Steudnera

*Steudnera*
	; Steudnera discolor
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	żabieńcowce
Rodzina	obrazkowate
Podrodzina	Aroideae
Rodzaj	Steudnera
	Nazwa systematyczna
	Steudnera K. Koch; Wochenschr. Gärtnerei Pflanzenkunde 5: 114 (1862)
	Typ nomenklatoryczny
	Steudnera colocasiifolia K. Koch
	Zasięg
	Multimedia w Wikimedia Commons

Steudnera K.Koch – rodzaj niskopączkowych roślin zielnych, należący do rodziny obrazkowatych, liczący 9 gatunków, występujących w południowych Chinach oraz na obszarze od Asamu do Półwyspu Indochińskiego. Nazwa naukowa rodzaju została nadana na cześć Hermanna Steudnera, niemieckiego botanika, badacza flory Afryki, żyjącego w XIX wieku^[3].

Morfologia edytuj

Pokrój: Średnie do rosłych rośliny zielne.

Łodyga: Naziemna, bardzo krótka, o długości od 5 do 8 cm, gruba, wzniesiona i pnio-podobna lub płożąca, otulona pozostałościami pochew liściowych po starych liściach.

Liście: Roślina tworzy na wierzchołku łodygi od jednego do kilku tarczowatych liści o blaszce jajowatej do jajowato-sercowatej, o długości od 10 (S. griffithi) do 60 cm (S. colocasioides), o spiczastym wierzchołku i zaokrąglonej nasadzie, zielonych, niekiedy z ciemnymi plamami między nerwami (np. S. discolor). Ogonki liściowe smukłe, o długości od kilku (S. assamica) do niemal 50 cm (S. colocasioides), matowo zielone, tworzące pochwę liściową.

Kwiaty: Rośliny jednopienne, tworzące zwykle pojedynczy (lub dwa) kwiatostan typu kolbiastego pseudancjum. Szypułka zwykle o około połowę krótsza od ogonków liściowych, smukła, matowo zielona z matowo czerwonymi plamkami. Pochwa kwiatostanu jajowata do jajowato-lancetowatej, nie zwężona, o spiczastym wierzchołku i zaokrąglonej, krótko zwiniętej nasadzie; złoto-żółta z purpurową nasadą (S. discolor), złoto-żółta (S. colocasiifolia), czerwonopurpurowa (S. assamica), żółto-zielona z brązowo-purpurową nasadą (S. griffithi), kremowo-żółta (S. colocasioides), purpurowa z purpurowo-brązową nasadą (S. gagei) lub żółto-brązowa (S. capitellata), o długości od 5 (S. griffithi) do 23 cm (S. colocasioides). W okresie kwitnienia pochwa otwiera się, a po przekwitnięciu jej górna część się odchyla. Kolba dużo krótsza od pochwy (przeciętnie o długości około 2,5 cm), smukła lecz maczugowata, na najniższym odcinku, pokrytym kwiatami żeńskimi, przylega do pochwy. Fragment ten bezpośrednio sąsiaduje z położonym wyżej, krótszym odcinkiem pokrytym kwiatami męskimi. Wyrostek kolby nieobecny. Kwiaty męskie 3-6-pręcikowe, tworzące synandrium, stłoczone. Pylniki równowąskie, otwierające się przez szczytowy otworek, tworzące płaską, ząbkowaną koronę, zbiegające się do kolumnowatego, głęboko żłobkowanego trzonu złożonego ze zrośniętych nitek pręcików. Kwiaty żeńskie zwykle otoczone przez od 2 do 5 krótkich prątniczek. Zalążnie niemal kuliste, stłoczone, jednokomorowe, zawierające wiele ortotropowych zalążków, rozwijających się z 2–5 położonych parietalnie łożysk. Znamiona słupków składają się z pięciu promienistych płatków.

Owoce: Wielonasienne jagody. Nasiona z żeberkowaną łupiną.

Genetyka: Liczba chromosomów 2n = 28, 56.

Gatunki podobne: Przedstawiciele rodzaju Remusatia, od których różnią się obecnością prątniczek wokół zalążni, nie zwężoną pochwą kwiatostanu, typem łodygi (u Remusatia łodyga zredukowana do bulwy pędowej) i brakiem rozłogów.

Systematyka edytuj

Rodzaj należy do plemienia Colocasieae, podrodziny Aroideae z rodziny obrazkowatych^[2]^[4].

Gatunki

Steudnera assamica Hook.f.
Steudnera capitellata Hook.f.
Steudnera colocasiifolia K.Koch
Steudnera colocasioides Hook.f.
Steudnera discolor W.Bull
Steudnera gagei K.Krause in H.G.A.Engler
Steudnera griffithii (Schott) Hook.f.
Steudnera henryana Engl.
Steudnera kerrii Gagnep.

Zastosowanie edytuj

Rośliny ozdobne: Przedstawiciele rodzaju są od dawna uprawiane w ogrodach botanicznych. Bardzo rzadko spotykane są w uprawie prywatnej, jako rośliny pokojowe. W Chinach gatunek S. colocasiifolia jest uprawiany w ogrodach jako roślina lecznicza^[5].

Rośliny lecznicze: Gatunek S. colocasiifolia stosowana jest w tradycyjnej medycynie chińskiej (gdzie jest określana jako dam pu)^[5].

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-11-02] (ang.).
↑ A. Engler i K. Krause: Araceae-Colocasioideae. W: A. Engler: Das Pflanzenreich. IV.105. Cruciferae-Brassiceae. T. 70-71. Leipzig: Wilhelm Engelmann Verlag, 1919–1920. (łac.).
↑ L.I. Cabrera et al. Phylogenetics relationships of aroids and duckweeds (Araceae) inferred from coding and noncoding plastid DNA. „American Journal of Botany”. 95(9), s. 1153-1165, 2008. (ang.).
↑ ^a ^b Rudolf Mansfeld: Mansfeld's encyclopedia of agricultural and horticultural crop (except ornamentals). Berlin: Springer, 2001. ISBN 3-540-41017-1. (ang.).

Bibliografia edytuj

S.J. Mayo, J. Bogner i P.C. Boyce: Araceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. IV: Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae (except Gramineae). Berlin Heidelberg: Springer, 1998, s. 26-73. ISBN 3-540-64061-4. (ang.).
J.D. Hooker. Steudnera colocasiæfolia. „Curtis's Botanical Magazine”. 110, 1884. London. (ang.).
J.D. Hooker. „The Flora of British India. Orchideæ to Cyperaceæ”. 6, 1894. London. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia
Mapa występowania. araceae.e-monocot.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-10)].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-11-02] (ang.).

[3] A. Engler i K. Krause: Araceae-Colocasioideae. W: A. Engler: Das Pflanzenreich. IV.105. Cruciferae-Brassiceae. T. 70-71. Leipzig: Wilhelm Engelmann Verlag, 1919–1920. (łac.).

[cabrera-4] L.I. Cabrera et al. Phylogenetics relationships of aroids and duckweeds (Araceae) inferred from coding and noncoding plastid DNA. „American Journal of Botany”. 95(9), s. 1153-1165, 2008. (ang.).

[mans-5] Rudolf Mansfeld: Mansfeld's encyclopedia of agricultural and horticultural crop (except ornamentals). Berlin: Springer, 2001. ISBN 3-540-41017-1. (ang.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]