Ticino
Ticino (wł.: Ticino, ofic.: Repubblica e Cantone del Ticino) – najdalej wysunięty na południe kanton Szwajcarii. Tereny Ticino zostały zajęte przez Szwajcarów w XV i na początku XVI wieku, w 1803 kanton Ticino przystąpił do Konfederacji Szwajcarskiej jako pełnoprawny członek.
| kanton | |||||
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Data powstania |
1803 | ||||
| Kod ISO 3166-2 |
CH-TI | ||||
| Powierzchnia |
2812 km² | ||||
| Populacja (2004) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
114 os./km² | ||||
| Języki urzędowe | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
| Liczba dystryktów |
8 | ||||
| Liczba gmin |
244 | ||||
Położenie na mapie Szwajcarii
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Językiem urzędowym kantonu jest język włoski, natomiast językiem mówionym jest język lombardzki; wyjątkiem jest gmina Bosco/Gurin, gdzie mówi się po alemańsku. Na terenie Ticino znajduje się włoska enklawa Campione d’Italia. Razem z częścią Gryzonii Ticino tworzy tzw. Svizzera Italiana (Szwajcarię włoskojęzyczną). Dialekty lombardzkie (tessyńskie) są wciąż szeroko używane, ale nie mają oficjalnego statusu. Najważniejsze miasta to Lugano, Locarno i stolica kantonu Bellinzona.
- Stolica: Bellinzona
- Powierzchnia: 2812 km²
- Liczba mieszkańców: 311 900
- Gęstość zaludnienia: 110 osób/km²
- Liczba gmin: 244
- Język urzędowy: włoski
Podział administracyjnyEdytuj
Kanton dzieli się na 8 dystryktów.
DemografiaEdytuj
Językiem urzędowym kantonu jest język włoski. Językami z najwyższym odsetkiem użytkowników są:
- język włoski – 83,1%,
- język niemiecki – 8,3%,
- język serbsko-chorwacki – 1,7%[1].
Kultura i naukaEdytuj
Z Ticino pochodziło wielu architektów renesansu i baroku: Francesco Borromini, Matteo Castelli, Giovanni Catenazzi, rodzina Fontana, Carlo Maderna, Giovanni Battista di Quadro, Giovanni Trevano - patrz komaskowie.
Z Ticino pochodzi również wielu wybitnych architektów neomodernizmu: Rino Tami, Tita Carloni, Peppo Brivio, Luigi Snozzi, Livio Vacchini, Aurelio Galfetti, Mario Botta.
Zobacz teżEdytuj
Nazwa kantonuEdytuj
Oficjalną nazwą kantonu jest nazwa włoska Ticino (endonim), pochodząca od łacińskiej nazwy Ticinum. W języku polskim używanym w kraju potocznie równie rozpowszechniona jest nazwa Tessyn (takie wyniki daje wyszukiwanie Google). Polonia szwajcarska również używa obu nazw. Polskie publikacje encyklopedyczne w zdecydowanej większości używają nazwy Ticino. KSNG nie wypowiedziała się w tej sprawie, co zgodnie z praktyką i rekomendacjami ONZ oznacza, że zaleca jako poprawną formę endonim, czyli Ticino.