Wiktor IV (antypapież 1159–1164)

antypapież w latach 1159-1164

Wiktor IV (właśc. Ottaviano Crescenzi, Ottaviani di Monticelli; ur. w Sabinie[1], zm. 20 kwietnia 1164 w Lukce) – antypapież w okresie od 7 września 1159 do 20 kwietnia 1164[2].

Wiktor IV
Ottaviani di Monticelli
Antypapież
Data i miejsce urodzenia

1095
Sabina

Data i miejsce śmierci

20 kwietnia 1164
Lukka

Antypapież
Okres sprawowania

7 września1159–20 kwietnia 1164

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Diakonat

26 lutego 1138

Prezbiterat

3 marca 1151

Nominacja biskupia

7 września 1159

Sakra biskupia

4 października 1159

Kreacja kardynalska

26 lutego 1138
Innocenty II

Kościół tytularny

św. Mikołaja w Więzieniu
(1138-1151)
św. Cecylii na Zatybrzu
(1151-1159)

Pontyfikat

7 września 1159 (jako antypapież)

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

4 października 1159

Miejscowość

Farfa

Konsekrator

Imar z Tusculum

Współkonsekratorzy

Ubaldo z Ferentino
Riccardo z Molfetty

Życiorys

edytuj

Ottaviani di Monticelli pochodził z rzymskiej arystokratycznej rodziny[1]. Był synem Jana Maledetti i siostrzeńcem rzymskiego prefekta Pietro. Dalekie pokrewieństwo łączyło go także z królem angielskim Stefanem z Blois.

W maju 1137 roku papież Innocenty II mianował Ottaviano, wówczas subdiakona Świętego Kościoła Rzymskiego, gubernatorem Benewentu. Niespełna rok później, 26 lutego 1138 Innocenty II mianował go kardynałem diakonem kościoła św. Mikołaja w Więzieniu. 3 marca 1151 Eugeniusz III podniósł go do godności kardynała-prezbitera kościoła św. Cecylii. W okresie między 9 kwietnia 1138 a 14 marca 1159 roku jego imię występowało wśród sygnatariuszy papieskich przywilejów. Kilkakrotnie w tym czasie służył jako legat papieski w Niemczech i w Królestwie Sycylii[1]. Z czasem zaczął uchodzić za lidera frakcji proniemieckiej wśród kardynałów.

Po śmierci Hadriana IV doszło w Rzymie do sporu kardynałów[1]. Pomimo że zgodnie z ówczesnym zwyczajem do wyboru papieża wymagano jednomyślności, 7 września 1159 roku dwie wrogie sobie frakcje w Kolegium kardynalskim obwołały papieżem swoich kandydatów. Silniejsza frakcja prosycylijska wybrała kanclerza Rolanda ze Sieny, który przybrał imię Aleksandra III, jednak kilku procesarsko nastawionych kardynałów sprzeciwiło się temu, wypędziło go z bazyliki św. Piotra na Watykanie i obwołało antypapieżem kardynała-prezbitera Ottaviano di Monticelli, który przyjął imię Wiktora IV[1]. Było to możliwe dzięki wsparciu oddziałów zbrojnych podległych krewnym kardynała Ottaviano. Następnie 4 października 1159 roku został on konsekrowany na biskupa w benedyktyńskim opactwie Farfa przez kardynała Imara z Tusculum oraz biskupów Ubaldo z Ferentino i Riccardo z Molfetty.

Antypapież szybko uzyskał uznanie ze strony cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego i władców oraz biskupów: Niemiec, Burgundii, północnej Italii, Polski, a także króla Danii, Waldemara I. W 1160 roku na polecenie Fryderyka I Barbarossy zwołał synod do Pawii, na którym ekskomunikował Rolanda ze Sieny i jego stronników[1]. Wcześniej, prawowity papież ekskomunikował Wiktora IV[1]. Biskupi i władcy państw zachodnich zaczęli jednak, wkrótce przechodzić na stronę Aleksandra, więc antypapież tracił swoje wpływy[1]. Wiosną 1164, podczas podróży, poważnie zachorował i niedługo potem zmarł[1]. Początkowo został pochowany poza miastem, jednak na polecenie papieża, jego szczątki przeniesiono do Lukki[1].

Schizma zapoczątkowana przez wybór Wiktora IV trwała do 1178 roku, a lokalnie nawet jeszcze dwa lata dłużej. Jego następcami byli antypapieże: Paschalis III, Kalikst III i Innocenty III[2].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j John N.D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 247-249. ISBN 83-06-02633-0.
  2. a b Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 89. ISBN 83-7006-437-X.

Bibliografia

edytuj
  • K. Dopierała, Księga papieży, Poznań 1996
  • J.M. Brixius, Die Mitglieder des Kardinalkollegiums von 1130-1181, Berlin 1912
  • B. Zenker, Die Mitglieder des Kardinalkollegiums von 1130 bis 1159, Würzburg 1964
  • I.S. Robinson, The Papacy 1073-1198. Continuity and innovations, Cambridge University Press 1990
  • Victor IV. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-03-24]. (ang.).