Ulica Długa w Warszawie
Ulica Długa – ulica w śródmieściu Warszawy.
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nowe Miasto, Muranów | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Ulica Długa, widok w kierunku ul. Freta | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Państwo |  Polska
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miejscowość | Warszawa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Przebieg | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Warszawy   Ulica Długa w Warszawie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  Ulica Długa w Warszawie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  Ulica Długa w Warszawie | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 52°14′54,0″N 21°00′21,0″E/52,248333 21,005833
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PrzebiegEdytuj
Jej początek znajduje się na Nowym Mieście. Stamtąd, od zbiegu z ulicą Freta ulica biegnie aż do Arsenału, gdzie kończy się ślepo. Krzyżuje się z następującymi ulicami:
- Freta
- Kilińskiego
- Miodową przy Placu Krasińskich
- Barokową
- Bielańską
- Bohaterów Getta (dawniej Nalewki)
HistoriaEdytuj
Jest to jedna z najstarszych warszawskich ulic. Jej początki sięgają średniowiecza. Był to trakt biegnący do Sochaczewa i Łowicza. W tym okresie ulica spełniała również rolę placu targowego; pozostałością tego jest jej bardzo duża szerokość na obszarze Nowego Miasta. Uporządkowanie ulicy i zabudowanie jej pałacami i kamienicami nastąpiło w drugiej połowie XVIII wieku. Z tego okresu pochodzą najcenniejsze zabytki.
Domek pod numerem 1 u zbiegu ulic Długiej i Freta stanowił najmniejszą nieruchomość hipoteczną w Warszawie.
Wieczorem 29 listopada 1830 powstańcy listopadowi, przy znacznym udziale ludności cywilnej, zdobyli Arsenał, co pozwoliło przechylić szalę zwycięstwa na stronę Polaków podczas walk nocy listopadowej.
26 marca 1943 u zbiegu ulic Bielańskiej, Długiej i Nalewek miała miejsce akcja pod Arsenałem.
Ulica była miejscem walk podczas powstania warszawskiego[1]. Jej wschodni fragment pozostawał w rękach powstańców do zajęcia Starego Miasta przez oddziały niemieckie i ukraińskie 2 września 1944. Wcześniej, 6 sierpnia 1944, w rocznicę wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej, na Długiej odbyła się jedyna podczas powstania defilada wojsk powstańczych. Żołnierze Batalionu „Gozdawa” przemaszerowali wtedy po mszy od kościoła garnizonowego do pałacu Raczyńskich[2].
Zmiany, jakie nastąpiły w warszawskim Śródmieściu w latach wojny i pierwszych latach powojennych, zmieniły kształt ulicy w jej dalszym biegu: wskutek przebicia Trasy W-Z oraz ul. Nowotki (obecnie ulicy Andersa) Długa kończy się ślepo przy Arsenale i znajdującej się tu stacji metra.
W 1965 ulica jako założenie urbanistyczne w całości została wpisana do rejestru zabytków (nr rej. 63)[3].
Ważniejsze obiektyEdytuj
- Kościół św. Ducha (nr 3)
- Budynek poklasztorny, miejsce zamieszkania Maurycego Mochnackiego (nr 3)
- Kamienica Dulfusowska (Lelewelów) z I poł. XVIII wieku, na fasadzie pomiędzy oknami pierwszego piętra znajduje się tablica upamiętniająca Joachima Lelewela odsłonięta w 1916[4] (nr 4)
- Pałac Raczyńskich (nr 7)
- Katedra polowa Wojska Polskiego i Muzeum Ordynariatu Polowego (nr 13/15)
- Pomnik Powstania Warszawskiego
- Kamienica Gaszyńskiego w Warszawie (nr 20)
- Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (nr 23/25)
- Gmach dawnej Komory Celnej (nr 24)
- Pałacyk Marii z Lubomirskich Radziwiłłowej (nr 26)
- Dawny Hotel Polski (nr 29)
- Pałac Pod Czterema Wiatrami, nr 38/40)
- Siedziba Wydziału Nauk Ekonomicznych UW (nr 44/50)
- Dwie tablice pamiątkowe Tchorka: wolnostojąca przy skrzyżowaniu z ul. Bohaterów Getta oraz na budynku przy al. „Solidarności” 66 (od strony Długiej)
- Arsenał (nr 52)
Obiekty nieistniejąceEdytuj
GaleriaEdytuj
Pałac Raczyńskich (nr 7) 
Pałacyk Marii z Lubomirskich Radziwiłłowej (nr 26) 
Pałac Pod Czterema Wiatrami (nr 38/40) 
Siedziba Wydziału Nauk Ekonomicznych UW (nr 44/50)
PrzypisyEdytuj
- ↑ Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 98, 99.
- ↑ Robert Bielecki: Długa 7 w powstaniu warszawskim. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 1994, s. 17.
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31 grudnia 2013 r. Województwo mazowieckie. Warszawa. W: Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 24. [dostęp 2014-02-11].
- ↑ Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w.. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 50. ISBN 83-01-06109-X.