Wikipedia

Wojciech Ryłko

polski kartograf geologiczny

Wojciech Ryłko (ur. 13 kwietnia 1950 w Krakowie[1], zm. 7 czerwca 2019 w Krakowie[2]) – kartograf geologiczny specjalizujący się w badaniu Karpat[3].

Wojciech Ryłko
Ilustracja
Wojciech Ryłko – lata 70. XX wieku
Data i miejsce urodzenia

13 kwietnia 1950 r.
Kraków

Data i miejsce śmierci

07 czerwca 2019 r.
Kraków

Zawód, zajęcie

Geolog

dr inż. Wojciech Ryłko
Specjalność: Kartografia geologiczna
Alma Mater

AGH

Aktywny zawodowo w latach 1974 - 2018

Wykonał i opublikował szereg map geologicznych różnej skali. Dodatkowym przedmiotem jego badań była także geologia naftowa i poszukiwanie surowców energetycznych. Brał udział w szeregu projektów geologicznych i wypraw geologicznych do krajów karpackich[4].

Życiorys

edytuj

Wojciech Ryłko urodził się 13 kwietnia 1950 roku w Krakowie. W 1969 r., po ukończeniu nauki w Technikum Geolo­gicznym, rozpoczął studia na Wydziale Geologiczno-Po­szukiwawczym Akademii Górniczo-Hutniczej. W 1974 r. obronił tytuł magistra inżyniera geologa górniczego ze spe­cjalizacją geologia złóż ropy naftowej i gazu ziemnego na podstawie pracy: Analiza objawów bitumicznych w odwier­conym przekroju Wetlina-Zatwarnica w Bieszczadach, napi­sanej pod kierunkiem prof. R. Ney’a[5]. W tym samym roku został zatrudniony w Zakładzie Geologii Strukturalnej i Bitu­minów w Oddziale Karpackim Państwowego Instytutu Geo­logicznego (OK PIG) jako p.o. asystent, później asystent i starszy asystent. Od 2003 r., aż do przejścia na emerytu­rę, pracował na stanowisku głównego specjalisty badawczo-tech­nicznego[6].

W latach 1978–1989 kierował Pracownią Zdjęć i Map Geologicznych w Zakładzie Geologii Regionalnej Badań Podstawowych w Oddziale Karpackim. Jego zainteresowania zawodowe koncentrowały się wokół kar­tografii geologicznej i problematyki poszukiwań węglowo­dorów w Karpatach Zachodnich, różniących się budową od roponośnych Karpat Wschodnich. Wojciech Ryłko prowadził samodzielne prace kartograficzne na obszarze płaszczowiny magurskiej w dorzeczu górnej Soły. Ich efektem było m.in. wy­dzielenie w obrębie tej jednostki bystrzyckiej strefy tekto­niczno-facjalnej[7].

Współpracował, w ramach Komisji Geologicznej RWPG, przy opraco­waniu zbiorczej charakterystyki węglowodorów z terenu Karpat odkrytych po 1975 r. Podczas prac związanych z profilowaniem otworu Bystra IG-1 została zlokalizowana strefa, w której utwory fliszowe były nasycone węglowo­dorami[8].

W latach 1978–1980 Wojciech Ryłko zajmował się analizą cech fizycznych i składu chemicznego rop karpac­kich – wyróżnił dwa podstawowe ich typy i dokonał analizy rozmieszczenia w polskiej części karpackiej prowincji ro­ponośnej[9].

W ramach realizacji programu dotyczącego badań układu przestrzennego dyslokacji w utworach fliszowych pod kątem ich roli w migracji węglowodorów i wód, wykonał szczegółowe zdjęcie geologiczne (1:10 000 i 1:25 000) płaszczowiny magurskiej w południowej części Beskidu Żywieckiego. Wyniki tych badań oraz sporządzona mapa geologiczna stały się podstawą rozprawy doktorskiej, którą obronił w 1984 roku[10].

W roku 1995 Wojciechowi Ryłko przyznano uprawnienia kategorii VIII w zakresie wykonywania prac kartografii geologicznej wraz z projektowaniem i dokumentowaniem tych prac[11].

