Szczoteczniczka rudobrzucha

Szczoteczniczka rudobrzucha[5] (Lophuromys sikapusi) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Afryce Zachodniej i Środkowej[4][6].

Szczoteczniczka rudobrzucha
Lophuromys sikapusi[1]
(Temminck, 1853)[2]
Ilustracja
Osobnik złapany w Sierra Leone
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

myszowate

Podrodzina

sztywniaki

Rodzaj

szczoteczniczka

Gatunek

szczoteczniczka rudobrzucha

Synonimy
  • Mus sikapusi Temminck, 1853[2]
  • Lasiomys afer Peters, 1866[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania

edytuj

Szczoteczniczka rudobrzucha występuje od Gwinei na wschód do Kamerunu, na północ od rzeki Sanaga, w tym w Sierra Leone, Liberii, południowej Ghanie, południowym Wybrzeżu Kości Słoniowej, południowym Togo, południowym Beninie i południowej Nigerii[7].

Taksonomia

edytuj

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1853 roku holenderski zoolog Coenraad Jacob Temminck nadając mu nazwę Mus sikapusi[2]. Holotyp pochodził z Dabracom, na Złotym Wybrzeżu, w Ghanie[6].

Rewizja taksonomiczna grupy gatunkowej L. sikapusi wykazała, że L. sikapusi był ograniczony do zachodnio-środkowej Afryki do rzeki Sanaga (Kamerun), a L. ansorgei i L. angolensis zostały uznane za odrębne gatunki; zachodzi potrzba dalszej rewizji kompleksu gatunkowego L. sikapusi[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[7].

Etymologia

edytuj
  • Lophuromys: gr. λοφος lophos „grzebień, pióropusz”; ουρα oura „ogon”; μυς mus, μυος muos „mysz”[8].
  • sikapusi: etymologia niejasna, Temminck nie podał znaczenia nazwy gatunkowej[2].

Morfologia

edytuj

Długość ciała (bez ogona) 110–145 mm, długość ogona 58–75 mm, długość ucha 14–18 mm, długość tylnej stopy 20–25 mm; masa ciała 34–87 g[9].

Ekologia

edytuj

Szczoteczniczka rudobrzucha występuje na gęsto porośniętych terenach trawiastych, polach i opuszczonych farmach, na bagnach i plantacjach. W lasach pierwotnych i wtórnych spotykany tylko na terenach pokrytych trawą i roślinami zielnymi, szczególnie otwartych[4][6].

Populacja

edytuj

Szczoteczniczka rudobrzucha żyje na rozległym obszarze, w tym prawdopodobnie w kilku obszarach chronionych. Jest uznawany za gatunek najmniejszej troski[4].

Przypisy

edytuj
  1. Lophuromys sikapusi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d C.J. Temminck: Esquisses zoologiques sur la côte de Guiné. 1e partie, les mammifères. Leiden: E.J. Brill, 1853, s. 160. (fr.).
  3. W.C.H. Peters. Über neue oder ungenügend bekannte Flederthiere (Vampyrops, Uroderma, Chiroderma, Ametrida, Tylostoma, Vespertilio, Vesperugo) und Nager (Tylomys, Lasiomys). „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1866, s. 409, 1867. (niem.). 
  4. a b c d F. Cassola, Lophuromys sikapusi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-29] (ang.).
  5. W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 259. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  6. a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Lophuromys (Lophuromys) sikapusi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-11].
  7. a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 444. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  8. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 384, 1904. (ang.). 
  9. Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 613. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).