Wikipedia

Tadeusz Białkowski

polski aktor i reżyser

Tadeusz Białkowski (ur. 17 stycznia 1888 w Sołotwinie[1], zm. 12 marca 1961 w Krakowie) – polski aktor, głównie teatralny oraz reżyser i pedagog.

Tadeusz Białkowski
Ilustracja
Tadeusz Białkowski w roli Kordiana (1924)
Data i miejsce urodzenia

17 stycznia 1888
Sołotwina

Data i miejsce śmierci

12 marca 1961
Kraków

Zawód

aktor, reżyser, pedagog

Lata aktywności

1918–1957

Zespół artystyczny
Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie
Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Wawrzyn Akademicki Medal 10-lecia Polski Ludowej
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Syn Romana i Marii z Folusiewiczów[1]. Studiował architekturę na Politechnice Lwowskiej[1] i występował tam w zespołach amatorskich. Przygotowywał się do zawodu aktorskiego pod kier. Romana Że­lazowskiego[1]. Debiutował w 1909 w Teatrze Nowym we Lwowie. W sezonie 1910/11 występował w Teatrze Polskim w Łodzi, następnie w Teatrze Zjednoczonym w Warszawie (sezon 1911/12), Teatrze Miej­skim we Lwowie (1912–1914). Podczas I wojny światowej walczył w Le­gionach[1]. W latach 1918–1957 występował na deskach Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie oraz na scenach Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Warszawie i krakowskiego Starego Teatru.

Po wojnie był wykładowcą w krakowskich szkołach aktorskich: Studium Dramatycznym Iwo Galla (1945–1946), Państwowej Szkole Dramatycznej (1946–1948) oraz Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej (1949).

Wystąpił tylko w jednym filmie, w Kaloszach szczęścia z 1958, w roli plastyka.

Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie, sektor SC7-8-49[2].