W 1997 r. otrzymał honorową odznakę Zasłużony dla Polskiej Geologii. W latach 1998–2001 kierował Sekcją Geologii Regionalnej Karpat i Przedgórza w OK[12].

W 1998 r. Wojciech Ryłko został uhonorowany przez dyrektora instytutu nagrodą specjalną za udział w przygotowaniu i przeprowadzeniu Konferencji Dyrektorów Europejskich Służb Geologicznych FOREGS. Dwa lata później otrzymał zespołową nagrodę specjalną za współpracę w opracowaniu Mapy Geologicznej Polski bez utworów kenozoiku w skali 1:1 000 000[13].

Jest współautorem arkuszy i objaśnień do Mapy Geologicznej Polski w skali 1:200 000 (Bielsko-Biała, Cieszyn, Jasło)[14], arkuszy Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski w skali 1:50 000 (wraz z objaśnieniami) – Rabka, Szczawnica, Czadca-Ujsoły, Myślenice, Kalwaria Zebrzydowska, Lachowice, Milówka, Sucha Beskidzka[15], a także autorem arkusza Wadowice (2010). Uczestniczył przy opracowywaniu Polsko-Słowacko-Czeskiego Atlasu Geologicznego Karpat Zewnętrznych i Zapadliska Przedkarpackiego pod redakcją D. Poprawy i J. Nemcoka wydanego w latach 1988–1989[16]. Wspólnie z geologami austriackimi jest odpowiedzialny za opracowywanie zagadnienia dotyczącego tektoniki płaszczowiny magurskiej w strefie kontaktu z jednostkami grupy średniej. Wyniki tych badań zostały zaprezentowane na warsztatach tektonicznych organizowanych przez Polską Akademię Nauk przy współpracy z PIG oraz w trakcie Zjazdu CBGA i PANCARDI 97. Wojciech Ryłko jest także jednym ze współautorów Atlasu Geologicznego Ścięcia Poziomego Karpat w skali 1:750 000 (1997)[17], Atlasu tektonicznego Polski (1998)[18], Mapy geologicznej Karpat Zachodnich i obszarów przyległych w skali 1:500 000 (2000).

Wraz z zespołem współpracowników z Oddziału Karpackiego, zajmował się problematyką dotyczącą morfologii, budowy geologicznej i głębokości skonsolidowanego podłoża Karpat – w oparciu o wyniki sondowań magnetotellurycznych oraz oceną jego wpływu na rozkład mas fliszowych[19].

W 2004 r. Wojciech Ryłko przygotował do druku rozdział dotyczący budowy geologicznej Karpat Zewnętrznych w I tomie (część 3a) Budowy geologicznej Polski[20]. Wynikiem kilkuletnich ekspedycji terenowych organizowanych w ramach współpracy służb geologicznych Polski, Słowacji, Rumunii i Ukrainy są mapy geologiczne Karpat w skali 1:200 000, a także korelacja wydzieleń litostratygraficznych Karpat dla obszaru Polski, Słowacji, Ukrainy i Rumunii, obejmująca obszar między rzekami Biała i Risca w Rumunii[21].

W 2006 r. Wojciech Ryłko uhonorowano zespołową Nagrodą Dyrektora PIG za Mapę geologiczną łuku Karpat Zewnętrznych pomiędzy południkiem rzeki Białej w Polsce a równoleżnikiem rzeki Risca w Rumunii w skali 1:200 000[22].

W roku 2008 ponownie otrzymał Nagrodę Dyrektora PIG, jako współautor Atlasu geologiczno-strukturalnego paleozoicznego podłoża Karpat Zewnętrznych i zapadliska przedkarpackiego[23].

Do osiągnięć naukowych Wojciecha Ryłki należy dodać opracowania dotyczące tzw. skałek w profilu jednostek brzeżnych Karpat Zewnętrznych Polski i Ukrainy, Skałek Andrychowskich, olistolitów wapiennych polskich Karpat Zewnętrznych, egzotyków karpackich, genezy okna tektonicznego Smilna[24].

