Topolipka[5] (Thespesia Sol. ex Corrêa) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych. Obejmuje około 17 gatunków[6][7] (według The Plant List zweryfikowanych jest 11 gatunków)[8]. Występują one w Afryce, Azji, Australii i Oceanii, poza tym jako introdukowane rosną w Ameryce Południowej, Środkowej i Północnej[7].

Topolipka
Ilustracja
Thespesia populnea
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

ślazowce

Rodzina

ślazowate

Rodzaj

topolipka

Nazwa systematyczna
Thespesia Solander ex Corre
Ann. Mus. Natl. Hist. Nat. 9: 290. 1807[3]
Typ nomenklatoryczny

T. populnea (Linnaeus) Solander ex Correa[3]

Morfologia edytuj

Pokrój
Drzewa i krzewy o pędach nagich i owłosionych za młodu[6][7].
Liście
Skrętoległe, pojedyncze lub rzadko trójdzielne o blaszce całobrzegiej, zwykle sercowato wyciętej u nasady, często z miodnikami[6][7].
Kwiaty
Zwykle pojedyncze, rzadziej po kilka w niewielkich wierzchotkach, wyrastają w kątach liści i są okazałe. Kieliszek z 3 lub 5 działkami odpada podczas kwitnienia. Kielich dzwonkowaty, 5-działkowy. Płatki dzwonkowatej korony w kolorze żółtym, rzadziej białym lub różowym, zwykle z ciemną, purpurową plamką u nasady. Pręciki zrośnięte otaczają pojedynczy słupek. Zalążnia 5-komorowa z kilkoma zalążkami w każdej z komór. Znamię bruzdowane lub rzadziej podzielone na 3-5 części[6].
Owoce
Wzniesione[7] torebki 3-5 komorowe, kuliste lub gruszkowate, skórzaste lub drewniejące, pękające lub nie, rzadko nieco mięsiste. Nasiona jajowate, krótko owłosione lub rzadziej nagie[6][7].

Systematyka edytuj

Rodzaj z plemienia Gossypieae z podrodziny ślazowych Malvoideae w obrębie rodziny ślazowatych Malvaceae[4]. Rodzaj w tradycyjnym ujęciu najwyraźniej nie jest monofiletyczny – występuje wyraźna odrębność między dwiema sekcjami – T. sect. Thespesia oraz T. sect. Lampas (Ulbrich) Borssum Waalkes[6].

Wykaz gatunków[8]

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-02-27] (ang.).
  3. a b c Thespesia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2017-02-27].
  4. a b Genus: Thespesia Sol. ex Corrêa. [w:] U.S. National Plant Germplasm System [on-line]. [dostęp 2017-02-27].
  5. Jan Karłowicz, Adam Kreński, Władysław Niedźwiedzki: Słownik języka polskiego. Warszawa: K. Król i W. Niedźwiedzki z zapomogi Kasy im. Mianowskiego, 1919.
  6. a b c d e f Thespesia Solander ex Corrêa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-27].
  7. a b c d e f Paul A. Fryxell, Steven R. Hill: Thespesia Solander ex Corrêa. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2017-02-27].
  8. a b Thespesia. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-02-27].