Wawrzyniec Typrowicz
Wawrzyniec Typrowicz (ur. 29 stycznia 1890 w Mszanie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski działacz niepodległościowy, prawnik i polityk, major taborów rezerwy Wojska Polskiego.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
29 stycznia 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Stopień wojskowy |
major taborów |
| wicewojewoda poznański | |
| Okres |
od 1929 |
| starosta nowosądecki | |
| Okres |
od 1927 |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 29 stycznia 1890 w Mszanie, w ówczesnym powiecie krośnieńskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Wawrzyńca i Katarzyny z Jakielów[1][2][3]. Był bratem Antoniego (1881–1965), księdza, Władysława (1885–1939), prawnika, majora intendenta rezerwy Wojska Polskiego, Stanisława (1888–1973), majora lekarza rezerwy Wojska Polskiego, Kazimierza (1903–1931) i Zofii (1908–1999)[4][5].
W 1901 wstąpił do c. k. Gimnazjum w Jaśle, w którym uczyli się jego starsi bracia: Władysław (klasa VI) i Stanisław (klasa III)[6]. 29 czerwca 1909 zakończył naukę w klasie VIIIa jasielskiego gimnazjum i otrzymał świadectwo dojrzałości[7]. Później (październik 1909 – lipiec 1910) odbył obowiązkową służbę wojskową w cesarskiej i królewskiej Armii, w charakterze jednorocznego ochotnika, a po jej zakończeniu został mianowany kadetem piechoty rezerwy i wcielony do c. i k. Pułk Piechoty Nr 20 w Krakowie[8][3]. W latach 1910–1914 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[3].
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach macierzystego pułku[9][10][11]. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 listopada 1914, a na porucznika rezerwy ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916[12][13][14]. Służąc w armii zaborczej należał do konspiracyjnej organizacji „Wolność”[2].
W latach 1918–1920 walczył w szeregach 1 pułku strzelców podhalańskich jako adiutant, a następnie dowodził taborami Dywizji Górskiej[2]. Z dniem 25 października 1921 został zdemobilizowany w stopniu majora[15] i przydzielony w rezerwie do 5 dywizjon taborów w Krakowie[16][17][18]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 6. lokatą w korpusie oficerów rezerwy taborowych[19][20]. W 1934, jako oficer rezerwy pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Przemyśl i posiadał przydział do Kadry 8 dywizjonu taborów w Toruniu[21].
Po zwolnieniu z wojska ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[2][3], a następnie sprawował funkcje: starosty nowosądeckiego (od grudnia 1927 do października 1929) i wicewojewody poznańskiego (od listopada 1929 do marca 1931)[22][23]. Mieszkał w Poznaniu przy ul. Gołębiej 1[23]. Po zwolnieniu ze stanowiska wicewojewody przeprowadził się do Przemyśla, gdzie prowadził kancelarię notarialną (1931–1934)[24]. Mieszkał w Przemyślu przy ul. Rynek 23[1]. Później przeniósł swoją kancelarię do Lwowa[25]. W latach 1938–1939 był prezesem tamtejszej Izby Notarialnej[22].
W nieznanych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach[2]. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[26].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[27]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[28].
Był żonaty z Marią z Horaków (ur. 13 sierpnia 1897 w Podgórzu)[23], z którą miał trzech synów: Jerzego, Władysława i Tadeusza[22].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Order Odrodzenia Polski[2]
- Krzyż Walecznych[29][2]
- Złoty Krzyż Zasługi[2]
- Medal Niepodległości – 9 listopada 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[30][1]
- Brązowy Medal Zasługi Wojskowej z mieczami na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej
9 maja 1938 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości ponownie rozpatrzył jego wniosek, lecz Krzyża Niepodległości nie przyznał[1][31].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-02].
- ↑ a b c d e f g h i Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 571.
- ↑ a b c d Giza 1998 ↓, s. 74.
- ↑ Typrowicz Stanisław. Jaspedia Popularna Encyklopedia Jastrzębia Zdroju. [dostęp 2024-01-02].
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 203 (Władysław), 213, 763 (Stanisław).
- ↑ Sprawozdanie 1902 ↓, s. 37, 43, 46.
- ↑ Sprawozdanie 1909 ↓, s. 70, 83, 86.
- ↑ Schematismus 1913 ↓, s. 498, 541.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 304.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 395.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 510.
- ↑ Ranglisten 1916 ↓, s. 180.
- ↑ Ranglisten 1917 ↓, s. 168.
- ↑ Ranglisten 1918 ↓, s. 214.
- ↑ Pierwsza lista 1921 ↓, s. 61.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 304.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1032.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 942.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1044.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 954.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 185, 718.
- ↑ a b c Giza 1998 ↓, s. 75.
- ↑ a b c Kartoteka ewidencji ludności 1870–1931. Archiwum Państwowe w Poznaniu. [dostęp 2024-01-03]..
- ↑ Kirkiczenko, Kraczkiewicz i Rudzisz 1934 ↓, s. 111.
- ↑ Kirkiczenko, Kraczkiewicz i Rudzisz 1939 ↓, s. 170.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-02].
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-01-02].
Bibliografia edytuj
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jaśle za rok 1902. Jasło: Nakładem Funduszu Naukowego, 1902.
- Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Jaśle za rok 1908/9. Jasło: Nakładem Funduszu Naukowego, 1909.
- Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1913. Wiedeń: K. K. Hof und Staatsdruckerei, Dezember 1912. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1916. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1916. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1917. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1917. (niem.).
- Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
- Pierwsza lista oficerów rezerwowych WP. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Jerzy Giza. Bohaterowie organizacji „Wolność” i ich późniejsze losy cz. II. „Almanach Sądecki”. 3 (24), 1998. Nowy Sącz: Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana”. ISSN 1232-5910.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz: Kalendarz informator sądowy na 1934 rok. Warszawa: Skład Główny Księgarni Ferdynanda Hoesicka, 1934.
- Jerzy Kirkiczenko, Marian Kraczkiewicz, Kazimierz Rudzisz: Kalendarz informator sądowy na 1939 rok. Warszawa: Wydawnictwo „Biblioteka Prawnicza”, 1939.