Obszarem badań Wojciecha Ryłko była także problematyką związaną z możliwościami składowania CO2 na obszarze Karpat i zapadliska, czego rezultatem było wyznaczenie potencjalnych skał zbiornikowych i rejonów ich występowania[25].

Na dorobek naukowy Wojciecha Ryłko składają się także liczne artykuły – ponad 50 publikacji, arkusze map geologicznych i objaśnienia do tychże arkuszy. Wojciech Ryłko był także organizatorem, współorganizatorem oraz uczestnikiem, w kongresach – Polski Kongres Geologiczny, konferencjach naukowych (CBGA, Krym – 2001; Oil nad Gas of Ukraine – 2004), zjazdach (Zjazdy PTG), sympozjach, warsztatach (VI Karpackie Warsztaty Tektoniczne), sesjach naukowych (Analiza basenu trzeciorzędowego przedkarpacia, 1998) organizowanych w Polsce i poza jej granicami, m.in. na Krymie, w Salonikach, Wiedniu, Jaremczu, Belgradzie[26].

Wojciech Ryłko jest autorem i współautorem przewodników kongresowych, konferencyjnych, zjazdowych oraz wycieczek terenowych. Do jego dokonań należy doliczyć także liczne opracowania archiwalne – ponad 26 opracowań, w tym: projekty i opracowania projektów badawczych, dokumentacje wynikowe, opinie do dokumentacji geologiczno-inżynierskich czy opinie geologiczne[27].

Życie prywatne

edytuj

Był dwukrotnie żonaty. Miał dwóje dzieci. Syna, Łukasza Ryłko z pierwszego małżeństwa i córkę, Justynę Ryłko z drugiego małżeństwa.

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-23] (ang.).
  2. ↑ Odszedł śp. dr inż. Wojciech Ryłko [online], Państwowy Instytut Geologiczny - PIB, 10 czerwca 2019 [dostęp 2024-07-23] (pol.).
  3. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-23] (ang.).
  4. ↑ Odszedł śp. dr inż. Wojciech Ryłko [online], Państwowy Instytut Geologiczny - PIB, 10 czerwca 2019 [dostęp 2024-07-23] (pol.).
  5. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  6. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  7. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  8. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  9. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  10. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  11. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  12. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  13. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  14. ↑ https://www.researchgate.net/scientific-contributions/Wojciech-Rylko-2050733236
  15. ↑ https://www.researchgate.net/scientific-contributions/Wojciech-Rylko-2050733236
  16. ↑ https://geojournals.pgi.gov.pl/pg/article/view/30288/21923
  17. ↑ https://geojournals.pgi.gov.pl/pg/issue/view/1671
  18. ↑ {{{tytuł}}} [online], 3pn-gw.ocean.icm.edu.pl [dostęp 2024-07-24].
  19. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  20. ↑ Budowa geologiczna Polski. Tom I. Cz. 3a (2004) [online], Państwowy Instytut Geologiczny - PIB [dostęp 2024-07-24] (pol.).
  21. ↑ https://www.pgi.gov.pl/dokumenty-przegladarka/publikacje-2/biuletyn-pig/1298-biul449-jankowski/file.html
  22. ↑ https://www.pgi.gov.pl/dokumenty-pig-pib-all/rada-naukowa-dokumenty/habilitacje/leszek-jankowski/3966-wykaz-publikacji-i-osiagniec-w-j-polskim/file.html
  23. ↑ https://geojournals.pgi.gov.pl/pg/article/view/30288/21923
  24. ↑ https://journals.bg.agh.edu.pl/GEOLOGIA/2009-03-1/Geologia_2009_3-1_11.pdf
  25. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  26. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
  27. ↑ Małgorzata Garecka i inni, HISTORIA GEOLOGII I WSPOMNIENIA Wojciech Ryłko (1950–2019, „Przegląd Geologiczny”, 68 (2), 2020, s. 83–85, ISSN 0033-2151 [dostęp 2024-07-24] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wojciech_Ryłko&oldid=74455833”