Turbine (1901)
Turbine – włoski niszczyciel z przełomu XIX i XX wieku, uczestnik I wojny światowej, jedna z sześciu jednostek typu Nembo. Okręt został zwodowany 21 listopada 1901 roku w stoczni Pattison w Neapolu, a do służby w Regia Marina wszedł w sierpniu 1902 roku. Jednostka została zatopiona 24 maja 1915 roku na Adriatyku nieopodal Barletty, zniszczona przez austro-węgierski krążownik SMS „Helgoland” i towarzyszące mu niszczyciele.
 „Turbine” między 1902 a 1910 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
20 sierpnia 1899 |
| Wodowanie |
21 listopada 1901 |
 Regia Marina
| |
| Wejście do służby |
28 sierpnia 1902 |
| Zatopiony |
24 maja 1915 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
normalna: 325 ton |
| Długość |
całkowita: 64 metry |
| Szerokość |
5,94 m |
| Zanurzenie |
2,29 m |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe potrójnego rozprężania 3 kotły moc 5200–5350 KM 2 śruby | |
| Prędkość |
30 węzłów |
| Zasięg |
2200 Mm przy prędkości 9 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| początkowo: 1 działo kal. 76 mm 5 dział kal. 57 mm (5 x I) | |
| Wyrzutnie torpedowe |
2 x 350 mm (2 x I) |
| Załoga |
51–58 |
Projekt i budowa
edytuj„Turbine” był jednym z sześciu bliźniaczych niszczycieli – pierwszych seryjnie zbudowanych we Włoszech jednostek tej klasy, nie licząc nieudanego „Fulmine”[1]. Okręty zaprojektował inż. Luigi Scaglia przy współpracy specjalistów z brytyjskiej stoczni Thornycroft[2][3].
Okręt został zbudowany w stoczni Pattison w Neapolu[2][4]. Stępkę niszczyciela położono 20 sierpnia 1899 roku, został zwodowany 21 listopada 1901 roku, a do służby w Regia Marina przyjęto go 28 sierpnia 1902 roku[2][5].
Dane taktyczno-techniczne
edytujOkręt był niewielkim, pełnomorskim niszczycielem o długości całkowitej 64 metry (63,39 metra między pionami), szerokości 5,94 metra i zanurzeniu 2,29 metra[2][6]. Wyporność normalna wynosiła 325 ton, a pełna 380 ton[2][3]. Okręt napędzany był przez dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej projektowanej mocy 5000 KM (w praktyce maszyny osiągały większą moc, pomiędzy 5200 a 5350 KM), do których parę dostarczały trzy wodnorurkowe kotły Thornycroft[2][7]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 30 węzłów[2][6]. Okręt zabierał początkowo zapas 80 ton węgla[3][a]. Po przystosowaniu kotłów do opalania mazutem zasięg wynosił 2200 Mm przy prędkości 9 węzłów (lub 330 Mm przy 25 węzłach)[2][3].
Niszczyciel był uzbrojony w pojedyncze działo dwunastofuntowe kal. 76 mm (3 cale) QF Ansaldo M1897 L/40[2][7]. Masa działa wynosiła 625 kg, masa naboju 5,9 kg, kąt podniesienia lufy od -10 do +42°, prędkość wylotowa pocisku 674 m/s, donośność maksymalna 9850 metrów, a szybkostrzelność 15 strz./min[9]. Oprócz tego na okręcie zainstalowano pięć pojedynczych dział sześciofuntowych kal. 57 mm Nordenfelta M1886 L/43[2][7]. Masa działa wynosiła 338 kg, masa naboju 2,73 kg, kąt podniesienia lufy od -10 do +15°, prędkość wylotowa pocisku 670 m/s, a szybkostrzelność 18 strz./min[9]. Uzbrojenie uzupełniały dwie pojedyncze wyrzutnie torped kal. 350 mm (14 cali)[2][3][b].
Załoga okrętu składała się z 3–5 oficerów oraz 48–53 podoficerów i marynarzy[2][7].
Służba
edytujW 1905 roku niszczyciel przeszedł modernizację uzbrojenia: zdemontowano działo kal. 76 mm, dodając w zamian dwie wyrzutnie torped kal. 350 mm[2][3]. Pomiędzy 1908 a 1912 rokiem na okręcie zainstalowano nowe kotły, przystosowane do opalania paliwem płynnym, a także dodano trzeci komin[2][7]. W 1909 roku po raz kolejny dokonano zmiany uzbrojenia jednostki: zdemontowano wszystkie działa kal. 57 mm i wyrzutnie torped kal. 350 mm, instalując cztery pojedyncze działa kal. 76 mm i dwie pojedyncze wyrzutnie torped kal. 450 mm[2][7]. Po przystąpieniu Królestwa Włoch do I wojny światowej, niszczyciel przystosowano do roli stawiacza min, a na jego pokładzie można było umieścić 10–16 min morskich[2][7]. „Turbine” został zatopiony 24 maja 1915 roku na południowym Adriatyku w okolicach Barletty, zniszczony ogniem artylerii austro-węgierskiego krążownika SMS „Helgoland” i niszczycieli „Csepel” (który został trafiony pociskiem z włoskiego okrętu), „Tátra” i „Lika”[2][11].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001, s. 58.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: 1979, s. 356.
- ↑ John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: 1990, s. 214.
- ↑ Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 66.
- ↑ a b J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 617.
- ↑ a b c d e f g Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 65.
- ↑ T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: 1905, s. 327.
- ↑ a b Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: 1970, s. 281-282.
- ↑ J. Gozdawa-Gołębiowski, T. Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: 1994, s. 250.
Bibliografia
edytuj- T.A. Brassey (red.): The Naval Annual, 1905. Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.).
- Roger Chesneau, Eugene Kolesnik: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860-1905. London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
- Tony DiGiulian: Torpedoes of Germany. www.navweaps.com. [dostęp 2017-09-04]. (ang.).
- Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7.
- Ivan Gogin: NEMBO destroyers (1902-1905). Navypedia. [dostęp 2017-09-04]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Robert Jackson: Niszczyciele, fregaty i korwety. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2001. ISBN 83-1109-273-7.
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).