Wojciech Brydziński
Wojciech Brydziński (ur. 28 stycznia 1877 w Stanisławowie[1], zm. 4 maja 1966 w Warszawie) – polski aktor teatralny, filmowy i radiowy, reżyser, poseł na Sejm PRL I kadencji (1952–1956, bezpartyjny).
![]() Wojciech Brydziński (przed 1914) | |
Data i miejsce urodzenia |
28 stycznia 1877 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
4 maja 1966 |
Zawód | |
Lata aktywności |
1899–1963 |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Życiorys
edytujSyn Teofila i Antoniny z Haasów[1]. Uczęszczał do gimnazjum w Stanisławowie[1]. W wieku 17 lat zadebiutował na scenie miejscowego teatru objazdowego w roli Kosińskiego w „Zbójcach”. Po kilku latach występów w objazdach zamieszkał w 1899 w Łodzi i znalazł się w zespole Teatru Polskiego. W 1906 przeniósł się do Warszawy i zaangażował do Teatru Rozmaitości[1]. W 1914 Arnold Szyfman zaproponował mu pracę w nowym Teatrze Polskim, ale po wybuchu I wojny światowej Brydziński wraz z innymi członkami zespołu został deportowany do Rosji, gdzie w Moskwie powstała filia Teatru Polskiego. W tym okresie wystąpił także w wielu filmach rosyjskich[2]. W 1922 powrócił do kraju.
W okresie międzywojennym występował w wielu filmach. Po wojnie powrócił do Teatru Polskiego, gdzie wystąpił m.in. w inaugurującej powojenną działalność Lilli Wenedzie Juliusza Słowackiego.
Gdy Arnold Szyfman został pozbawiony stanowiska dyrektora teatru, Brydziński złożył dymisję i przeszedł do Polskiego Radia. Gdy Szyfman powrócił na stanowisko dyrektora, Brydziński powrócił do Teatru Polskiego. Występował do 1963.
Zmarł 4 maja 1966 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 73-6-1)[3].
Filmografia
edytuj- Dzieje grzechu (1911) – Zygmunt Szczerbic
- Ofiara namiętności (1912)
- Krwawa dola (1912)
- Zemsta spoza grobu (1913)
- Grzech (1913)
- Niewolnica zmysłów (1914) – Jan
- Żona (1915) – fabrykant Ławrecki
- Kobieta, która widziała śmierć (1919)
- Iwonka (1925) – poeta Poraj, ojciec Iwonki
- Pan Tadeusz (1928) – Adam Mickiewicz
- Magdalena (1929) – Jan Beruda
- Znachor (1937) – dyrektor Czyński, ojciec Leszka
- Ułan księcia Józefa (1937) – weteran inwalida
- Płomienne serca (1937) – dyrektor gimnazjum
- Za winy niepopełnione (1938) – Marian Leszczyc, ojciec Jana
- Geniusz sceny (1939) – generał kawalerii von Zitten
Ordery i odznaczenia
edytuj- Order Sztandaru Pracy I klasy (11 lipca 1955)[4]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (4 lipca 1952)[5]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1934)[6]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 30 stycznia 1930[7], 16 stycznia 1946[8])
- Złoty Wawrzyn Akademicki (4 listopada 1937)[9]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[10]
Nagrody
edytuj- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za rolę Aktora I w Hamlecie Williama Szekspira na Festiwalu Szekspirowskim (1947)
- Nagroda państwowa I stopnia za całokształt twórczości artystycznej ze szczególnym uwzględnieniem pracy scenicznej w Polsce Ludowej (1951)
- Nagroda m. st. Warszawy (1957)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 77 .
- ↑ NITROFILM - Konserwacja i digitalizacja przedwojennych filmów fabularnych w Filmotece Narodowej [online], nitrofilm.pl [dostęp 2020-03-30] (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ZOFJA BRYDZIŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15] .
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 64, poz. 984 „w związku z 75-tą rocznicą urodzin, za wybitną pracę artystyczną”.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi na polu sztuki scenicznej”.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 31, poz. 52 „za zasługi na polu sztuki dramatycznej”.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 28, poz. 48 „w uznaniu wielkich zasług, położonych przy odbudowie gmachu Teatru Polskiego w Warszawie i wskrzeszeniu jego artystycznej działalności”.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 257, poz. 406 „za szerzenie zamiłowania do polskiej literatury dramatycznej”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia
edytuj- Wojciech Brydziński w bazie filmpolski.pl
- Wojciech Brydziński w bazie Filmweb
- Wojciech Brydziński, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-10] .
- Witold Sadowy: Wojciech Brydziński, Gazeta Wyborcza – Stołeczna nr 130, 5 czerwca 2006.
Linki zewnętrzne
edytuj- Wojciech Brydziński w bazie Filmoteki Narodowej „Nitrofilm”
- Wojciech Brydziński na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Wojciech Brydziński w bazie IMDb (ang.)
- Materiały dotyczące Wojciecha Brydzińskiego w bibliotece Polona