Streptosyllis websteri
Streptosyllis websteri – gatunek wieloszczeta z rzędu Phyllodocida i rodziny Syllidae. Zamieszkuje północną część systemu oceanicznego Atlantyku. Bytuje w wodach płytkich. Żeruje na drobnych organizmach zwierzęcych i protistach.
| Streptosyllis websteri | |||
| Southern, 1914 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
Streptosyllis websteri | ||
| Synonimy | |||
| |||
Taksonomia
edytujGatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1914 roku przez Rowlanda Southerna[1][2]. Jako miejsce typowe autor wskazał zatoki Ballinakill i Bofin w irlandzkim hrabstwie Galway. Epitet gatunkowy nadany został na cześć Harrisona Edwina Webstera, jednego z kreatorów rodzaju Streptosyllis[1]. W 1981 roku Thomas H. Perkins opisał nowy gatunek Streptosyllis pettiboneae, jako miejsce typowe wskazując wody przybrzeżne Hutchinson Island u wybrzeży Florydy, epitet gatunkowy nadając na cześć Mariana H. Pettibone’a[3]. Gatunek ten zsynonimizowany został z S. websteri w 2003 roku przez Guillermo San Martína[4]. Synonimizację tę uznają autorzy World Polychaeta database[2].
Morfologia
edytujWieloszczet ten osiąga od 3,2 do 5 mm długości ciała[1][5]. Ciało jest stosunkowo krótkie, delikatnie zbudowane, na przednim końcu słabo, na tylnym zaś bardzo silnie zwężone[5]. W jego skład wchodzi między 30 a 50 segmentów szczecinkonośnych (chetigerów)[1][5]. Na ciele brak jest wzoru barwnego[5].
Prostomium ma kształt niemal pięciokątny[5]. W przednio-brzusznej części wyposażone jest w parę małych, nitkowatych[1], zrośniętych podstawami[6] głaszczków z parą poduszeczkowatych płatów wentralnych i parą brodawek widocznych na przedniej krawędzi prostomium[5]. W przednio-bocznych częściach prostomium leżą dwie pary czułków bocznych o gładkiej powierzchni, walcowatym kształcie[1] i długości niewiele większej niż ono. W pobliżu środka prostomium, między pierwszą parą oczu wyrasta pojedynczy czułek środkowy o długości dwukrotnie większej niż ono[5]. W tylno-bocznych częściach prostomium leży para orzęsionych narządów nuchalnych[5][1]. Za zmysł wzroku odpowiadają dwie pary dużych oczu[5] o okrągłym kształcie i rudobrązowej barwie[1] rozmieszczonych na planie trapezu oraz para drobnych plamek ocznych na przedzie prostomium[5]. Perystom (segment bukalny) jest krótszy od pozostałych, widoczny od strony grzbietowej[5], zaopatrzony w dwie pary gładkich cirrusów okołogębowych (mackowatych)[5][1][6]. Mogąca się wywracać w formę ryjka gardziel jest szeroka, nieuzbrojona[5][1][6], pozbawiona walw wewnętrznych[6], wyposażona w wieniec delikatnych papilli, ku tyłowi sięgająca do trzeciego–piątego chetigeru[5][1]. Niemal trzykrotnie dłuższy od gardzieli przedżołądek ma beczułkowaty kształt i rozciąga się od piątego do siódmego segmentu[5].
Grzbietowa strona ciała pozbawiona jest brodawek (papilli)[6]. Parapodia są jednogałęziste – tylko neuropodium jest dobrze rozwinięte, występują jednak na nich oba cirrusy, grzbietowy (dorsalny) i brzuszny (wentralny)[6][7]. Acikule mają główkowato zgrubiałe wierzchołki[6], a te w parapodiach chetigerów od drugiego do piątego są dwukrotnie grubsze niż w parapodiach pozostałych chetigerów[5]. Cirrusy grzbietowe są dobrze rozwinięte[6], gładkie, maczugowate, długości czułków lub nieco dłuższe; część z nich ma ziarnistości, wskutek których sprawiają wrażenie członowanych. Cirrusy brzuszne są długie, palcowate, dłuższe od płatów parapodialnych i szczecin, zaopatrzone w przysadziste cirrofory i cienkie wierzchołki[5]. Począwszy od chetigeru pierwszego pojedyncze szczecinki grzbietowe proste (niezłożone) są lekko zakrzywione, jednozębne i piłkowane na brzegu, a począwszy od chetigeru szóstego zaopatrzone w przezroczysty kapturek u szczytu. Szczecinki brzuszne proste nie występują. Począwszy od pierwszego chetigeru występują szczecinki złożone o krótkich, dwuzębnych blaszkach, a od chetigeru szóstego takie o blaszkach wydłużonych, zaopatrzonych w dwa ząbki przedkońcowe i lekko piłkowanych oraz takie o blaszkach niewyraźnie rozdwojonych. Na parapodiach chetigerów od drugiego do piątego występują zmodyfikowane szczecinki złożone – dwie grzbietowe z dwoma zębami, długimi blaszkami i piłkowanymi krawędziami oraz od pięciu do ośmiu brzusznych o grubych trzonkach i krótkich, dwuzębnych blaszkach[5].
