Wiktor Oleszczuk
Wiktor Oleszczuk (ur. 14 maja 1893 w Drohiczynie, zm. po 6 czerwca 1936) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
| |
 major piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 maja 1893 |
|---|---|
| Data śmierci |
po 6 czerwca 1936 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1915–1929 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
oficer placu Dęblin |
| Główne wojny i bitwy | |
.jpg)
| |
| Odznaczenia | |
       
| |
Życiorys edytuj
Urodził się 14 maja 1893 w Drohiczynie, w ówczesnym powiecie bielskim guberni grodzieńskiej, w rodzinie Aleksandra i Józefy z Rutkowskich[1].
1 czerwca 1915 ukończył Aleksiejewską Szkołę Wojskową w Moskwie i został mianowany chorążym[2][3]. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach 219 Kotielniczewskiego Pułku Piechoty, należącego do 55 Dywizji Piechoty[4][5][6]. Awansował na sztabskapitana[4][6].
3 listopada 1917 został przyjęty do I Korpusu Polskiego w Rosji i przydzielony do 6 pułku strzelców polskich[7]. Wyróżnił się 19 lutego 1918 w bitwie pod Osipowiczami[8]. 7 września 1921 pułkownik Bolesław Jaźwiński we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał:
podkapitan Oleszczuk Wiktor w bitwie pod Osipowiczami dnia 19 lutego 1918, dowódca 1. kompanii 6 pułku strzelców w składzie 100 ludzi, otrzymał rozkaz zaatakowania i zdobycia stacji węzłowej Osipowicze. Kontynuując takowy, sam świecąc przykładem męstwa i odwagi, poprowadził kompanię do akcji pod nadzwyczaj silnym ogniem artylerii, karabinów maszynowych i ręcznych oraz pociągu pancernego, umiejętnie kierując kompanią, w ciągu pół godziny zdobył przedmieście położone przed stacją, gdzie było wzięto do niewoli dwie kompanie bolszewickie, około 300 ludzi i 12 karabinów maszynowych. Następnie, niezważając na coraz to wzmagający się ogień artylerii, poprowadził kompanię swą do ataku na stację, z której po zaciętej walce wyparł bolszewików, zadając im olbrzymie straty, co ostatecznie skłoniło ich do panicznego odwrotu[9].
11 listopada 1918 wstąpił do Wojska Polskiego[7]. 30 listopada 1918 został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z byłego I Korpusu Polskiego i byłej armii rosyjskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika i przydzielony do warszawskiego okręgowego pułku piechoty, późniejszego 21 pułku piechoty[10].
W maju 1921 był przydzielony do Dowództwa węzła kolejowego Wilno[11]. Następnie wrócił do macierzystego pułku[12]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 159. lokatą w korpusie oficerów piechoty[13][14]. Później został przeniesiony do 72 pułku piechoty w Radomiu[15][16]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień majora z dniem 15 sierpnia 1924 i 27. lokatą w korpusie oficerów piechoty[17][18][19]. Następnie pełnił służbę na stanowisku oficera placu Dęblin[20][21]. 23 grudnia 1927 został przeniesiony do kadry oficerów piechoty z pozostawieniem na dotychczas zajmowanym stanowisku[22]. Z dniem 31 października 1929 został przeniesiony w stan spoczynku[21]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Radom. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[23].
Do 28 lutego 1935 był zatrudniony w Biurze Produkcji Drzewa Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu, w charakterze pracownika kontraktowego[24]. Mieszkał w Radomiu przy ul. Marii Curie-Skłodowskiej (byłej ul. Trawnej) 15 m. 6[25]. Od 8 maja do 8 czerwca 1936 był zameldowany w Warszawie przy ul. Narbutta 25 m. 27[25]. 17 stycznia 1937 kierownik Samodzielnego Referatu Informacyjnego Sztabu Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie, kapitan Franciszek Bronisław Wierzbicki sporządził dla szefa Biura Kapituły Orderu Wojennego „Virtuti Militari” informację na temat Wiktora Oleszczuka, w której określił go jako „spokojnego alkoholika” oraz człowieka „o dobrym, lecz słabym charakterze”[25]. Kapitan Wierzbicki nie ustalił, gdzie major Oleszczuk przebywał po 6 czerwca 1936[25]. 4 czerwca 1937 Sąd Grodzki w Radomiu skazał go na jeden miesiąc aresztu z zawieszeniem wykonania kary na trzy lata za kierowanie gróźb karalnych wobec żony[26].
