Tojad mocny morawski
Tojad mocny morawski (Aconitum firmum subsp. moravicum Skalický) – podgatunek tojadu mocnego, rośliny należącej do rodziny jaskrowatych. Endemit Karpat Zachodnich.
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek | |
| Podgatunek |
tojad mocny morawski |
| Nazwa systematyczna | |
| Aconitum firmum subsp. moravicum Skalický Preslia 54: 115 1982[3] | |
Rozmieszczenie geograficzne edytuj
Występuje w Beskidzie Morawsko-Śląskim, Małej Fatrze, Niżnych Tatrach i Tatrach Zachodnich. W Polsce występuje w Beskidzie Żywieckim, Beskidzie Śląskim i w Tatrach. W Beskidzie Żywieckim podano jego stanowiska na Diablaku, wzdłuż Rybnego Potoku, w Paśmie Policy, na Hali Miziowej, w rezerwacie przyrody Pod Rysianką i na Wielkiej Raczy. W Beskidzie Śląskim zanotowano stanowisko na Baraniej Górze, Klimczoku i na Skrzycznem. W 2007 r. podano stanowisko na Gęsiej Szyi w Tatrach[4][5].
Morfologia edytuj
- Łodyga
- Wzniesiona, osiąga wysokość do 150 cm[4]
- Liście
- 5-dzielne.
- Kwiaty
- Kwiatostan znajdujący się na górnej części łodygi składa się z grona i jest haczykowato owłosiony. Podkwiatki podzielone lub ząbkowane. Hełm półkulisty, niebieskofioletowy, owłosiony. Pręciki owłosione[4]..
- Owoc
- Mieszek zawierający liczne drobne nasiona[4].
Biologia i ekologia edytuj
- Rozwój
- Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września. Liczba chromosomów 2n=32.
- Siedlisko
- Występuje w ziołoroślach górskich ze związku Adenostylion[5].
Zagrożenia i ochrona edytuj
Podgatunek umieszczony w Polskiej czerwonej księdze roślin w kategorii VU (narażony)[6]. Tę samą kategorię posiada na polskiej czerwonej liście[7] oraz w Czerwonej księdze Karpat Polskich. Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Jest podgatunkiem ujętym w załączniku II dyrektywy siedliskowej (kod 4109).
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-25] (ang.).
- ↑ Aconitum firmum subsp. moravicum Skalický. [dostęp 2024-02-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-05)].
- ↑ a b c d Mitka J. 2008. Tojad morawski. s. 68-69. W: Czerwona Księga Karpat Polskich, Kraków 2008. ISBN 978-83-89648-71-6
- ↑ a b Mitka J. 2001. Tojad morawski. s. 134-135. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
Linki zewnętrzne edytuj
- Natura 2000 Karpaty – opis podgatunku. iop.krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)].