Tomasz Tokarski (nauczyciel)

Tomasz Tokarski herbu Sas (ur. 7 marca 1849 w Harasimowie, zm. 15 października 1916 we Lwowie) – polski nauczyciel.

Tomasz Tokarski
Data i miejsce urodzenia

7 marca 1849
Harasimów

Data i miejsce śmierci

15 października 1916
Lwów

Narodowość

polska

Stanowisko

nauczyciel

Faksymile
Odznaczenia
Kawaler Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych

Życiorys edytuj

Urodził się 7 marca 1849 w Harasimowie[1][2]. Był synem Mikołaja Mieczysława (1812-1884) i Marii z domu Biernackiej[3][4][5]. Miał rodzeństwo: Leona (1851-1897), Alinę (1853-), Sidonię (1856-), Stefanię (1858-), Marcellę (1860-), Mariana (1862-1942, lekarz)[6], Seweryn (1865-)[4]

Uczęszczał do gimnazjum w Stanisławowie, zdał maturę we Lwowie, po czym studiował w Wiedniu[1][2]. Został nauczycielem[2]. Początkowo był zastępcą nauczyciela w C. K. Gimnazjum w Jaśle[2]. Następnie, od 1876 do 1890 pracował w C. K. I Gimnazjum w Rzeszowie, wykładając matematykę, przyrodę, język niemiecki, historię naturalną[2]. 31 października 1880 został zatwierdzony w zawodzie nauczycielskim i otrzymał tytuł c. k. profesora[7]. Od sierpnia 1885 był zastępcą dyrektora gimnazjum[8][1][2]. Ponadto nauczał w Szkole Panieńskiej[2]. W Rzeszowie był radnym miejskim od 1885 do 1890, członkiem Rady Szkolnej Miejskiej i Rady Szkolnej Powiatowej, zasiadał w zarządzie Kasy Oszczędności oraz od 1882 pełnił funkcję prezesa koła Towarzystwa Pedagogicznego, w którego ramach był inicjatorem powstania Szkoły Przemysłowej Uzupełniającej „Agadus Achim” w 1881 i jej kierownikiem od 1893; sprawował stanowisko prezesa Towarzystwa Zaliczkowego i Kredytowego od 1889 do 1894[2]. Postanowieniem cesarza z 21 sierpnia 1890 został przeniesiony z Rzeszowa na stanowisko dyrektora C. K. Gimnazjum w Sanoku[9], które pełnił od września/listopada 1890 do 1895[10][11][12][13][14][2]. W szkole uczył przedmiotów: języka niemieckiego, historii naturalnej, propedeutyki filozofii[15][16][17][18][19]. Ponadto został kierownikiem i nauczycielem w Szkole Przemysłowej Uzupełniającej w Sanoku, powołanej w 1893[20]. Był członkiem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie[21]. Zasiadał w C. K. Radzie Szkolnej Okręgowej jako reprezentant zawodu nauczycielskiego[22][23][24][25][26]. Został wybrany radnym Rady Miejskiej w Sanoku kadencji od 1893[27] i pełnił mandat do czasu opuszczenia miasta tj. do połowy 1895[28]. Był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” (1892/1893)[29][30], członkiem sanockiego biura powiatowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam w Galicji[31], członkiem oddziału sanocko-lisko-krośnieńskiego C. K. Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie[32], członkiem zwyczajnym Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[33].

W czerwcu 1895 został mianowany na stanowisko inspektora szkolnym i wizytatorem okręgu miasta Lwów[34][35][36][1][11][2]. Mianowany radcą szkolnym[35]. Na początku XX wieku był inspektorem szkół krajowym przy C. K. Namiestnictwie[37].

Zmarł 15 października 1916 we Lwowie[35][2]. Był żonaty z Anną Natalią z domu Trapszo[3], z którą miał dzieci: Augusta (zm. 2 listopada 1890 w Sanoku na szkarlatynę[38]), Zofię Bolesławę (1893-1958[3]), Gustawa, Stefana[4].

