Stefan Soboniewski
Stefan Soboniewski (ur. 7 grudnia 1906 w Kamyku, zm. 7 maja 1998 w Londynie) – polski prawnik, ostatni przed 1939 starosta kaliski, pułkownik broni pancernych[potrzebny przypis], działacz społeczny emigracji polskiej w Wielkiej Brytanii.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 maja 1998 |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 7 grudnia 1906 w Kamyku k. Częstochowy. Uczył się w Prywatnym Filologicznym Gimnazjum Męskim Wincentego Szudejki w Częstochowie. Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach prawniczych Soboniewski działał m.in. jako członek Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej[1], był pracownikiem Ministerstwie Robót Publicznych, przeniesiony do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. W roku 1937 został mianowany starostą kaliskim i przewodniczącym sejmiku w Kaliszu. Funkcję tę pełnił do 4 września 1939, kiedy w obliczu inwazji niemieckiej musiał wraz z gen. Alterem, dowódcą 25 Dywizji Piechoty, opuścić miasto. Z oblężonej Warszawy przedarł się wraz z wojewodą Bociańskim do Lublina, gdzie wówczas urzędowała część rządu polskiego, i dalej, w miarę postępującej klęski polskiej, do Kosowa, ostatniego przyczółka polskich władz przed ewakuacją do Rumunii. Tam wraz z wojewodą Bociańskim otrzymał zadanie rozkwaterowania szczątkowych już polskich ministerstw. 17 września 1939, po rozpoczęciu inwazji sowieckiej na Polskę, przekroczył wraz z rządem rzekę Czeremosz udając się na wygnanie do Rumunii[2].
Z Rumunii przedostał się już w 1939 do Francji i później do Anglii, gdzie przez cały czas wojny służył w PSZ. Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji. Był jednym z założycieli Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, od 1948 członkiem jego Rady Głównej, w latach 1950–1953 sekretarzem generalnym, w latach 1953–1959 prezesem Zarządu Głównego światowego SPK, w latach 1960–1971 prezesem zarządu SPK w Wielkiej Brytanii i wiceprezesem Zarządu Głównego Federacji Światowej SPK, w latach 1971–1984 prezesem Zarządu Głównego Federacji Światowej SPK, w latach 1984–1993 przewodniczącym Rady Głównej Federacji Światowej SPK. W 1950 był prezesem Polskiego Towarzystwa Mieszkaniowego oraz kierownikiem Polskiego Osiedla w Penrhos[3]. W 1962 przewodniczył obradom Ogólnego Zjazdu Polaków w Wielkiej Brytanii. Był członkiem Rady Jedności Narodowej (1962–1972), w latach 1963–1964 Egzekutywy Zjednoczenia Narodowego odpowiedzialnym za sprawy emigracji, w latach 1972–1976 współprzewodniczącym Komitetu Pomnika Katyńskiego. W latach 1978–1979 kierował jako p.o. przewodniczącego Główną Komisją Skarbu Narodowego[4], od 21 lutego 1986 członek GKSN[5]. Od 1992 był przewodniczącym Polskiej Fundacji Kulturalnej. W 1996 miasto Kalisz nadało mu na 90. rocznicę urodzin tytuł honorowego obywatela. Urna z prochami Stefana Soboniewskiego została umieszczona w kolumbarium na cmentarzu Pwllheli w Walii (kolumbarium, panel 9, tablica 5)[3].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (1989)[6]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1973)[7]
- Złoty Krzyż Zasługi (6 października 1937)[8]
Przypisy edytuj
- ↑ F.S. Składkowski, Nie ostatnie słowo... kom. Arkadiusza Adamczyka.
- ↑ F.S. Składkowski, Nie ostatnie słowo..., s. 176.
- ↑ a b Karolina Grodziska: Polskie groby na cmentarzach północnej Walii. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2004, s. 277. ISBN 83-88857-87-8.
- ↑ Eugeniusz S. Kruszewski. Prawno-polityczne podstawy funkcjonowania władz Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie w latach 1939–1990. „Przegląd Polsko-Polonijny”. 2, s. 64, 2011. ISSN 2083-3121.
- ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 lutego 1986 r. o powołaniu członków Głównej Komisji Skarbu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 9, Nr 1 z 19 marca 1986.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 96, Nr 6 z 15 grudnia 1989.
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, Nr 5 z 31 grudnia 1973.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 231, poz. 376 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
Bibliografia edytuj
- Rafał Habielski, Druga Wielka Emigracja 1945–1990. T. 3. Życie społeczne i kulturalne emigracji, Warszawa 1999, s. 354 (nota biograficzna autorstwa Andrzeja Friszke).
- Felicjan Sławoj Składkowski, Nie ostatnie słowo oskarżonego, Arkadiusz Adamczyk, Warszawa: Wydawnictwo LTW, 2003, ISBN 83-88736-32-9, OCLC 836245130.