W 1922 ożenił się z Jadwigą (1898–1985), lekarzem medycyny, z którą miał córkę Irenę (ur. 5 stycznia 1924)[27][28][29].
Irena Oleszczuk, ps. „Rysiek” poległa 20 sierpnia 1944 w powstaniu warszawskim jako żołnierz Oddziału Dysk[30]. Pośmiertnie została odznaczona Krzyżem Walecznych[30].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 6792[31] – [32]
- Krzyż Walecznych[5][15]
- Amarantowa wstążka – 19 marca 1918 „za bój pod Osipowiczami i przejście ze stacji Prijamino”[33][34]
- Medal Niepodległości – 16 marca 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[35]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[5]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[5]
- Medal Zwycięstwa[5][20]
- Order Świętego Stanisława 2 stopnia z mieczami – 17 sierpnia 1916[6]
- Order Świętej Anny 3 stopnia z mieczami i kokardą – 14 lutego 1917[6]
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia z mieczami i kokardą – 24 lipca 1916[6]
- Order Świętej Anny 4 stopnia z napisem na szabli „Za odwagę” – 26 maja 1917[6]
Przypisy edytuj
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 27–28.
- ↑ Алексеевское военное училище : Выпускники : Второе дополнение к ВП 01.06.1915 : Олещук. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2023-12-16]. (ros.).
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4, Wiktor Oleszczuk podał, że ukończył gimnazjum wojskowe w Moskwie.
- ↑ a b 219-й пехотный Котельнический полк : Олещук Виктор - штабс-капитан. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2023-12-16]. (ros.).
- ↑ a b c d e Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ a b c d e f Олещук Виктор. [w:] Памяти героев Великой войны 1914–1918 [on-line]. Управление Министерства обороны Российской Федерации по увековечению памяти погибших при защите Отечества. [dostęp 2023-12-16]. (ros.).
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 5.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 5–6.
- ↑ Dz. Rozp. Wojsk. Nr 9 z 7 grudnia 1918 roku, poz. 185, 199.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 14.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 84.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 39.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 405.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 331.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 292.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 734.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 350.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 174.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 121.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 18 października 1929, s. 329.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927. Dodatek Nr 1, s. 4.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 326, 842.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 25.
- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 27.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 28.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 27–28.
- ↑ nika: Jest taka ulica: Ulica Jadwigi Oleszczuk-Ożarskiej. Co za dzień, 2018-11-25. [dostęp 2023-12-16].
- ↑ Jadwiga Oleszczuk-Ożarska została pochowana na cmentarzu rzymskokatolickim w Radomiu. Radomskie cmentarze – wyszukiwarki grobów. Centrum Informacji Turystycznej w Radomiu przy Miejskim Ośrodku Sportu i Rekreacji w Radomiu Sp. z o.o.. [dostęp 2023-12-16].
- ↑ a b Irena Oleszczuk. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2023-12-16].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 22 czerwca 1922, s. 457, tu błędnie podano numer krzyża „6782”, który został pośmiertnie nadany kpt. Adamowi Dąbrowskiemu.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 18.
- ↑ Kawalerowie Wstęgi Amarantowej. „Placówka Ilustracja Polska”. 3, s. 48, marzec 1934. Warszawa..
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94.
Bibliografia edytuj
- Oleszczuk Wiktor. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.41-3138 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-09].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r.. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.