Wilkszyn

wieś w województwie dolnośląskim

Wilkszyn (niem. Wilxen) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Miękinia[4][5].

Wilkszyn
wieś
Ilustracja
Kościół św. Wawrzyńca
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

średzki

Gmina

Miękinia

Liczba ludności (2021)

3 122[2]

Strefa numeracyjna

71

Kod pocztowy

55-330[3]

Tablice rejestracyjne

DSR

SIMC

0877520

Położenie na mapie gminy Miękinia
Mapa konturowa gminy Miękinia, po prawej znajduje się punkt z opisem „Wilkszyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wilkszyn”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Wilkszyn”
Położenie na mapie powiatu średzkiego
Mapa konturowa powiatu średzkiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Wilkszyn”
Ziemia51°11′31″N 16°51′42″E/51,191944 16,861667[1]
Strona internetowa

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.

Duża wieś wielodrożnicowa wykształcona z dawnej owalnicy.

Wilkszyn posiada bezpośrednią komunikację autobusową z Wrocławiem.

Infrastruktura techniczna wsi: prąd, wodociąg, gazociąg, sieć telefoniczna, bezprzewodowy dostęp do Internetu, sieć kanalizacyjna w budowie (2015). W Wilkszynie zlokalizowane jest boisko piłkarskie. Na terenie wsi znajduje się stacja paliw, restauracja, cukiernia oraz sklepy spożywcze.

Do wsi zaliczany jest przysiółek Miłoszyn, niegdyś folwark i osobna wieś. Od południa Wilkszyn sąsiaduje z Lasem Mokrzańskim, znajdującym się w granicach administracyjnych Wrocławia.

Pierwsze wzmianki o miejscowości w formach Wiltsin, Vilksino i Wilksino pochodzą z 1175 roku. Nazwa była później notowana także w formach Wilksin (1178), Wilczin (1201), Wilesin (1202), Vilksino (1202), de Wilxin (1216), Wylkzin (1218), de Wilkzin (1227), Wilcsino (1244), Wilschin (1286, 1287), Wilksin (1320, 1324), Wikenow (1335), Wilxin (1337), Wilkxin (1353), Wilxin (1363), Wilxen (1438), Wilxen (villa) (1666-67), Wilxen (1743), Wilxen (1795), Wilxen, auch Oberwilxen (1845), Wilxen, sl. Wilesin (1887), Wilczyn, Wilxen (1896), Wilczyn, Vilxen (1900), Wilxen (1919, 1934, 1941), Wilczyn (1945), Wilkszyn (1947)[6].

Jest to nazwa dzierżawcza, która została utworzona od nazwy osobowej Wilksza przez dodanie przyrostka -in. Po objęciu miasta przez polską administrację w 1945 roku stosowano nazwę przejściową Wilczyn, która została później zastąpiona urzędową formą Wilkszyn[6].

Integralne części wsi

edytuj
Integralne części wsi Wilkszyn[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0877536 Miłoszyn przysiółek

Historia

edytuj

W zachowanych dokumentach znajdują się m.in. zapiski o tym, że w 1326 książę Henryk VI Dobry przyjął na służbę mieszkańców Wilkszyna, płacąc im za pracę po 12 groszy polskich, a w 1335 nuncjusz papieski Galhard zanotował informację o tutejszym kościele. W 1353 Wilkszyn włączono do księstwa wrocławskiego, a w 1472 potwierdzono – wraz z Miłoszynem – nadane mu wcześniej prawa osadnicze oparte na prawie niemieckim. Opis Śląska z 1786 wspomina miejscowość Wilkszyn, nad którą po sekularyzacji zakonów na początku XIX wieku nadzór podatkowy pełnił w imieniu państwa pruskiego Królewski Urząd Podatkowy w Środzie Śląskiej.

Zabytki

edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[7]:

  • kościół pw. św. Wawrzyńca z 1721. Restaurowany w 1909, remontowany w 1963 i 1974[2]. Zabudowa kościoła składa się z obejść gospodarskich o zróżnicowanej wielkości, częściowo usytuowanych na działkach siedliskowych wzdłuż dróg, częściowo zabudowujących pierwotną owalnicę. W kościele znajdują się mechaniczne, dziewięciogłosowe organy piszczałkowe z 1868 roku.
  • Plebania z około 2 ćwierci XVIII wieku. Budynek o zwartej bryle, z naczółkowym dachem i reliktami barokowej dekoracji fasady, położony nieopodal kościoła św. Wawrzyńca.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 148203
  2. a b Informacja o wsi na stronie Polska w Liczbach
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1457 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. a b GUS. Rejestr TERYT
  6. a b Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. pod red. Stanisławy Sochackiej. T. 15, Wem-Wrzes. Opole: Wydawnictwo Instytut Śląski, 2011, s. 81. ISBN 978-83-6210-596-0.
  7. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 155. [dostęp 2015-04-11].

Linki zewnętrzne

edytuj