Wielkoryżak

Wielkoryżak
	Megalomys
	Trouessart, 1881
	; Przedstawiciel rodzaju – wielkoryżak martynikański (M. desmarestii)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Oryzomyini
Rodzaj	wielkoryżak
	Typ nomenklatoryczny
	Mus pilorides Desmarest, 1826 (= Mus desmarestii J.B. Fischer, 1829)
Synonimy
	Moschomys Trouessart, 1903; Moschophoromys D.G. Elliot, 1904;
	Moschomys Trouessart, 1903; Moschophoromys D.G. Elliot, 1904;
Gatunki
	6 gatunków – zobacz opis w tekście
	6 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wielkoryżak^[4] (Megalomys) – wymarły rodzaj ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmował gatunki występujące na Martynice, Saint Lucii i Barbadosie^[5]^[6]^[7].

Systematyka edytuj

Rodzaj (w randze podrodzaju w obrębie Hesperomys) zdefiniował w 1881 roku francuski zoolog Édouard Louis Trouessart na łamach Le Naturaliste^[1]. Na gatunek typowy Trouessart wyznaczył (oryginalne oznaczenie) wielkoryżaka martynikańskiego (M. desmarestii).

Etymologia edytuj

Megalomys: gr. μεγας megas, μεγαλη megalē ‘wielki’, duży; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[8].
Moschomys: gr. μόσχος moskhos ‘piżmo’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[9].
Moschophoromys: gr. μόσχος moskhos ‘piżmo’; φερω pherō ‘nosić’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[3].

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące wymarłe po 1500 roku gatunki^[10]^[5]^[4]^[6]^[7]:

Megalomys georginae Turvey, Brace & Weksler, 2012
Megalomys desmarestii (J.B. Fischer, 1829) – wielkoryżak martynikański
Megalomys luciae (Forsyth Major, 1901) – wielkoryżak karaibski
Megalomys camerhogne Mistretta, Giovas, Weksler & Turvey, 2021

Opisano również gatunki wymarłe w plejstocenie:

Megalomys audreyae Hopwood, 1926^[11] (Barbuda) – przynależność do rodzaju Megalomys niepewna^[12]
Megalomys curazensis Hooijer, 1959^[13] (Curaçao)

Uwagi edytuj

↑ ^a ^b Niepotrzebna nazwa zastępcza dla Megalomys Trouessart, 1881.

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b É.L. Trouessart. Note sur le mus Pilorides ou rat musqué des Antilles, considéré comme type d’un sous-genre nouveau dans le genre Hesperomys. „Le Naturaliste”. 1, s. 357, 1881. (fr.).
↑ É.L. Trouessart. The musk-rat of the Antilles (Mus pilorides) as type of a very distinct genus (Megalomys, Trt.) under the new generic name Moschomys. „The Annals and Magazine of Natural history”. Seventh Series. 11, s. 387, 1903. (ang.).
↑ ^a ^b D.G. Elliot. Descriptions of apparently new species and subspecies of mammals and a new generic name proposed. „Publication. Field Columbian Museum. Zoological series”. 3 (90), s. 270, 1904. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 406–408. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Megalomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-01].
↑ ^a ^b S.T. Turvey, S. Brace & M. Weksler. A new species of recently extinct rice rat (Megalomys) from Barbados. „Mammalian Biology - Zeitschrift für Säugetierkunde”. 77 (6), s. 404–413, 2012. DOI: 10.1016/j.mambio.2012.03.005. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 406.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 433.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-07]. (ang.).
↑ A.T. Hopwood. A fossil rice-rat from the Pleistocene of Barbuda. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 17 (99), s. 329, 1926. DOI: 10.1080/00222932608633419. (ang.).
↑ S.T. Turvey, M. Weksler, E.L. Morris & M. Nokkert. Taxonomy, phylogeny, and diversity of the extinct Lesser Antillean rice rats (Sigmodontinae: Oryzomyini), with description of a new genus and species. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 160 (4), s. 748–772, 2010. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2009.00628.x. (ang.).
↑ D.A. Hooijer. Fossil rodents from Curaçao and Bonaire. „Studies on the Fauna of Curaçao and Other Caribbean Islands”. 9 (35), s. 2, 1959. (ang.).

Bibliografia edytuj

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[nz-2] Niepotrzebna nazwa zastępcza dla Megalomys Trouessart, 1881.

[Trouessart1881-1] É.L. Trouessart. Note sur le mus Pilorides ou rat musqué des Antilles, considéré comme type d’un sous-genre nouveau dans le genre Hesperomys. „Le Naturaliste”. 1, s. 357, 1881. (fr.).

[Trouessart1903-3] É.L. Trouessart. The musk-rat of the Antilles (Mus pilorides) as type of a very distinct genus (Megalomys, Trt.) under the new generic name Moschomys. „The Annals and Magazine of Natural history”. Seventh Series. 11, s. 387, 1903. (ang.).

[Elliot-4] D.G. Elliot. Descriptions of apparently new species and subspecies of mammals and a new generic name proposed. „Publication. Field Columbian Museum. Zoological series”. 3 (90), s. 270, 1904. (ang.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 249. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 406–408. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Megalomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-01].

[Mgeorginae-8] S.T. Turvey, S. Brace & M. Weksler. A new species of recently extinct rice rat (Megalomys) from Barbados. „Mammalian Biology - Zeitschrift für Säugetierkunde”. 77 (6), s. 404–413, 2012. DOI: 10.1016/j.mambio.2012.03.005. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/414/mode/1up_406]-9] Palmer 1904 ↓, s. 406.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/441/mode/1up_433]-10] Palmer 1904 ↓, s. 433.

[mdd-11] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-07]. (ang.).

[hap-12] A.T. Hopwood. A fossil rice-rat from the Pleistocene of Barbuda. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 17 (99), s. 329, 1926. DOI: 10.1080/00222932608633419. (ang.).

[Pennatomys-13] S.T. Turvey, M. Weksler, E.L. Morris & M. Nokkert. Taxonomy, phylogeny, and diversity of the extinct Lesser Antillean rice rats (Sigmodontinae: Oryzomyini), with description of a new genus and species. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 160 (4), s. 748–772, 2010. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2009.00628.x. (ang.).

[hoo-14] D.A. Hooijer. Fossil rodents from Curaçao and Bonaire. „Studies on the Fauna of Curaçao and Other Caribbean Islands”. 9 (35), s. 2, 1959. (ang.).

[4]

[1]

[a]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]