Ustrój polityczny Ukrainy
Ten artykuł od 2008-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Ustrój polityczny Ukrainy – struktura organizacyjna państwa ukraińskiego, określona przepisami konstytucji z 1996 roku, według której Ukraina jest republiką demokratyczną z parlamentarno-prezydenckim systemem rządów (odmiana systemu półprezydenckiego, w którym dominującą rolę odgrywa parlament).
Ukraina
Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Ukrainy Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Polityka zagraniczna
| |
Portal ![]() |
Władzę ustawodawczą na Ukrainie sprawuje jednoizbowa Rada Najwyższa, władzę wykonawczą prezydent oraz rząd, a sądowniczą – niezależne sądy.
Według publikowanego corocznie przez tygodnik „The Economist” raportu Democracy Index z 2018 roku, Ukraina jest reżimem hybrydowym (formą pośrednią między systemem autorytarnym i pełną demokracją)[1][2].
Geneza ustrojuEdytuj
Krótko po ogłoszeniu niepodległości w 1991 roku, Ukraina przygotowała nową konstytucję oraz przyjęła wielopartyjny system. Oprócz tego Ukraina zaadoptowała cywilne i polityczne prawa dla mniejszości narodowych. Nowa demokratyczna konstytucja weszła w życie 28 czerwca 1996 roku. Zapewnia ona podstawowe prawa człowieka. 21 lutego 2014 Rada Najwyższa w trybie ustawy przywróciła moc obowiązującą postanowień konstytucji z 2004 roku. Ustawa weszła w życie 22 lutego 2014, po promulgacji[3].
Gwarancje swobód obywatelskichEdytuj
Wolność wyznania jest zapewniona przez prawo. Mniejszości narodowe mają prawo do edukacji, ośrodków kulturalnych oraz używania własnego języka. Artykuł w konstytucji mówi, że język ukraiński jest jedynym oficjalnym językiem państwa. Jednakże na Krymie, gdzie mieszka liczna mniejszość rosyjska, język rosyjski jest w powszechnym użyciu.
Wolność słowa i prasy jest gwarantowana przez prawo. Jednakże media ukraińskie często są stroną nacisków ze strony polityków. Oprócz tego zaprzestanie śledztwa w sprawie śmierci Heorhija Gongadzego potwierdziło, że media na Ukrainie nie są w pełni wolne. Fakt ten mocno obniżył pozycję Ukrainy na arenie międzynarodowej.
Powrót Tatarów Krymskich oraz intensywna ukrainizacja, która rozpoczęła się od 1992 roku, spowodowała wzrost liczby prorosyjskich organizacji, które chciały aby Krym został zaanektowany przez Rosję (w 1954 roku Nikita Chruszczow dołączył Krym do Ukrainy w rocznicę 300 lecia ugody perejasławskiej). W lipcu 1992 roku parlamentarzyści ukraińscy oraz krymscy doszli do porozumienia, na podstawie którego Krym pozostawał częścią Ukrainy, a w zamian otrzymał szeroką autonomię.
Oficjalnie związki zawodowe na Ukrainie są zgrupowane w Federacji Związków Zawodowych. Od 1992 roku na Ukrainie działają niezależne związki zawodowe. Pierwszym takim związkiem były Wolne Związki Zawodowe Górników które powstały zaraz po ogłoszeniu możliwości istnienia takiego typu związków zawodowych. Także w 1992 roku zalegalizowano możliwość strajku.
Władza wykonawczaEdytuj
Oto lista najważniejszych osób sprawujących władzę na Ukrainie:
Funkcja | Imię | Partia polityczna | Data objęcia urzędu |
---|---|---|---|
Prezydent | Wołodymyr Zełeński | Sługa Ludu | 20 maja 2019 |
Premier | Denys Szmyhal | bezpartytyjny | 4 marca 2020 |
Prezydent jest wybierany w wyborach powszechnych. Jego kadencja trwa 5 lat. Prezydent nominuje premiera, który jednak musi otrzymać także akceptację ze strony parlamentu.
Władza ustawodawczaEdytuj
Władzę ustawodawczą na Ukrainie sprawuje jednoizbowy parlament – Rada Najwyższa, składająca się z 450 członków. Parlamentarzyści wybierani są według ordynacji proporcjonalnej w systemie otwartych list. Parlament podejmuje najważniejsze dla państwa decyzje, w tym m.in. kwestie budżetu.
Partie polityczneEdytuj
Udział w organizacjach międzynarodowychEdytuj
Ukraina należy do wielu organizacji międzynarodowych, m.in. do BSEC, CE, CEI, EAPC, EBRD, ECE, IAEA, ICAO, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO, Inmarsat, Intelsat, Interpol, MKOL, IOM, ISO, ITU, NAM, OPCW, OBWE, PFP, ONZ, UNCTAD, UNESCO, UNIDO, UPU, WHO, WIPO, WMO, WToO czy WTO.
PrzypisyEdytuj
- ↑ EIU Democracy Index 2018 - World Democracy Report, eiu.com [dostęp 2019-04-14] .
- ↑ Nations in Transit 2018: Ukraine Country Report, freedomhouse.org, 11 kwietnia 2018 [dostęp 2019-04-14] (ang.).
- ↑ Закон України: Про відновлення дії окремих положень Конституції України.