Stanisław Majewski (inżynier górnictwa)
Stanisław Włodzimierz Majewski (ur. 1 listopada 1878 w Nowym Sączu[1], zm. 29 czerwca 1955 w Katowicach) – polski inżynier i historyk górnictwa.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie | |
| Alma Mater |
Szkoła Górnicza w Leoben |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie Leopolda, dyrektora Urzędu Skarbowego w Stanisławowie i Franciszki z Deblessemów[1].
Uczęszczał do szkoły realnej i gimnazjum w Stanisławowie. W latach 1899 – 1903 studiował górnictwo w Leoben, gdzie udzielał się w polskich organizacjach patriotycznych (był członkiem Czytelni Polskiej Akademików w Leoben). Po studiach wrócił do Galicji. Pracował w kopalniach soli, prowadził własne przedsiębiorstwo "Kali" zajmujące się eksploatacją soli potasowej oraz biuro miernicze. Równolegle ukończył na Uniwersytecie Jana Kazimierza studia filozoficzne[2].
Po wybuchu I wojny światowej został zmobilizowany. Służył, jako porucznik w cesarskiej i królewskiej Armii[a], a później w Wojsku Polskim. Zdemobilizowany w 1919, podjął pracę w Ministerstwie Przemysłu i Handlu (w wydziale solnym), a w 1923 przeszedł do nowo utworzonego Wyższego Urzędu Górniczego. Tam pracował do emerytury w 1939[2].
Lata II wojny światowej spędził w Krakowie, pracując w Monopolu Solnym, przy tym prowadził wykłady w szkole górniczej i współpracował z konspiracyjną Organizacją Inżynierów Górniczych. Po wojnie był dyrektorem Państwowej Szkoły Górniczej w Katowicach i równocześnie zastępcą Kuratora Państwowych Pól Górniczych. Od 1953 do końca życia pracował w Państwowym Instytucie Paliw Naturalnych w Katowicach[2].
Miał liczący się wkład w skodyfikowanie Polskiego Prawa Górniczego. W 1928 utworzył czasopismo Technik i redagował je do 1932. W tym czasie czasopismo było poświęcone głównie górnictwu, hutnictwu i budownictwu. S. Majewski zamieszczał tam wiele artykułów opisujących nowoczesne techniki górniczej z Polski, Niemiec i Anglii. Później redagował Kalendarz Górniczo-Hutniczy – periodyk, w którym propagował używanie stali na obudowy górnicze i inne nowoczesne rozwiązania[2].
Oprócz unowocześniania górnictwa, zajmował się opisywaniem jego historii. Przetłumaczył (z niemieckiego wydania) De veteribus et novis metallis Georgiusa Agricoli. W Techniku ukazywała się Zapomniana relacja górnicza Jana Jakuba Ferbera do króla Stanisława Augusta z roku 1781, napisał też O prastarych kopalniach zwłaszcza złota na obszarze państwa Bolesława Chrobrego, opisywał też historie górniczego munduru oraz insygniów[2].
Materiały archiwalne Stanisława Majewskiego znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-15[5] i zajmują 4,8 mb[2].
Uwagi edytuj
- ↑ W latach 1900-1905, w ewidencji cesarskiej i królewskiej Armii figurował Stanisław Majewski, oficer rezerwy Galicyjskiego Pułku Piechoty Nr 57 w Tarnowie, który awansował na stopień kadeta ze starszeństwem z 1 stycznia 1899 i podporucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1903[3][4].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Mostowik 1989 ↓, s. 118.
- ↑ a b c d e f Wojciech Preidl, Stanisław Majewski – inżynier górniczy, historyk górnictwa, [w:] P.P. Zagożdżon, M. Madziarz (red.), Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, t. 2, Wrocław 2009, s. 268-281 [zarchiwizowane z adresu 2019-09-17].
- ↑ Schematismus 1900 ↓, s. 380, 501.
- ↑ Schematismus 1906 ↓, s. 353, 531.
- ↑ Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 2024-01-03].
Bibliografia edytuj
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899. (niem.).
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1906. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1905. (niem.).
- Paweł Mostowik. Stanisław Majewski, inżynier górnik, działacz społeczny i popularyzator dziejów polskiego górnictwa. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”. 1, 1989. Warszawa: Zakładu Historii Nauki PAN. ISSN 0023-589X.