Pygidium zaopatrzone jest w trzy cirrusy analne – dwa boczne i jeden środkowo-brzuszny[5][1].
Biologia i ekologia
edytujSą to zwierzęta morskie, wolno żyjące[7], preferujące płytkie wody przybrzeżne[6]. Żerują na drobnych organizmach zwierzęcych i protistach. W ich przewodach pokarmowych znajdywano szczątki okrzemek, otwornic, małżoraczków oraz widłonogów z rzędu Harpacticoida[5].
Występuje u nich rozwój z epitokią w formie epigamii. Osobniki niedojrzałe żyją na dnie wód, wchodząc w skład zoobentosu[7]. Przy osiąganiu dojrzałości płciowej powiększają się ich oczy i przydatki głowowe, a u samców rozwijają się pławne szczeciny grzbietowe (notochety), umożliwiające przejście w pływającą fazę pelagiczną[7][5]. Osobniki w fazie rozrodczej spotykane są niemal w ciągu całego roku, brak jest doniesień tylko z kwietnia i czerwca[5].
Rozprzestrzenienie
edytujZasięg gatunku określa się jako atlantycko-śródziemnomorski[8][2]. Z wód europejskich znany jest z Morza Śródziemnego, Egejskiego, Jońskiego, Bałtyckiego (w tym wód polskich, gdzie jest jedynym reprezentantem Syllidae[9]), Północnego, Irlandzkiego, Celtyckiego, kanału La Manche, Zatoki Biskajskiej oraz wód Atlantyku oblewających Wielką Brytanię od północy oraz Irlandię od zachodu[2]. Dalej na południe występuje u wybrzeży Wysp Kanaryjskich[5]. Po zachodniej stronie Atlantyku występuje wzdłuż wybrzeży Ameryki Północnej od Mielizny Nantucket na północy po Zatokę Meksykańską (na południe po wody oblewające Jukatan)[2][5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l Rowland Southern. Clare Island Survey. Archiannelida and Polychaeta. „Proceedings of the Royal Irish Academy”. 31 (47), s. 1-160, 1914.
- ↑ a b c d e G. Read, K. Fauchald: Streptosyllis websteri Southern, 1914. [w:] World Polychaeta database (World Register of Marine Species) [on-line]. [dostęp 2021-11-04].
- ↑ Thomas H. Perkins. Syllidae (Polychaeta), principally from Florida, with descriptions of a new genus and twenty-one new species. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 93 (4), s. 1080-1172, 1981.
- ↑ G. San Martín, Annelida, Polychaeta II: Syllidae, [w:] M.A. Ramos i inni red., Fauna Iberica, Vol 21, Madrid: Museo Nacional de Ciencias Naturales. CSIC, 2003, s. 1-554.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x María del Carmen Brito, Jorge Núñez, Guillermo San Martín. The genus Streptosyllis Webster and Benedict, 1884 (Polychaeta: Syllidae: Eusyllinae) from the Canary Islands, with description of a new species. „Bulletin of Marine Science -Miami”. 67, s. 603-615, 2000.
- ↑ a b c d e f g h i Kristian Fauchald: The Polychaete Worms. Definitions and Keys to the Orders, Families and Genera. Natural History Museum of Los Angeles County, The Allan Hancook Fundation (University of Southern California), 1977.
- ↑ a b c d M.T. Aguado, G. San Martín. Phylogeny of Syllidae (Polychaeta) based on morphological data. „Zoologica Scripta”. 38 (4), s. 379-402, 2009. DOI: 10.1111/j.1463-6409.2008.00380.x.
- ↑ Luigi Musco, Adriana Giangrande. Mediterranean Syllidae (Annelida: Polychaeta) revisited: biogeography, diversity and species fidelity to environmental features. „Marine Ecology Progress Series”. 304, s. 143-153, 2005. DOI: 10.3354/meps304143.
- ↑ Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. I. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2004. ISBN 83-88147-04-8.