Spektakle teatralne edytuj

Role edytuj

Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego Kraków
  • 1918: Przyjaciele jako Zdzisław (reż. Marian Jednowski)
  • 1918: Wyzwolenie jako Mówca (reż. Józef Sosnowski)
  • 1921: Hamlet jako Gildenstern (reż. M. Jednowski)
  • 1923: Uczta szyderców jako Gianetto Malespini (reż. Teofil Trzciński)
  • 1923: Cyd jako Prolog (reż. Stanisława Wysocka)
  • 1923: Sen nocy letniej jako Oberon (reż. S. Wysocka)
  • 1924: Idjota (aut. Hjalmar Meidell) jako Ks.Lew Nikołajewicz Myszkin (reż. S. Wysocka)
  • 1924: Hidalla albo karzeł olbrzym jako Baron Walo von Bruhl (reż. Antoni Piekarski)
  • 1925: Śmierć na gruszy jako Poeta (reż. S. Wysocka)
  • 1932: Pomsta jako Kyciuś (reż. Stefan Turski)
  • 1932: Sułkowski jako Napoleon (reż. Juliusz Osterwa)
  • 1932: Wesele jako Poeta (reż. J. Osterwa)
  • 1933: Horsztyński jako Karzeł (reż. J. Osterwa)
  • 1933, 1945: Uciekła mi przepióreczka jako Małowieski (reż. J. Osterwa)
  • 1933: Błędne koło Krystyny jako Alosza Pawłowicz (reż. Zofia Modrzewska)
  • 1933: Eros i Psyche jako De la Roche (reż. J. Osterwa)
  • 1935: Rajski ogród jako Książę Ebersmark (reż. Karol Wyrwicz-Wichrowski)
  • 1935: Poskromienie złośnicy jako Prologus (reż. T. Białkowski)
  • 1936: Matura jako Dr Dominik Cibula (reż. Józef Karbowski)
  • 1937: Bolesław Śmiały jako Słowa Poety (reż. Karol Frycz)
  • 1937: Warszawianka jako Żołnierz z dywizji Żymirskiego (reż. S. Wysocka)
  • 1937: Gałązka rozmarynu jako Kapelan (reż. Zygmunt Nowakowski)
  • 1938: Wikinda jako Wajdelota (reż. Wacław Nowakowski)
  • 1945: Dziewczyna z lasu jako Gajowy (reż. J. Karbowski)
  • 1945: Penelopa jako Mentor (reż. K. Frycz)
  • 1945: Antygona jako Zwiastun (reż. T. Trzciński)
  • 1945: Przejrzały oczy nasze Jan Emanuel (reż. J. Karbowski)
  • 1946: Portret generałaMajordomus Karol (reż. K. Frycz)
Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego Warszawa
  • 1925: Jak wam się podoba jako Oliwer (reż. Leon Schiller, Aleksander Zelwerowicz)
  • 1925: Słomkowy kapelusz jako Wicehrabia de Rosalba (reż. A. Zelwerowicz)
  • 1925: Achilleis jako Agamemnon (reż. L. Schiller)
  • 1926: Rewizor jako Chłopow (reż. A. Zelwerowicz)
  • 1926: Róża jako Benedykt (reż. L. Schiller)
  • 1926: Napoleon w szlafroku jako Książę Feliks Baciocchi (reż. A. Zelwerowicz)
Teatry Dramatyczne (Teatr im. Juliusza Słowackiego) Kraków
  • 1946: Fantazy jako Rzecznicki (reż. J. Osterwa)
  • 1946: Wesele jako Stańczyk (reż. T. Białkowski)
  • 1947: Odys u Feaków jako Demodok (reż. J. Karbowski)
  • 1947: Judasz z Kariothu jako Joazar (reż. J. Karbowski)
  • 1948: Adwokat i róże jako Przyjaciel (reż. Maryna Broniewska)
  • 1948: Owcze źródło jako Alonzo (reż. Bronisław Dąbrowski)
  • 1948: Sen nocy letniej jako Egeusz (reż. B. Dąbrowski)
  • 1949: Trzy siostry jako Ferapont (reż. B. Dąbrowski)
  • 1949: Mickiewicz jako Literat (reż. B. Dąbrowski)
  • 1949: Damy i huzary jako Rembo (reż. Władysław Krzemiński)
  • 1949: Lubow Jarowaja jako Czyr (reż. B. Dąbrowski)
  • 1950: Balladyna jako Pustelnik (reż. B. Dąbrowski)
  • 1951: Kościuszko w Berville jako Pułkownik Fiszr (reż. W. Nowakowski)
  • 1951: Talenty i wielbiciele jako Martyn Prokofjicz Narkow (reż. Henryk Szletyński)
  • 1952: Płody edukacji jako Fiodor Iwanycz (reż. W. Krzemiński)
  • 1953: Polacy nie gęsi jako Pan Rudomina (reż. Roman Niewiarowicz)
  • 1955: Dom na Twardej jako Frankowski (reż. B. Dąbrowski)
  • 1955: Odwiedziny jako Dziadek Migacz (reż. J. Karbowski)
  • 1955: Pierwszy dzień święta jako Szaban (reż. B. Dąbrowski)
  • 1956: Kordian jako Ksiądz zakonny (reż. B. Dąbrowski)
  • 1956: Wesele jako Dziad (reż. B. Dąbrowski)
  • 1957: Dwa teatry jako Ojciec (reż. B. Dąbrowski)
  • 1957: Wyzwolenie jako Stary Aktor, Starzec (reż. B. Dąbrowski)
Teatry Dramatyczne (Stary Teatr) Kraków
  • 1949: Traktor i dziewczyna jako Dominik (reż. W. Krzemiński)
  • 1954: Wiśniowy sad jako Firs (reż. W. Krzemiński)

Prace reżyserskie edytuj

  • 1933: Co tylko chcecie, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
  • 1935: Poskromienie złośnicy, Teatr Miejski im. Juliusza Słowackiego, Kraków
  • 1946: Wesele, Teatry Dramatyczne (Teatr im. Juliusza Słowackiego), Kraków
  • 1947: Dom otwarty (reż. zespołowa), Teatry Dramatyczne (Teatr im. Juliusza Słowackiego) Kraków – opieka reżyserska
  • 1948: Poskromienie złośnicy, Teatr Miejski, Lublin

Ordery i odznaczenia edytuj

Nagrody edytuj

  • III nagroda na Festiwalu Dramatów Wyspiańskiego za rolę Starego Aktora w Wyzwoleniu w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1958)
  • Nagroda Artystyczna miasta Krakowa za osiągnięcia artystyczne na przestrzeni 50 lat pracy teatralnej (1960)[5]

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 39.
  2. ↑ GROBONET 2.6 – wyszukiwarka osób pochowanych – Cmentarz parafialny Kraków Salwator [online], krakowsalwator.artlookgallery.com [dostęp 2019-12-16].
  3. ↑ M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 407 „za zasługi dla polskiej sceny”.
  4. ↑ M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 Lista osób odznaczonych „Medalem 10-lecia Polski Ludowej”.
  5. ↑ Nagrody miasta Krakowa na 1960 r., „Życie Literackie (1951–1991)” (24), 24 czerwca 1960, s. 5.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tadeusz_Białkowski&oldid=71751857”