Tadeusz Chyła

polski piosenkarz, kompozytor i gitarzysta

Tadeusz Roman Chyła (ur. 30 października 1933 w Sopocie, zm. 23 lutego 2014 w Warszawie[1]) – polski piosenkarz, kompozytor i gitarzysta, wykonawca ballad nacechowanych humorem i satyrą, także artysta malarz.

Tadeusz Chyła
Data i miejsce urodzenia

30 października 1933
Sopot

Pochodzenie

polskie

Data i miejsce śmierci

23 lutego 2014
Warszawa

Instrumenty

gitara

Gatunki

ballada, piosenka satyryczna

Zawód

piosenkarz, gitarzysta, kompozytor, malarz

Aktywność

1954-2014

Powiązania

Andrzej Waligórski

Zespoły
Silna Grupa pod Wezwaniem
Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Życiorys

edytuj
 
Grób Tadeusza Chyły na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Z wykształcenia był malarzem, w latach 1954–1961 studiował na Wydziale Malarstwa Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, w pracowni Juliusza Studnickiego i Jacka Żuławskiego (twórców tzw. „szkoły sopockiej”)[2]. Uprawiał malarstwo sztalugowe, ścienne i scenografię. Dyplom uzyskał w 1961 r. Jego prace zaliczane są do nurtu malarstwa polskiego zwanego koloryzmem. Był bohaterem filmu krótkometrażowego Tadeusz Chyła (w cyklu Gwiazdy tamtych lat) w reżyserii Janusza Horodniczego i Krzysztofa Wojciechowskiego (1994), zrealizowanego przez TVP2.

Działalność muzyczna

edytuj

Jako artysta estradowy zadebiutował śpiewając ballady 15 kwietnia 1954 roku w gdańskim teatrzyku studenckim Bim-Bom. Potem wraz z grupą tą uczestniczył w licznych koncertach w kraju i za granicą (Austria, Belgia, Francja, Holandia, NRD).

Kolejnym przedsięwzięciem było współtworzenie kabaretu To Tu, w którym był kompozytorem ballad do tekstów znanych autorów (Jerzy Afanasjew, Konstanty Ildefons Gałczyński, Ludwik Jerzy Kern). W roku 1968 założył z kolegami śpiewający kabaret Silna Grupa pod Wezwaniem, w którego skład wchodzili też Kazimierz Grześkowiak, Jacek Nieżychowski i Andrzej Zakrzewski; pozostawał jego członkiem do 1970 roku.

Współpracował również z takimi kabaretami, jak Wagabunda i ABC-WP. Od roku 1973 występował samodzielnie, akompaniując sobie na gitarze. Teksty wielu jego piosenek są autorstwa Andrzeja Waligórskiego.

W 1979 otrzymał odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”[3]. Zmarł w 2014 roku i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera D-3-32)[4].

Wybrane utwory muzyczne

edytuj
  • Ballada o cysorzu
  • Ballada o kneziu Dreptaku[5]
  • Ballada o krowie
  • Ballada o mumiach
  • Ballada o straszliwej rzezi
  • Ballada o Zenku Dreptaku
  • Ballada o żołnierzyku
  • Być dziewczyną
  • Makary
  • Obrona Trembowli (Ballada o obronie Trembowli)
  • Panie Kwiatkowski, Panie Kowalski (muz. Jerzy Matuszkiewicz, sł. Agnieszka Osiecka)
  • Pastuszek i gęsi (Mariola)
  • Pochód świętych
  • Sen psa
  • Tamara

Dyskografia

edytuj
Solowa
  • Tadeusz Chyła (EP, Pronit N-0407)
  • Tadeusz Chyła (Pocztówka, Ruch R--0600)
  • Tadeusz Chyła (Pocztówka, Ruch R--0054)
  • Tadeusz Chyła (Pocztówka, Ruch R--0041)
  • Tadeusz Chyła (Pocztówka, PWP Ruch R-0323-II)
  • 1966 – Tadeusz Chyła: Tadeusz Chyła śpiewa własne ballady (LP, Muza SXL-0371)
  • Tadeusz Chyła: Ballady (CD, PNCD335)
Pozostała
  • 1967 – Piosenki z filmu „Małżeństwo z rozsądku (LP, Muza N-0417)
  • 1969 – Silna Grupa pod Wezwaniem (EP, Muza N-0580)

Wystawy obrazów

edytuj
  • 1961: Biuro Wystaw Artystycznych w Gdańsku
  • 1962: Klub Studencki „Żak” Gdańsk
  • 1963: Biuro Wystaw Artystycznych w Gdańsku
  • 2014: Wystawa „Liryczny kolorysta” Galeria U DK Stokłosy Warszawa[6]
  • 2015: Wystawa „Liryczny kolorysta” Dom Artysty Plastyka Warszawa[7]

Filmografia

edytuj

Nagrody i wyróżnienia

edytuj
Indywidualne
  • 1962 – II nagroda na festiwalu studenckim w Częstochowie
  • 1963 – wyróżnienie na KFPP w Opolu za piosenkę Ballada o krowie
  • 1965 – II nagroda na KFPP w Opolu za piosenkę Ballada o mumiach
  • 1966 – II nagroda na KFPP w Opolu za piosenkę Ballada o Zenku Dreptaku
  • 2009 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” nadany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Bogdana Zdrojewskiego
Zespołowe
  • 1964 – wyróżnienie dla kabaretu To Tu na KFPP w Opolu
  • 1969 – nagroda dziennikarzy na KFPP w Opolu dla Silnej Grupy Pod Wezwaniem

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Adrjański Z., Cysorz polskiej ballady. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, 1976
  • Wolański R., Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej. Warszawa: Agencja Wydawnicza Morex, 1995, ISBN 83-86848-05-7, s. 29

Linki zewnętrzne

edytuj