Województwo podolskie

województwo I Rzeczypospolitej

Województwo podolskiewojewództwo Korony Królestwa Polskiego, część prowincji małopolskiej, utworzone w 1434 roku z ziem Podola przyłączonych do Królestwa Polskiego jeszcze w XIV wieku (zob. księstwo podolskie). Po 1793 roku przekształcone w gubernię podolską Imperium Rosyjskiego. Starostą grodowym był starosta kamieniecki, któremu podlegał także zamek w Latyczowie.

Województwo podolskie
Palatinatus Podoliae
województwo
1434 – 1793
Herb
Herb
Sentencja: Non ecylpsatur unquam[1]
Państwo

 I Rzeczpospolita

Prowincja

małopolska

Data powstania

1434

Siedziba wojewody i sejmiku

Kamieniec Podolski

Wojewoda

zobacz: wojewodowie podolscy

Popis

pod Balinem[2]

Powierzchnia

19 152 km²

Populacja (1790[3])
• liczba ludności


463 087

Podział administracyjny
Plan województwa podolskiego
Mapa województwa podolskiego z XVII wieku
Liczba powiatów

3

Liczba reprezentantów
Liczba senatorów

3

Położenie na mapie Rzeczypospolitej
Położenie na mapie Polski
Województwo podolskie na mapie Rzeczypospolitej 1635

Siedziba sejmiku poselskiego i deputackiego znajdowała się w Kamieńcu Podolskim. W związku z zajęciem Podola przez Turków po traktacie buczackim, w latach 1672–1676 sejmiki odbywały się w Haliczu, a w latach 1677–1698 we Lwowie[4]

Granice województwa: od rzeki Strypy do Wołoczyska do Januszpola. Od wschodu rzeka Murachwa. Granicę południową od Mołdawii stanowił Dniestr, a zachodnią od Pokucia, rzeka Dniestr i Strypa[5].

Herb: złote słońce w polu białym.

Podział administracyjny

edytuj
Powiaty województwa podolskiego[6]
Powiat Powierzchnia w mil² Powierzchnia w km²
powiat kamieniecki 111,56 6142,50
powiat latyczowski 188,05 10354,50
powiat czerwonogrodzki 48,22 2655,00
Razem (województwo) Σ 347,83 19152,00

Miasta

edytuj

Miasta królewskie[7][8][9] (wybrane):

Prywatne miasta szlacheckie[9]:

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Stefan Krzysztof Kuczyński, Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993, s. 215.
  2. Antoni Sozański, Wykład politycznej geografii, rządu i administracyi dawnej Polski przy końcu istnienia całego państwa (1648-1772), Kraków 1889, s. 5.
  3. Tabela: Summaryusz Generalny wszelkich dochodów Rzeczypospolitey tak w Koronie iako i w Litwie z kalkulacyą mil kwadratowych, tak со do dymów, podatków, iako i ludzi, w: Dziennik rządowo-ekonomiczno handlowy. Zaymuiący różne Wiadomości, Rządowe, Handlowe, Ekonomiczne, Fabryczne, Kontraktowe na Dobra, Summy, i Produkta. Zajmujący 3 miesiące kwiecień may czerwiec 1790. R.5. T. II. Warszawa 1790.
  4. Samorząd szlachecki ziemi chełmskiej w strukturze parlamentarnej Rusi (województwa ruskiego) w XVI-XVIII w.
  5. Geografia historyczna [online], literat.ug.edu.pl [dostęp 2017-11-27].
  6. Aleksander Jabłonowski: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. VIII: Ziemie ruskie. Wołyń i Podole. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1889, s. 12.
  7. Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 12-13.
  8. Lustracye królewszczyzn ziem ruskich, Wołynia, Podola i Ukrainy z piérwszéj połowy XVII wieku / wydał Aleksander Jabłonowski, Warszawa 1877.
  9. a b Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 165-166.