Urocjon
Urocjon[2] (Urocyon) – rodzaj ssaków z rodziny psowatych (Canidae).
| Urocyon | |||
| S.F. Baird, 1857[1] | |||
 Urocjon wyspowy (U. littoralis) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
urocjon | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Canis virginianus von Schreber, 1775 (= Canis cinereo argenteus von Schreber, 1775) | |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania
edytujRodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Północnej i północnej Ameryce Południowej[3][4][5].
Morfologia
edytujDługość ciała samic 45,6–63,4 cm, samców 47–66 cm, długość ogona samic 11,5–40,7 cm, samców 14,5–44,3 cm; masa ciała samic 1,3–3,6 kg, samców 1,4–5,5 kg[4][6].
Systematyka
edytujRodzaj zdefiniował w 1857 roku amerykański zoolog Spencer Fullerton Baird w rozdziale dotyczącym ssaków opublikowanym w raporcie z poszukiwań i badań mających na celu ustalenie najbardziej praktycznej i ekonomicznej trasy linii kolejowej od rzeki Mississippi do Oceanu Spokojnego zleconym przez Departament Wojny Stanów Zjednoczonych[1]. Baird wymienił dwa gatunki – Canis virginianus von Schreber, 1776 (= Canis cinereo argenteus von Schreber, 1775) i Vulpes (Urocyon) littoralis S.F. Baird, 1857 – z których gatunkiem typowym jest Canis virginianus von Schreber, 1776 (= Canis cinereo argenteus von Schreber, 1775).
Urocyon: gr. ουρα oura ‘ogon’; κυων kuōn, κυνος kunos ‘pies’[7].
Podział systematyczny
edytujDo rodzaju należą następujące współcześnie występujące gatunki[8][6][3]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[2] | Podgatunki[4][3][6] | Rozmieszczenie geograficzne[4][3][6] | Podstawowe wymiary[4][6][a] | Status IUCN[9] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) |
Urocyon cinereoargenteus | (von Schreber, 1775) | urocjon wirginijski | 16 podgatunków | południowo-środkowa i południowo-wschodnia Kanada, Stany Zjednoczone (z wyjątkiem północnych Gór Skalistych) i Meksyk, na południe przez Amerykę Środkową do północnej Wenezueli i Kolumbii | DC: 54–66 cm DO: 28–44 cm MC: 2–5,5 kg |
LC |
.jpg) |
Urocyon littoralis | (S.F. Baird, 1858) | urocjon wyspowy | 6 podgatunków | Channel Islands (San Miguel Island, Santa Rosa Island, Santa Cruz Island, Catalina Island, San Clemente Island i San Nicolas Island) | DC: 46–63 cm DO: 11–31 cm MC: 1,3–2,5 kg |
NT |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia.
oraz nieopisany i niesklasyfikowany takson:
- Urocyon sp. nov. – lis z wyspy Cozumel
Opisano również gatunki wymarłe[10]:
- Urocyon citrinus Tedford, Wang Xiaoming & B.E. Taylor, 2009[11] (Ameryka Północna; plejstocen).
- Urocyon galushai Tedford, Wang Xiaoming & B.E. Taylor, 2009[12] (Ameryka Północna; kenozoik).
- Urocyon progressus Stevens, 1965[13] (Ameryka Północna; kenozoik).
- Urocyon webbi Tedford, Wang Xiaoming & B.E. Taylor, 2009[14] (Ameryka Północna; miocen–pliocen).
Uwagi
edytuj- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
edytuj- ↑ a b S.F. Baird: Mammals. W: United States. War Department: c. T. 8. Cz. 1: General report upon the zoology of the several Pacific Railroad routes. Washington: A.O.P. Nicholson, Printer, 1857, s. 121, 138. (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński, W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 149–150. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 424. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b c d e C. Sillero-Zubiri: Family Canidae (Dogs). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 432–433. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Urocyon. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-17]. (ang.).
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 663. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 701, 1904. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
- ↑ J.S. Zijlstra, Urocyon Baird, 1857, Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-12-16] (ang.).
- ↑ Tedford, Wang i Taylor 2009 ↓, s. 73.
- ↑ Tedford, Wang i Taylor 2009 ↓, s. 72.
- ↑ M.S. Stevens. A new species of Urocyon from the Upper Pliocene of Kansas. „Journal of Mammalogy”. 46 (2), s. 265, 1965. DOI: 10.2307/1377846. (ang.).
- ↑ Tedford, Wang i Taylor 2009 ↓, s. 69.
Bibliografia
edytuj- R.H. Tedford, X. Wang & B.E. Taylor. Phylogenetic systematics of the North American fossil Caninae (Carnivora: Canidae). „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 325, s. 1–218, 2009. DOI: 10.1206/574.1. (ang.).