Odznaczenia edytuj

austro-węgierskie

Przypisy edytuj

  1. a b c d Tomasz Sas Tokarski. „Kuryer Lwowski”, s. 1, 17 października 1916. 
  2. a b c d e f g h i j k Tadeusz Ochenduszko: Leksykon nauczycieli i wychowanków I Gimnazjum i Liceum w Rzeszowie urodzonych pomiędzy XVII wiekiem a 1945 rokiem (2015). Tomasz Tokarski. 2015-02-07. [dostęp 2020-03-23].
  3. a b c Księga chrztów 1892–1898. Parafia rzymskokatolicka w Sanoku, s. 57 (poz. 45).
  4. a b c Tomasz Tokarski. geneanet.org. [dostęp 2019-03-11].
  5. Tomasz Tokarski h. Sas. sejm-wielki.pl. [dostęp 2019-03-11].
  6. Marian Stanisław Tokarski h. Sas. sejm-wielki.pl. [dostęp 2019-03-11].
  7. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Rzeszowie za rok szkolny 1881. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1881, s. 33.
  8. Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Rzeszowie za rok szkolny 1885/86. Rzeszów: Fundusz Naukowy, 1886, s. 55.
  9. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1891. Sanok: Fundusz Naukowy, 1891, s. 23.
  10. Kronika. Mianowania. „Gazeta Przemyska”, s. 2, Nr 71 z 4 września 1890. 
  11. a b Józef Stachowicz: Gimnazjum Męskie w latach 1880–1958. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888-1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 47.
  12. Bronisław Filipczak: Chór i orkiestra gimnazjalna w najwcześniejszych latach. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 157.
  13. Wykaz profesorów uczących w okresie 1880–1980. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 159.
  14. Marta Szramowiat. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Główne zadania i działalność Rady Miejskiej w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 31, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  15. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1891. Sanok: Fundusz Naukowy, 1891, s. 21.
  16. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1892. Sanok: Fundusz Naukowy, 1892, s. 23.
  17. Sprawozdanie Dyrektora C.K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1893. Sanok: Fundusz Naukowy, 1893, s. 15.
  18. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1894. Sanok: Fundusz Naukowy, 1894, s. 33.
  19. XIV. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1895. Sanok: Fundusz Naukowy, 1895, s. 43.
  20. Alegata do Sprawozdań Stenograficznych z Piątej Sesyi Szóstego Peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi wraz z Wielkiem Księstwem Krakowskiem z roku 1894. Alegat 78. Lwów: 1894, s. 17.
  21. Spis członków Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych we Lwowie. „Muzeum”. Z. 6-7, s. 24, 1895. 
  22. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 410.
  23. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 410.
  24. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 410.
  25. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 410.
  26. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 410.
  27. Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 51. ISBN 83-909787-8-4.
  28. Protokoły posiedzeń Rady Miejskiej miasta Sanoka od 17.01.1894 - 17.10.1895 roku. szukajwarchiwach.gov.pl. s. 133. [dostęp 2021-12-10].
  29. Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. sokolsanok.pl, 2009-11-29. [dostęp 2016-03-15].
  30. Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 143. ISBN 978-83-939031-1-5.
  31. Piętnaste sprawozdanie roczne z czynności Krajowego Stowarz. Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam w Galicyi za rok 1894. Lwów: 1895, s. 75.
  32. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 650.
  33. Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dziesiątego roku jej istnienia tj. 1894 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 4 maja 1895. s. 9.
  34. Kronika. „Gazeta Sanocka”, s. 4, 7 lipca 1895. 
  35. a b c Kronika. Kronika żałobna. „Głos Rzeszowski”, s. 3, Nr 44 z 22 października 1916. 
  36. Józef Hukiewicz: Rzut oka na 50-letnią historię sanockiego gimnazjum. W: XLIII. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku za rok szkolny 1929/30. Sanok: 1930, s. 2.
  37. a b c d Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1900. Wiedeń: 1900, s. 742.
  38. Księga aktów zejść rzym.-kat. Sanok 1878–1904. T. H. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 178 (poz. 168).
  39. Odznaczenia jubileuszowe. „Nowa Reforma”, s. 5, Nr 277 z 3 grudnia 1898.