Stanisław Krzyż

polski oficer, ofiara zbrodni katyńskiej

Stanisław Krzyż[1] (ur. 17 maja 1886 w Jazienicy Ruskiej, zm. 1940 w ZSRR) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Stanisław Krzyż
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

17 maja 1886
Jazienica Ruska

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

9 Pułk Piechoty Austro Węgier
23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli
DOK II
8 Pułk Piechoty Legionów
77 Pułk Piechoty
PKU Konin
PKU Poznań Miasto

Stanowiska

szef oddziału OK
dowódca batalionu
kwatermistrz pułku
komendant PKU

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP)

Życiorys

edytuj

Urodził się 17 maja 1886 w Jazienicy Ruskiej jako syn Jana[2]. W 1906 ukończył C. K. IV Gimnazjum we Lwowie[3].

W C. K. Armii w rezerwie piechoty został mianowany kadetem z dniem 1 stycznia 1911[4], a potem awansowany na chorążego z dniem 1 stycznia 1911[5]. Był przydzielony do 9 pułku piechoty w Przemyślu[6][7][8]. Podczas I wojny światowej został awansowany na stopień podporucznika w rezerwie piechoty z dniem 1 listopada 1914[9]. Do 1918 pozostawał z przydziałem do macierzystego 9 pułku piechoty[10][11][12].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. Został awansowany na stopień majora piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[13]. W 1923 jako oficer nadetatowy 23 pułku piechoty z Włodzimierza Wołyńskiego był szefem Oddziału V Sztabu w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr II w Lublinie[14]. W kwietniu 1924 został przeniesiony do 8 pułku piechoty Legionów z równoczesnym odkomenderowaniem z dniem 5 maja na kurs oficerów sztabowych piechoty w Grupie[15]. W sierpniu tego roku powierzono mu obowiązki dowódcy III batalionu 8 pp Leg.[16] 1 grudnia został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 w korpusie oficerów piechoty[17][18][19]. W 1924 był dowódcą II batalionu 8 pułku piechoty Legionów[20]. W kwietniu 1928 został przesunięty w 77 pułku piechoty w Nowej Wilejce ze stanowiska dowódcy II batalionu na stanowisko kwatermistrza[21][22].

W marcu 1929 został przeniesiony z 77 pp do Powiatowej Komendy Uzupełnień Konin na stanowisko pełniącego obowiązki komendanta[23]. W grudniu tego roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Poznań Miasto na stanowisko komendanta[24][25][26]. W kwietniu 1934 na stanowisku komendanta zastąpił go ppłk Franciszek Rataj, a on sam z dniem 30 czerwca 1934 roku został przeniesiony w stan spoczynku[27].

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD 10 grudnia 1939 we Lwowie. Został zamordowany przez NKWD prawdopodobnie na wiosnę 1940. Jego nazwisko znalazło się na tzw. Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 (został wymieniony na liście wywózkowej 55/5-11 oznaczony numerem 1530)[28]. Ofiary tej zbrodni zostały pochowane na otwartym w 2012 Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Odznaczenie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. W ewidencji wojskowych C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Stanislaus Krzyż”.
  2. Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-11-13].
  3. Władysław Kucharski: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie. Ósmacy i abiuturienci. W: Władysław Kucharski (red.): Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Lwów: 1928, s. 101.
  4. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1912. Wiedeń: 1911, s. 459.
  5. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1914. Wiedeń: 1914, s. 345.
  6. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1912. Wiedeń: 1911, s. 483.
  7. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1913. Wiedeń: 1912, s. 512.
  8. Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegsmarine 1914. Wiedeń: 1914, s. 397.
  9. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 168.
  10. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1916. Wiedeń: 1916, s. 280.
  11. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1917. Wiedeń: 1917, s. 361.
  12. Ranglisten des Kaiserlich und Königlichen Heeres 1918. Wiedeń: 1918, s. 470.
  13. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 402.
  14. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 81, 191.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 17 kwietnia 1924 roku, s. 215.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 82 z 22 sierpnia 1924 roku, s. 466.
  17. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 344.
  18. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 165.
  19. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 19.
  20. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 140.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 174.
  22. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 91.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 90.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 399.
  25. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 521.
  26. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty - 1 lipiec 1933 r., s. 10.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 144.
  28. Ukraińska Lista Katyńska. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 1994. s. 48. [dostęp 2014-10-27].
  29. M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi na polu administracji wojska”.

Bibliografia

edytuj