Ulica Długa w Warszawie

Ulica Długa – ulica w Śródmieściu Warszawy.

Warszawa
ulica
Długa
Nowe Miasto, Muranów
Ulica Długa, widok w kierunku ul. Freta
Przebieg ul. Freta, ul. Nowomiejska ul. Jana Kilińskiego pl. Krasińskich, ul. Miodowa ul. Barokowa ul Bielańska ul. Bohaterów Getta okolice Arsenału
Położenie na mapie Warszawy ulica Długa
Położenie na mapie Polski ulica Długa
Położenie na mapie województwa mazowieckiego ulica Długa
52°14′54,0″N 21°00′21,0″E

Ulica Długa na obrazie Canaletta (1778)

Spis treści

Przebieg

Jej początek znajduje się na Nowym Mieście. Stamtąd, od zbiegu z ulicą Freta ulica biegnie aż do Arsenału, gdzie kończy się ślepo. Krzyżuje się z następującymi ulicami:

• Freta
• Kilińskiego
• Miodową przy Placu Krasińskich
• Barokową
• Bielańską
• Bohaterów Getta (dawniej Nalewki)

Historia

Jest to jedna z najstarszych warszawskich ulic. Jej początki sięgają średniowiecza. Był to trakt biegnący do Sochaczewa i Łowicza. W tym okresie ulica spełniała również rolę placu targowego; pozostałością tego jest jej bardzo duża szerokość na obszarze Nowego Miasta. Uporządkowanie ulicy i zabudowanie jej pałacami i kamienicami nastąpiło w drugiej połowie XVIII wieku. Z tego okresu pochodzą najcenniejsze zabytki.

Domek pod numerem 1 u zbiegu ulic Długiej i Freta stanowił najmniejszą nieruchomość hipoteczną w Warszawie.

Wieczorem 29 listopada 1830 powstańcy listopadowi, przy znacznym udziale ludności cywilnej, zdobyli Arsenał, co pozwoliło przechylić szalę zwycięstwa na stronę Polaków podczas walk nocy listopadowej.

26 marca 1943 u zbiegu ulic Bielańskiej, Długiej i Nalewek miała miejsce akcja pod Arsenałem.

Podczas powstania warszawskiego na ulicy i w jej najbliższym sąsiedztwie toczyły się ciężkie walki, jednak jej wschodni fragment pozostawał w rękach powstańców aż do zajęcia Starego Miasta przez oddziały niemieckie i ukraińskie 2 września 1944. Wcześniej, 6 sierpnia 1944, w rocznicę wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej, na Długiej odbyła się jedyna podczas powstania defilada wojsk powstańczych. Żołnierze Batalionu „Gozdawa” przemaszerowali wtedy po mszy od kościoła garnizonowego do pałacu Raczyńskich.

Zmiany, jakie nastąpiły w warszawskim Śródmieściu w latach wojny i pierwszych latach powojennych, zmieniły kształt ulicy w jej dalszym biegu: wskutek przebicia Trasy W-Z oraz ul. Nowotki (obecnie ulicy Andersa) Długa kończy się ślepo przy Arsenale i znajdującej się tu stacji metra.

W 1965 ulica jako założenie urbanistyczne w całości została wpisana do rejestru zabytków (nr rej. 63).

Ważniejsze obiekty

• Kościół św. Ducha w Warszawie (nr 3)
• Budynek poklasztorny, miejsce zamieszkania Maurycego Mochnackiego (nr 3)
• Kamienica Dulfusowska (Lelewelów) z I poł. XVIII wieku, na fasadzie pomiędzy oknami pierwszego piętra znajduje się tablica upamiętniająca Joachima Lelewela odsłonięta w 1916 (nr 4)
• Pałac Raczyńskich (nr 7)
• Katedra polowa Wojska Polskiego i Muzeum Ordynariatu Polowego (nr 13/15)
• Pomnik Powstania Warszawskiego
• Kamienica Gaszyńskiego w Warszawie (nr 20)
• Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (nr 23/25)
• Gmach dawnej Komory Celnej (nr 24)
• Pałacyk Marii z Lubomirskich Radziwiłłowej (nr 26)
• Dawny Hotel Polski (nr 29)
• Pałac Pod Czterema Wiatrami, nr 38/40)
• Siedziba Wydziału Nauk Ekonomicznych UW (nr 44/50)
• Dwie tablice pamiątkowe Tchorka: wolnostojąca przy skrzyżowaniu z ul. Bohaterów Getta oraz na budynku przy al. „Solidarności” 66 (od strony Długiej)
• Arsenał (nr 52)

Obiekty nieistniejące

• Kościół i klasztor Brygidek
• Pałac Badenich

Galeria

• 

  Pałac Raczyńskich (nr 7)
• 

  Kamienica Gaszyńskiego (nr 20)
• 

  Pałacyk Marii z Lubomirskich Radziwiłłowej (nr 26)
• 

  Pałac Pod Czterema Wiatrami (nr 38/40)
• 

  Siedziba Wydziału Nauk Ekonomicznych UW (nr 44/50)