Wiktoria (roślina)
Wiktoria (Victoria Lindl.) – rodzaj z rodziny grzybieniowatych (Nymphaeaceae). Obejmuje trzy gatunki roślin wodnych (w tym jeden opisany dopiero w 2022[4]) o charakterystycznych liściach pływających, cechujących się dużymi rozmiarami i wypornością. Występują w naturze w Ameryce Południowej. Uprawiane są nierzadko w ogrodach botanicznych i palmiarniach.
 Liście wiktorii parańskiej | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd |
grzybieniopodobne |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
wiktoria |
| Nazwa systematyczna | |
| Victoria Lindley Victoria Regia 3. 16 Oct 1837[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Victoria regia Lundley (V. amazonica)[3] | |
Rodzaj nazwany został na cześć Wiktorii, królowej Wielkiej Brytanii[5]
Morfologia edytuj
- Pokrój
- Okryte gęstymi kolcami rośliny jednoroczne i byliny. Łodyga ma postać krótkiego i grubego kłącza rosnącego na dnie zbiorników słodkowodnych. Dojrzałe liście i kwiaty na długich ogonkach i szypułkach sięgają powierzchni wody[6].
- Liście
- U młodych roślin są równowąskie i strzałkowate. U starszych są owalne do okrągłych, okazałe, pływające na powierzchni wody, o średnicy do 2 m. Od dołu są kolczaste, od góry gładkie. Brzeg liścia jest podgięty ku górze[6].
- Kwiaty
- Wzniesione są na szypułkach nad powierzchnię wody, osiągają 40 cm średnicy. Działki są 4, bezbronne. Płatki korony są liczne, czerwone, różowe lub białe, stopniowo przechodzą w prątniczki i pręciki, których jest do 200 sztuk. Zalążnia dolna złożona z licznych, zrośniętych owocolistków. Nasiona z mięsistą osłonką[6].
Systematyka edytuj
- Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Klad siostrzany dla rodzaju rozłożnia (Euryale), z którym to tworzy grupę siostrzaną z kolei dla rodzaju grzybienie (Nymphaea) w obrębie rodziny grzybieniowatych[7]. Rodzina grzybieniowate należy do rzędu grzybieniowców (Nymphaeales), stanowiącego drugie w kolejności po amborellowatych odgałęzienie w historii rozwoju okrytonasiennych[2].
- Pozycja w systemie Reveala (1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Piperopsida Bartl., podklasa Nymphaeidae J.W. Walker ex Takht., nadrząd Nymphaeanae Thorne ex Reveal, rząd grzybieniowce Dumort., podrząd Nymphaeineae Engl., rodzina grzybieniowate Nymphaeaceae Salisb., plemię Victorieae Horan., rodzaj wiktoria (Victoria Lindl.)[8].
- wiktoria królewska Victoria amazonica (Poepp.) Sowerby
- wiktoria parańska Victoria cruziana A. D. Orb
- Victoria boliviana Magdalena & L.T.Sm.
Przypisy edytuj
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-01-24] (ang.).
- ↑ a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-04-23]. (ang.).
- ↑ a b Smith L.T., Magdalena C., Przelomska N.A.S., Pérez-Escobar O.A., Melgar-Gómez D.G., Beck S., Negrão R., Mian S., Leitch I.J., Dodsworth S., Maurin O., Ribero-Guardia G., Salazar C.D., Gutierrez-Sibauty G., Antonelli A., Monro A.K.. Revised Species Delimitation in the Giant Water Lily Genus Victoria (Nymphaeaceae) Confirms a New Species and Has Implications for Its Conservation. „Front. Plant Sci.”. 13:883151, 2022. DOI: 10.3389/fpls.2022.883151.
- ↑ The best flowers named after monarchs, from the Queen’s latest rose to the regal daisies that were almost named after Kaiser Wilhelm. Country Life. [dostęp 2023-01-22]. (ang.).
- ↑ a b c Cook Ch., Gut B., Rix M., Schneller J., Seitz M.: Water plants of the world. The Hague: Dr. W. Junk b.v. Publishers, 1974, s. 341. ISBN 90-6193-024-3.
- ↑ Thomas Borsch, Cornelia Löhne, John Wiersema: Phylogeny and evolutionary patterns in Nymphaeales: integrating genes, genomes and morphology. Taxon 57, 4, 2008. [dostęp 2009-05-28]. (ang.).
- ↑ Crescent Bloom: Victoria. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-05-28]. (ang.).
- ↑ Victoria. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-04-23]. (ang.).