Wacław Karłowicz
Wacław Nikodem[1] Karłowicz, pseud. ks. Andrzej Bobola (ur. 15 września 1907 w Łasi, zm. 8 grudnia 2007 w Warszawie) – polski duchowny rzymskokatolicki, kapelan powstania warszawskiego, przewodniczący Duszpasterzy Polski Walczącej, prałat, szambelan papieski, Kustosz Pamięci Narodowej. Syn Józefa i Anieli z Ciszkowskich[2].
| Prałat Honorowy Jego Świątobliwości | |
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Kapelan batalionu Gustaw | |
| Okres sprawowania |
1944 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
31 stycznia 1932 |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys edytuj
Dzieciństwo spędził w Łasi w leśniczówce. Ojciec był gajowym. Wacław Karłowicz dorastał w rodzinie z tradycjami patriotycznymi. Gimnazjum im. ks. Piotra Skargi ukończył w Pułtusku a seminarium duchowne w Warszawie[3]. Święcenia kapłańskie przyjął 31 stycznia 1932 z rąk Stanisława Galla. Był następnie katechetą w szkołach. Pracował jako wikariusz w parafiach w Babicach (1932–1933), Św. Trójcy w Kobyłce (1933–1934), Wniebowzięcia NMP w Łowiczu oraz Św. Andrzeja w Warszawie-Mirowie.
Po wybuchu II wojny światowej, brał udział w obronie Warszawy. Był katechetą tajnego nauczania, w szkołach państwowych i na kursach zawodowych w zakładach pracy. Współpracownik Kurii Polowej AK. W jego mieszkaniu istniał punkt kontaktowy dla kurierów podziemnych, podróżujących na trasie Warszawa – Londyn.
W czasie powstania warszawskiego kapelan batalionu „Gustaw-Antoni”, współorganizował największy szpital powstańczy w czasie walk na Starym Mieście, w budynkach przykościelnych przy ul. Długiej 7. Później, do zakończenia wojny, przebywał w Babicach.
W 1947 razem z innymi kapelanami z czasów wojny był organizatorem nieformalnego związku pn. Księża-byli duszpasterze Polski Walczącej, którego był przewodniczącym. W czasach PRL organizował parafię św. Wacława na warszawskim Gocławku, był też jej emerytowanym proboszczem. 29 sierpnia 1967 uzyskał przywilej noszenia rokiety i mantoletu. W 1979 wraz ze Stefanem Melakiem powołał Konspiracyjny Komitet Katyński. Był inicjatorem budowy pierwszego w Polsce pomnika ofiar zbrodni katyńskiej na warszawskich Powązkach w 1981. Do 1989 organizował nabożeństwa patriotyczne, odprawiane w rocznice powstań i święta narodowe. W 1995 z jego inicjatywy powstało „Stowarzyszenie Olszynka Grochowska”, zabiegające o godne zagospodarowanie terenu, na którym rozegrała się bitwa o Olszynkę Grochowską.
Został pochowany na warszawskim cmentarzu w Marysinie Wawerskim.
Honory i odznaczenia edytuj
Zarządzeniem prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego z 11 listopada 1990 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[4]. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, następnie 22 maja 2007 Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz odkrywania i upamiętniania prawdy o dziejach Narodu Polskiego[5]. W 1996 został odznaczony Medalem Polonia Mater Nostra Est. W 1999 uhonorowany przez Radę Warszawy odznaką honorową „Zasłużony dla Warszawy”, a w 2006 otrzymał godność Honorowego Obywatela Warszawy.
19 czerwca 2007 odebrał na Zamku Królewskim w Warszawie prestiżową nagrodę „Kustosz Pamięci Narodowej”. 17 września 2007 minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski odznaczył go najwyższym odznaczeniem przyznawanym w obszarze kultury – Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[6].
28 listopada 2010 odsłonięto głaz pamięci ks. Wacława Karłowicza oraz Stefana Melaka w Alei Chwały Pomnika Bitwy pod Olszynką Grochowską przy ul. Traczy w dzielnicy Rembertów w Warszawie[7].
7 lutego 2015 na fasadzie pałacu Raczyńskich ul. Długiej 7 w Warszawie odsłonięto tablicę poświęconą pamięci księdza W. Karłowicza[8].
Od 15 lutego 2015 jest patronem ronda na warszawskim Gocławku[9]
Przypisy edytuj
- ↑ Parafia Św. Wacława, Warszawa-Gocławek. Diecezja Warszawsko-Praska. [dostęp 2017-03-09].
- ↑ Wojciech Lipka: Śp. Ks. prał. Wacław Karłowicz. diecezja.waw.pl, 8 grudnia 2007. [dostęp 2013-01-14].
- ↑ Aldona Rusinek: Kościół był dla niego oparciem, on podporą Kościoła. to.com.pl, 22 grudnia 2007. [dostęp 2013-01-14].
- ↑ Komunikat o nadaniu Orderu Odrodzenia Polski z dnia 11 listopada 1990 roku. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 59, Nr 4 z 20 grudnia 1990.
- ↑ Hołd za całe życie. prezydent.pl, 29 maja 2007. [dostęp 2013-01-14].
- ↑ Minister Ujazdowski wręczył medale „Gloria Artis”. pis.org.pl, 17 września 2007. [dostęp 2013-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-02)].
- ↑ Obchody 180. rocznicy wybuchu Powstania Listopadowego. rembertow.waw.pl. [dostęp 2011-05-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-26)].
- ↑ Upamiętnienie ks. Wacława Karłowicza. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 7 lutego 2015. [dostęp 2016-01-04].
- ↑ BIP Warszawa – oficjalny portal stolicy Polski. bip.warszawa.pl. [dostęp 2017-03-18].