zbiory artykułów edytuj

  • Prior in Deutschland (Graz: Styria 1895).
  • Kleist-Studien (Stuttgart, Berlin: J.G. Cotta 1904).
  • J. E. Hilscher (Prag: Verlag des deutschen Vereines zur Verbreitung nützlicher Kenntnisse 1906).
  • Goethes „Novelle” – Der Schauplatz – Coopersche Einflüsse (Halle a.d.Saale: Niemeyer 1909).
  • Goethe-Probleme (Halle a.d.Saale: Niemeyer 1926).
  • Franz von Sonnenberg (Halle a.d.Saale Niemeyer:1927).
  • Goethe und Polen. Aus Anlaß der Goethe-Ausstellung in Danzig (Drukarnia Narodowa w Krakowie b.r. [1930]).
  • Historische Grammatik der deutschen Sprache. Część I (Kraków, nakładem Koła Germanistów UJ wyd. 1928).

Edycje edytuj

  • Heinrich von Kleist: Michael Kohlhaas (Wien: Manz 1911).
  • Heinrich von Kleist: Die Hermannschlacht (Wien: Manz 1911).
  • Grabbes Werke. 6 Bände (Berlin: Bong 1912 i n.).
  • Heinrich von Kleist: Der zerbrochene Krug (Wien: Manz 1913).

Inne edytuj

  • Zarys powstania i rozwoju Pierwszej części „Fausta”. Z oryg. niem. przełożył Leon Wachholz. W: J.W. Goethe: Faust. Tragedji część pierwsza, przeł. Leon Wachholz (Warszawa: Gebethner i Wolff 1923).
  • Festvortrag aus Anlaß der Kochanowski-Feier der deutschen Bühne Bromberg am 3. und 4.Juni 1930 (Bydgoszcz: A. Dittmann, ok. 1930).

Przekłady edytuj

  • Jan Kochanowski: Threnodien und andere Gedichte (Treny i in. Wiersze, Mikołów K. Miarka Sp. Wyd. b.r., ok. 1934).
  • Jan Kochanowski: Die Abfertigung dergriechischen Gesandten (Odprawa posłów greckich). Übersetzt u. mit Anmerkungen versehen von Sp. Wukadinović, (Poznań: Wyd. Deutscher Schulverein der Wojwodschaft Schlesien, b.r.).
  • Jan Kochanowski: Eine Auslese aus seinem Werk. Aus dem Poln. übertragen v Sp. Wukadinovic (Breslau Korn 1937).

Ponadto niepublikowane w większości przekłady z Adama Mickiewicza, Marii Konopnickiej, Jana Kasprowicza. Ukazały się jedynie fragmenty w „Deutsche Monatshefte in Polen” 1934/35, „Das Pan Tadeusz”-Jahr in Polen (Koncert Jankiela), s. 21 i n. oraz Jan Kasprowicz – der Sänger der Tatra, s. 161–164.

Także przekłady z języka czeskiego na niemiecki.

Podobno pisał też własne wiersze i dramaty, prawdopodobnie nieopublikowane. Rękopisy w Polsce niedostępne[2][3].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Maria Kłańska, Spiridion Wukadinović (1870-1938), w: Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Filologicznego, pod red. J. Michalika i W. Waleckiego, Kraków 2000, s. 215–222.
  2. ↑ a b Michał Cieśla: Spirydion Wukadinović. Profesor germanistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim (1870-1938). Wspomnienie o nim. W: Z dziejów germanistyki historycznoliterackiej w Polsce. Studia i materiały. Red. K.A. Kuczyński, Łódź 1991, s. 92–104.
  3. ↑ Mieczysław Jastrun, Pamięci Profesora. „Argumenty”, nr 47, 1959, s. 3.

Bibliografia edytuj

  • Teczka Spirydiona Wukadinovicia w Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, nr akt S II 619.
  • Michał Cieśla: Spirydion Wukadinović. Profesor germanistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim (1870-1938). Wspomnienie o nim. W: Z dziejów germanistyki historycznoliterackiej w Polsce. Studia i materiały. Red. K.A. Kuczyński, Łódź 1991, s. 92–104.
  • Michał Cieśla: Jan Kochanowski in deutscher Übertragung von Spiridion Wukadinović, „Acta Universitatis Lodzensis”, seria I, „Folia Germanica”, 10, 1977, s. 7–14.
  • Olga Dobijanka-Witczakowa: Historia Katedry Germanistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Historia Katedr. Pod red. W. Taszyckiego i A. Zaręby, Kraków 1964, szczeg. s. 358–360.
  • Maria Kłańska: Spiridion Wukadinović (1870-1938). W: Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Filologicznego. Pod red. J. Michalika i W. Waleckiego, Kraków 2000, s. 215–222.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Spiridion_Wukadinovič&oldid=70683854”