Wikłacz płomienisty

Wikłacz płomienisty
	Euplectes franciscanus
	(Isert, 1789)
	; Samiec w szacie godowej
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	wikłaczowate
Podrodzina	wikłacze
Rodzaj	Euplectes
Gatunek	wikłacz płomienisty
Synonimy
	Loxia franciscana Isert, 1789;
	Loxia franciscana Isert, 1789;
Podgatunki
	E. f. franciscanus (Isert, 1789); E. f. pusillus (Hartert, 1901);
	E. f. franciscanus (Isert, 1789); E. f. pusillus (Hartert, 1901);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wikłacz płomienisty^[4], wikłacz ognisty mały^{[potrzebny przypis]} (Euplectes franciscanus) – zamieszkujący Afrykę gatunek ptaka z rodziny wikłaczowatych (Ploceidae). Występuje w strefie sawann: na południe od Sahary i na północ od równika w pasie ciągnącym się od Senegalu przez Kamerun, Sudan po Etiopię i Somalię^[5]. Został też introdukowany na Antylach i w okolicach Los Angeles (Kalifornia)^[2].

Systematyka edytuj

Wyróżniono dwa podgatunki E. franciscanus^[6]:

E. franciscanus franciscanus – Mauretania, Senegal i Gambia do Etiopii, Ugandy i północno-zachodniej Kenii.
E. franciscanus pusillus – południowo-wschodnia Etiopia i Somalia.

Morfologia edytuj

Opis gatunku: Jak u wszystkich wikłaczy w porze godowej występuje wyraźny dymorfizm płciowy: samce w szacie godowej przybierają charakterystyczne ognisto-czarne upierzenie. Kolor czarny przeważa na brzuchu i wokół oka, brązowy na lotkach i sterówkach, a ogniście czerwony w przestrzeniach pomiędzy nimi. Samice, młode i samce w szacie spoczynkowej mają skromniejsze upierzenie: szarobrązowy wierzch i jaśniejszy spód. Jak inne wikłacze mają dość krótkie i silne nogi oraz grube, przystosowane do twardego pokarmu dzioby.

Średnie wymiary

Długość:
- samiec: 13–15 cm,
- samica: 11–12 cm.

Tryb życia edytuj

Biotop: Otwarte, trawiaste lub uprawne obszary, jednak w pobliżu stałych źródeł wody. Nocuje wśród wysokich trzcin na terenach zabagnionych^[5].

Pożywienie: Ziarna dzikich traw i zbóż uprawnych. Młode karmione są również owadami. Łączą się w duże stada, które wyrządzają spore szkody w uprawach prosa^[5].

Rozmnażanie: Tuż przed nastaniem pory deszczowej samiec przechodzi pierzenie i przybiera swoją ognistą szatę. Częścią składową toków jest budowa gniazda, którą wykonuje samiec, nie dopuszczając tam partnerki do czasu jego ukończenia. Gniazdo umieszczone jest wśród gęstych zarośli i ma kształt kuli, do której prowadzi wąski tunel. Gdy samica wybierze danego samca i wejdzie do jego gniazda po raz pierwszy, samiec wykonuje nieprzerwany „taniec” składający się z podskoków, stroszenia piór, skłonów i trzepotania skrzydłami^[5]. Samica składa 2–4 jasnoniebieskie jaja i wysiaduje je sama przez około 14 dni^[7]. Młode zaczynają widzieć po 6 dniach, a opuszczają gniazdo po 13. W pełni samodzielne są po dwóch tygodniach od opuszczenia gniazda.

Status edytuj

IUCN uznaje wikłacza płomienistego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity do bardzo licznego. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[3].

Przypisy edytuj

↑ Euplectes franciscanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Northern Red Bishop (Euplectes franciscanus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)]. (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Euplectes franciscanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015-3 [dostęp 2015-11-29] (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Ploceinae Sundevall, 1836 - wikłacze (wersja: 2020-01-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-03].
↑ ^a ^b ^c ^d red. Władysław Kermen: Ptaki ozdobne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1985, s. 160. ISBN 83-09-00857-8.
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Old World sparrows, snowfinches, weavers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-03]. (ang.).
↑ Jiří Feliks: Ptaki pokojowe. Praga: Artia, 1974, s. 200.

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Euplectes franciscanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Northern Red Bishop (Euplectes franciscanus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)]. (ang.).

[iucn-3] BirdLife International, Euplectes franciscanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015-3 [dostęp 2015-11-29] (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Ploceinae Sundevall, 1836 - wikłacze (wersja: 2020-01-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-03].

[Kermen-5] red. Władysław Kermen: Ptaki ozdobne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1985, s. 160. ISBN 83-09-00857-8.

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Old World sparrows, snowfinches, weavers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-03]. (ang.).

[7] Jiří Feliks: Ptaki pokojowe. Praga: Artia, 1974, s. 200.

[4]

[5]

[2]

[1]

[3]

[6]

[7]