Wadochowice

wieś w województwie dolnośląskim

Wadochowice (pol. hist. Jaksice, niem. Wiesenthal) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Ziębice, na Dolnym Śląsku.

Wadochowice
wieś
Ilustracja
Kościół św. Wawrzyńca
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

ząbkowicki

Gmina

Ziębice

Liczba ludności (III 2011)

250[2]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-210[3]

Tablice rejestracyjne

DZA

SIMC

0856959

Położenie na mapie gminy Ziębice
Mapa konturowa gminy Ziębice, u góry znajduje się punkt z opisem „Wadochowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Wadochowice”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wadochowice”
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego
Mapa konturowa powiatu ząbkowickiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Wadochowice”
Ziemia50°40′34″N 17°01′17″E/50,676111 17,021389[1]

Podział administracyjny

edytuj

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

edytuj

Nazwa miejscowości składa się z dwóch członów Wadoch oraz patronimicznej końcówki -owice. Jest ona charakterystyczną dla Polski nazwą patronimiczną pochodzącą od imienia pierwszego zasadźcy Wadocha[4]. Miejscowość powstała w średniowieczu z połączenia dwóch wsi Wadochowic oraz Nieciepłej Izby. W języku polskim nazywana była po złączeniu Jaksice od imienia jej właściciela polskiego rycerza Jaksy. Natomiast mnisi z niemieckiego zakonu cystersów z pobliskiego Henrykowa nazywali ją po niemiecku Wisental. Fakt ten opisuje spisana po łacinie w latach 1269–1273 Księga henrykowska w następującym fragmencie: "Quarto de Wisintal notandum, quod hec villa constat ex duabus hereditatibus, quarum maior Wadochowitz, minor Neteplaistba vocabatur; quibus in unam villam redactis ipsa villa wulgariter Wisintal est vocata. Fuit autem hec villa cuiucdam militis satis famosi, Iaxe nomine, et propterea quidam Poloni adhuc appellant ipsam villam Iaxsitz, nomen predicti militis imitantes"[5][6]

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskich formach Wadochewitz, Wadohovich[7] wielokrotnie notuje wraz z sąsiednimi wsiami spisana po łacinie w latach 1269–1273 Księga henrykowska we fragmencie "Polonico Wadochewitz" oraz innych występujących w tej księdze[8]. Niemiecki historyk Gustav Adolf Stenzel w swoich komentarzach do tej księgi wydanych w roku 1854 jako pierwotną nazwę miejscowości podaje Wadochowiz[8].

Zabytki

edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[9]:

  • kościół filialny pw. św. Wawrzyńca, z XV w., lata 1706-1707

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 143580
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1328 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Łowmiański 1967 ↓, s. 38.
  5. Łowmiański 1967 ↓, s. 37.
  6. Księga Henrykowska tom II, par. 154, s.331, 1269–1273.
  7. Stenzel 1854 ↓, s. 136.
  8. a b Stenzel 1854 ↓, s. 92.
  9. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 249. [dostęp 2012-11-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

Bibliografia

edytuj
  • Henryk Łowmiański: Początki Polski. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1967.
  • Gustav Adolf Stenzel: Liber Fundationis Claustri Sanctae Mariae Virginis in Henrichow. Breslau: Josef Max & Komp., 1854.